Μία επίσκεψη αυτές τις μέρες στην Κοπεγχάγη είναι σαν ένα ταξίδι στο μέλλον – ή πίσω στο παρελθόν – σε μια εποχή που ένας ιός δεν διαμορφώνει τη ζωή των ανθρώπων.
Δεν είναι ότι ο κορωνοϊός έχει εξαλειφθεί στη Δανία. Εξαπλώνεται ακόμη με ένα ποσοστό συχνότητας που στην αρχή της πανδημίας θα θεωρούνταν de facto δυνητικά επικίνδυνο. Ωστόσο, εδώ και δύο εβδομάδες ο covid-19 δεν είναι «μια κρίσιμη απειλή για την κοινωνία».
Ο τίτλος του υπαίθριου φεστιβάλ που διοργάνωσε η εταιρία Live Νation στις 4 Σεπτεμβρίου στην Κοπεγχάγη, προσελκύοντας 15.000 ανθρώπους ήταν ξεκάθαρα μαρκετινίστικος: «Επιστροφή στη ζωή».
Ήταν μια ηχηρή δήλωση ενθουσιασμού για το τέλος της covid εποχής στη Δανία. Από τις 31 Αυγούστου η κυβέρνηση της χώρας είχε προαναγγείλει ότι η 10η Σεπτεμβρίου θα ήταν τυπικά η ημερομηνία – ορόσημο για την υποβάθμιση του κορωνοϊού σε εποχική ίωση.
Μία μέρα αργότερα, στις 11/09, διοργανώθηκε η πρώτη ανοιχτή συναυλία χωρίς μάσκες και περιορισμούς σε πανευρωπαϊκό επίπεδο, με (τη sold out) προσέλευση 50.000 θεατών. «Αν ο ιός δεν αποτελεί πλέον απειλή για την κοινωνία, είναι μόνο χάρη στο εμβόλιο. Φυσικά θα εξακολουθήσει να θα κυκλοφορεί και θα βρίσκει όσους δεν είναι εμβολιασμένοι», δήλωνε τότε η επιδημιολόγος Λόνε Σίμονσεν, καθηγήτρια του πανεπιστημίου Ροσκίλντε.
Μετά από 548 ημέρες περιορισμών, η Δανία επανήλθε στις 10 Σεπτεμβρίου σε καθεστώς πλήρους κανονικότητας και φυσικά το απόλυτο όπλο για να το πετύχει ήταν η μεγάλη εμβολιαστική κάλυψη. Σήμερα το 75% των 5,8 εκατομμυρίων Δανών είναι πλέον πλήρως ανοσοποιημένοι και το 96% όσων είναι άνω των 65 ετών. Επιπλέον άνω του 65% των ηλικιών 12-15 έχει λάβει την πρώτη δόση.
Το ερώτημα που προκύπτει αβίαστα είναι πώς κατάφερε η κυβέρνηση να πείσει τον κόσμο ότι πρέπει να εμβολιαστεί. Η στρατηγική έχει γίνει αντικείμενο μελέτης πλέον από τον ΠΟΥ, που χαρακτηρίζει εντελώς ξεχωριστή τη σχέση εμπιστοσύνης μεταξύ των αρχών και του πληθυσμού, σε ότι αφορά την αντιμετώπιση της υγειονομικής κρίσης.
«Πέρα από τα κοινωνικά μέτρα και μέτρα δημόσιας υγείας για τον περιορισμό της εξάπλωσης, η Δανία βασίστηκε σε μεγάλο βαθμό στους ανθρώπους και τις κοινότητες ώστε να ακολουθήσουν με δική τους θέληση τις συστάσεις της κυβέρνησης», επεσήμανε η Κάθριν Σμόλγουντ, αρμόδια για τις έκτακτες καταστάσεις του ΠΟΥ Ευρώπης.
Φυσικά αυτή η σχέση εμπιστοσύνης δεν χτίζεται από τη μία μέρα στην άλλη και απαιτεί στοιχειώδη συνεργασία μεταξύ των πολιτικών δυνάμεων. Για να αισθανθούν οι Δανοί πολίτες ότι βρίσκονται σε «ασφαλή» χέρια προηγήθηκε μια συνεπής, υπεύθυνη πολιτική αντιμετώπισης της πανδημίας με δραστικά μέτρα αμιγώς δημόσιου συμφέροντος, με βαρύ το αποτύπωμα της κοινωνικής πρόνοιας.
Χαρακτηριστικό παράδειγμα η αφθονία των διαγνωστικών τεστ και το μηδενικό κόστος για όλους.
Τα rapid ή μοριακά τεστ διατίθενται εντελώς δωρεάν σε οποιονδήποτε, οποτεδήποτε θελήσει να υποβληθεί στα αναρίθμητα αυτοσχέδια κιόσκια που έχουν στηθεί στη χώρα και φυσικά στις κατάλληλες διαγνωστικές μονάδες που διενεργούν τα PCR.
Τα πάντα χρηματοδοτήθηκαν από το κράτος, με τον ιδιωτικό τομέα να μένει εντελώς έξω από το «πάρτι» με τον κορωνοϊό. Αυτό που επιτεύχθηκε ήταν να γίνει ο διαγνωστικός έλεγχος μέρος της καθημερινότητας των κατοίκων της χώρας και πολλοί άνθρωποι να υποβάλλονται έως και μέρα παρά μέρα σε τεστ, με ό,τι αυτό συνεπάγεται στην έγκαιρη απομόνωση των θετικών κρουσμάτων.
Ένα άλλο μέτρο που είχε εξαιρετικά θετικό αντίκτυπο και απέσπασε εγκωμιαστικά σχόλια ήταν αυτό που αφορούσε τα μέσα μαζικής μεταφοράς. Από τον περασμένο Σεπτέμβριο, δηλαδή εδώ και ένα χρόνο, οι επιβάτες σε λεωφορεία, μετρό και τρένα είναι αυστηρά καθήμενοι και με κενές θέσεις μεταξύ τους.
Κοινώς για να μπει κάποιος σε μέσο συγκοινωνίας πρέπει την ώρα που αγοράζει ηλεκτρονικά το εισιτήριο του να κλείσει παράλληλα και θέση, κάτι που μπορεί να συμβεί είτε στα ειδικά μηχανήματα των σταθμών, που παρέχουν αυτή την υπηρεσία, είτε μέσω μιας απλής εφαρμογής στο smartphone.
Η Δανία δεν βαυκαλίζεται ότι ξεμπέρδεψε οριστικά με τον covid, ωστόσο με βάση τον αριθμό κρουσμάτων και νοσηλειών, το τρέχον ποσοστό επιπολασμού του ιού (0,7) και φυσικά αντίστοιχο εμβολιαστικής κάλυψης του πληθυσμού, έχει κάνει την πρόβλεψη ότι τίποτε απρόοπτο δεν πρόκειται να συμβεί αν δεν υπάρχει κάποια άλλη μετάλλαξη.
«Μέχρι στιγμής τα παραλλαγμένα στελέχη του κορωνοϊού… σέβονται την ανοσία που προσφέρει το εμβόλιο, όμως αν εμφανιστούν άλλα στελέχη που δεν καλύπτονται από τα εμβόλια, θα πρέπει να επανεξετάσουμε τη στρατηγική μας», είχε επίσης δηλώσει η Σίμονσεν, στον απόηχο της τοποθέτησης του υπουργού Υεγίας Μάγκνους Χοίνικε στα τέλη Αυγούστου: «Δεν θα διστάσουμε να αντιδράσουμε άμεσα, αν η πανδημία απειλήσει ξανά τις βασικές λειτουργίες της κοινωνίας».