Η οικονομική κρίση που ξέσπασε στις αρχές της δεκαετίας του 2010 έπληξε, ως γνωστόν, πολλούς επαγγελματικούς κλάδους στην Ελλάδα, άλλους λιγότερο, άλλους περισσότερο.
Αυτός που υπέστη το μεγαλύτερο «σοκ» ήταν μάλλον ο κατασκευαστικός, με την κρίση στο χώρο να είναι σαρωτική και τα έργα να «παγώνουν» επί σειρά ετών. Υπολογίζεται ότι εξ αυτού περίπου 80.000 Έλληνες μηχανικοί έφυγαν στο εξωτερικό τα χρόνια της κρίσης (!) και μόλις το 1/4 αυτών έχει επιστρέψει.
Αυτό είναι πια και το μεγαλύτερο πρόβλημα των ελληνικών τεχνικών εταιριών, οι οποίες αντιμετωπίζουν πια μία από τις μεγαλύτερες προκλήσεις στην ιστορία τους, καθώς, σε κατασκευαστικό επίπεδο, η χώρα έχει ήδη περάσει στο άλλο άκρο.
Η ωρίμανση μεγάλων έργων μετά την πολύχρονη αδράνεια του κλάδου και η ανάγκη να υλοποιηθούν συμβάσεις τετραπλάσιες σε αξία ακόμα και από την περίοδο των Ολυμπιακών Αγώνων του 2004 ανοίγουν μια νέα σελίδα για τους κατασκευαστικούς ομίλους της χώρας που βρίσκονται αντιμέτωποι με μια ομοβροντία διαγωνισμών.
Τουπουργείο Υποδομών και Μεταφορών έχει προκηρύξει έργα συνολικού ύψους 8 δισ. ευρώ, από τα οποία έχουν ήδη συμβασιοποιηθεί 3,5 δισ. προσδίδοντας ένα γιγαντιαίο ανεκτέλεστο σε ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ, Ελλάκτωρ, ΑΒΑΞ, Μυτιληναίο και Ιντρακάτ, που φτάνει τα 10 δισ. ευρώ. Ήδη έχουν ενεργοποιηθεί από το Ταμείο Ανάκαμψης 230 έργα αξίας 10,2 δισ. σε όλους τους κλάδους της οικονομίας. Η ροή των συμβασιοποιήσεων προβλέπεται να αυξηθεί από το Σεπτέμβριο και να υπάρχουν μαζικές δημοπρατήσεις έργων από το 2023.
Μόνο την επόμενη τριετία η αλυσίδα των κατασκευών, από τους μηχανικούς μέχρι τους τεχνίτες και τους συμπληρωματικούς κλάδους του αλουμινίου και σκυροδέματος, θα χρειαστεί προσωπικό 200.000 ατόμων για να καλύψει τις ανάγκες της, σύμφωνα με μελέτη του ΕΜΠ.
Οι απαιτήσεις είναι πια τεράστιες και η ανησυχία διάχυτη. Μιλώντας πρόσφατα σε συνέδριο για τις κατασκευές, ο πρόεδρος του Τεχνικού Επιμελητηρίου Γιώργος Στασινός επιβεβαίωσε το προφανές, ότι αυτή την περίοδο οι μηχανικοί είναι οι πιο περιζήτητοι επαγγελματίες της αγοράς. Χιλιάδες λαμπροί επιστήμονες έφυγαν τα προηγούμενα χρόνια για να εργαστούν – ως λύση επιβίωσης – σε διεθνή εργοτάξια και αυτή τη στιγμή ο εγχώριος κατασκευαστικός κλάδος τους έχει ανάγκη περισσότερο από ποτέ.
Αυτοί που έχουν μείνει – και πολλοί εκ των οποίων αναζητούσαν μόλις πριν μία διετία απασχόληση… στις δηλώσεις αυθαιρέτων – δεν επαρκούν για να καλύψουν τις ανάγκες.
Το μεγάλο πρόβλημα είναι ότι οι καθυστερήσεις κοστίζουν πολύ ακριβά και σύμφωνα με στελέχη της αγοράς το μεγάλο στοίχημα αυτή τη στιγμή είναι ο επαναπατρισμός του ελληνικού κατασκευαστικού δυναμικού. Προφανώς για να επιτευχθεί κάτι τέτοιο θα πρέπει να αποκτήσουν ανταγωνιστικό status οι μισθοί, κάτι που μοιάζει τουλάχιστον δύσκολο για επαγγελματίες που εργάζονται στις χώρες της Μέσης Ανατολής.
Η ανεπάρκεια εργατικού δυναμικού αφορά και τους τεχνίτες. Είναι χαρακτηριστικό ότι την περίοδο των Ολυμπιακών Αγώνων υπήρχαν διαθέσιμοι 100.000 τεχνίτες, κυρίως αλβανικής υπηκοότητας, ενώ με τις σημερινές και μελλοντικές ανάγκες υπάρχει ανάγκη για πολύ περισσότερους.
Στο τραπέζι έχει πέσει από αρμόδιους φορείς και η πρόταση να συνεργαστεί το ΤΕΕ, αναλαμβάνοντας πρωτοβουλίες για να δοθούν κίνητρα σε ανέργους ώστε να ασχοληθούν με τον τομέα των κατασκευών. Μια τέτοια προοπτική αφορά βέβαια αποκλειστικά τους τεχνίτες. Για το επιστημονικό προσωπικό φαίνεται ότι δεν υπάρχει άλλη επιλογή από την προσέλκυση μέσω της ανταγωνιστικότητας των αμοιβών.