Κοιτάξτε με προσοχή την παραπάνω φωτογραφία… Ανήκει σε ένα είδος δρυοκολάπτη –και συγκεκριμένα του δρυοκολάπτη με το ιβουάρ ράμφος– το οποίο δεν θα έχετε ΠΟΤΕ την δυνατότητα να δείτε ζωντανό. Ούτε στην φύση ούτε σε κάποιο καταφύγιο ούτε –έστω- σε έναν ζωολογικό κήπο.
Αυτό είναι ένα μόνο από τα 23 είδη πανίδας που όπως ανακοινώθηκε επίσημα πριν μερικά 24ωρα βγήκαν από την λίστα με τα απειλούμενα και –δυστυχώς- πέρασαν στην μακάβρια λίστα των εξαφανισμένων ειδών του πλανήτη. Ένας κατάλογος ο οποίος γίνεται ολοένα και μεγαλύτερος αφού οι επιστήμονες τονίζουν σε δραματικούς τόνους ότι ο ρυθμός εξαφάνισης στο ζωικό βασίλειο είναι κατά 1.000 φορές γρηγορότερος από αυτόν που θα μπορούσε να χαρακτηριστεί φυσιολογικός και ίσχυε κατά κύριο λόγο πριν την βιομηχανική επανάσταση, πριν δηλαδή ο άνθρωπος πάρει την απόφαση να «βιάσει» συστηματικά κάθε οικοσύστημα, «κατασπαράζοντας» φυσικούς πόρους και εξαφανίζοντας εκτάσεις, είτε λόγω υπερεντατικής χρήσης είτε εξαιτίας των κατάλοιπων της ανάπτυξης, δηλαδή της ρύπανσης.
Ο δρυοκολάπτης με το ιβουάρ ράμφος ήταν το πιο γνωστό από τα 23 –συνολικά- είδη που ανακηρύχθηκαν επισήμως ως εξαφανισμένα από την Υπηρεσία Ψαριών και Άγριας Ζωής των Ηνωμένων Πολιτειών Αμερικής, βάζοντας έτσι με αυτό τον τρόπο τέλος στις ελπίδες πολλών που τις τελευταίες δεκαετίες είχαν επιδοθεί σε μια προσπάθεια εξεύρεσης στην φύση κάποιων ατόμων του είδους. Από το 1960 ήδη είχε τονιστεί πόσο απειλούμενο ήταν αυτό το πουλί ενώ ορισμένοι υποστηρίζουν ότι ίσως το «παιχνίδι» δεν χάθηκε ακόμη.
Συγκεκριμένα, μέλη της Διεθνούς Ένωσης για τη Διατήρηση της Φύσης θεωρούν ότι ίσως υπάρχουν ακόμη κάποια πουλιά στην Κούβα, τα οποία ενδεχομένως μετοίκησαν από την πιο κοντινή πολιτεία της Φλόριντα ή ακόμη και τις γειτονικές πολιτείες του Αρκάνσας, του Μισισιπή ή της Λουιζιάνα. Βέβαια διατυπώσεις που περιλαμβάνουν λέξεις όπως το «θεωρούν», το «ίσως» και το «ενδεχομένως» δεν χρησιμοποιήθηκαν τυχαία και μάλλον αποτελούν περισσότερο έναν ευσεβή πόθο παρά ένα συμπέρασμα.
Ανάλογη ήταν και η τύχη ακόμη ενός πουλιού το οποίο ζούσε στην Χαβάη. Αυτό το νησιωτικό σύμπλεγμα όπου παρατηρείται πολύ πιο έντονα το φαινόμενο της εξαφάνισης των ειδών. Ωστόσο σύμφωνα με τους ειδικούς παίζει τεράστιο ρόλο η δική της ιδιομορφία αφού λόγω του μεγάλου αριθμού τους το φάσμα ζωής τους είναι διαφορετικό και πολύ πιο σύντομο. Δεν είναι άλλωστε σπάνιο το να ανακαλυφθεί κάποιο είδος στην περιοχή όταν είναι ήδη αργά και οδεύει προς την εξαφάνιση.
Τέτοια ήταν και η περίπτωση του «Poʻouli, ενός είδους πουλιού το οποίο ανήκει στην οικογένεια των μελισσοκόμων. Ανακαλύφθηκε μόλις το 1973, αλλά μετά από λιγότερο από 20 χρόνια οι επιστήμονες διαπίστωσαν ότι μπορούσαν να εντοπίσουν μόνο τρία στην φύση. Αρχικά γεννήθηκαν κάποιες ελπίδες διατήρησης του είδους καθώς το ένα πουλί ήταν αρσενικό και τα δύο θηλυκά, χωρίς όμως να καταλήξουμε στο ευτυχές γεγονός του ζευγαρώματος.
Η χαριστική βολή δόθηκε το 2004. Ήδη οι ειδικοί, μετά την αδυναμία που παρατηρήθηκε, είχαν αιχμαλωτίσει το αρσενικό πιστεύοντας ότι το ίδιο θα έκαναν και με τα θηλυκά και ότι κάτω από αυτές τις συνθήκες τα πράγματα θα γίνονταν πιο εύκολα. Δυστυχώς, όμως, τα θηλυκά πουλιά δεν πιάστηκαν ποτέ ενώ ούτε υπήρξε η παραμικρή θέασή της. Όταν τελικά πριν 17 χρόνια πέθανε ο αιχμαλωτισμένος αρσενικός μελισσοκόμος το είδος εξαφανίστηκε, όπως άλλωστε έχει συμβεί το τελευταίο διάστημα με ακόμη 8 είδη πουλιών, ΜΟΝΟ στην Χαβάη…
Στον αντίποδα, από το 1975 υπάρχουν καταγεγραμμένες 54 περιπτώσεις ειδών που είχαν μπει στη λίστα των υπό εξαφάνιση, αλλά μετά από συντονισμένες ενέργειες οι πληθυσμοί τους έγινε εφικτό να ανακάμψουν. Και ανάμεσά τους αναγνωρίζει κανείς μερικά μεγαλοπρεπή και περήφανα ζώα όπως ο φαλακραετός, ο καφέ πελεκάνος αλλά και οι υψηλότατου επιπέδου νοημοσύνης εκπρόσωποι των μεγάπτερων φαλαινών.
Δυστυχώς, όμως, η άλλη όψη του νομίσματος είναι κατά πολύ χειρότερη καθώς ο ρυθμός εξαφάνισης κινείται με γεωμετρική πρόοδο και είναι τόσο μεγάλος που συχνά ανακαλύπτονται είδη που βρίσκονται ένα βήμα πριν το τέλος τους. Και όσο ο άνθρωπος θα συνεχίζει να λειτουργεί σαν να μην υπάρχει αύριο στον πλανήτη, το βέβαιο είναι ότι αύριο δεν θα υπάρξει. Σίγουρα για τον δρυοκολάπτη με το ιβουάρ ράμφος και πιθανότατα ακόμη και για το ίδιο το ανθρώπινο γένος.