Η προφορική απόδοση κάποιων λέξεων και φράσεων είναι τέτοια που συχνά δημιουργεί μπέρδεμα στην ηχητική τους μεταφορά από ένα στόμα σε ένα αυτί και σε λανθασμένη ορθογραφία. Μια τέτοια χαρακτηριστική περίπτωση είναι το «πρόσω ολοταχώς».
Η γλώσσα, ο τρόπος ομιλίας δηλαδή, είναι ο λόγος που μπορεί να μπερδέψουμε κάτι. Θυμηθείτε σε πόσα τραγούδια έχετε ακούσει έναν στίχο με τρόπο που μπορεί να μην σας έβγαζε νόημα, αλλά δε μπήκατε ποτέ στην διαδικασία να το αμφισβητήσετε. Στην οδό Γραφιμώνος, Θέλει κι η Ζωντανίνα δίνουν το αίμα τους κοκ.
Το «πρόσω ολοταχώς» είναι στην ίδια κατηγορία με φράσεις όπως το «όσον αφορά». Όπως το δεύτερο έχουμε δει πολλούς να το γράφουν ως «όσο αναφορά», έτσι και με το «πρόσω ολοταχώς».
Έχουμε δει να το γράφουν κυρίως ως «προς ολοταχώς», αλλά το έχουμε δει και με την απόδοση «μπρος ολοταχώς». Το πρώτο είναι παντελώς λάθος, γιατί δεν στέκει νοηματικά και καταργεί και την κατεύθυνση που στην ουσία δίνει αυτό το ναυτικό παράγγελμα. Σημαίνει ότι κάτι πρέπει να πάει με όλη την ταχύτητα. Αυτή είναι η σημασία του ολοταχώς.
Αν μπει το επίρρημα κατεύθυνσης «προς», τότε είναι σαν να παρακινούμε κάποιον να κατευθυνθεί προς μια περιοχή που λέγεται Ολοταχώς ή να πάει προς όλη την ταχύτητα. Αυτό βέβαια δεν είναι λάθος στην ορθογραφία, μα λανθασμένη ηχητική πρόσληψη.
Το δεύτερο είναι μεν σωστό νοηματικά, αλλά όχι το παράγγελμα όπως ακριβώς είναι. Ναι, το «πρόσω ολοταχώς» σημαίνει προς τα εμπρός με όλη την ταχύτητα, άρα το «μπρος ολοταχώς» έχει ακριβώς την ίδια σημασία. Εκλαϊκίζει, αν θέλετε, την καθαρευουσιάνικη φράση, μια αρχαιοπρεπή εντολή.
Το σωστό λοιπόν είναι το «πρόσω ολοταχώς», δηλαδή ακριβώς η διαταγή που δίνει ο κυβερνήτης ενός πλοίου στον μηχανικό για να αρχίσει η κατεύθυνση προς τα μπροστά και με όλη την ταχύτητα.
Εκτός από το λάθος άκουσμα – γιατί στην ουσία δεν πρόκειται για ορθογραφικό λάθος πάντα, αλλά και για κακή αντίληψη της φράσης – το «πρόσω ολοταχώς» συχνά γράφεται και λάθος με το ωμέγα στο τέλος της πρώτης λέξης να γίνεται λανθασμένα όμικρον, αν και σε πιο σπάνιες περιπτώσεις.