Υπάρχουν περίοδοι που τα χρηματιστήρια καλπάζουν και περίοδοι που καταρρέουν. Ανεξάρτητα από τους λόγους που οδηγούν κάθε φορά στην κατάρρευση, το μόνο σίγουρο είναι πως πρόκειται για ένα φαινόμενο που έχει συμβεί πολλές φορές στο παρελθόν και θα επαναληφθεί και στο μέλλον.
Ο μεγαλύτερος εχθρός των επενδυτών κατά τη διάρκεια ενός κραχ είναι ο πανικός αφού οδηγεί νομοτελειακά σε απώλειες μεγάλων χρηματικών ποσών. Στη χώρα μας, οι μνήμες του κραχ του 1999, στο οποίο αμέτρητοι μικροεπενδυτές είδαν τις επενδύσεις και τις περιουσίες τους να εξανεμίζονται εν μία νυκτί, είναι ακόμα νωπές και οι συνέπειές του ακολουθούν πολλούς μέχρι σήμερα.
Στο άρθρο που ακολουθεί θα βρείτε κάποιους τρόπους που θα σας βοηθήσουν να βγείτε αλώβητοι από περιόδους κρίσης.
Μακροπρόθεσμη επενδυτική στρατηγική
Αν ρωτήσετε ανθρώπους που έχουν βγει κερδισμένοι από το χρηματιστήριο πώς τα κατάφεραν, είναι πολύ πιθανό να ακούσετε ότι κινήθηκαν με υπομονή, έμειναν πιστοί στις επενδύσεις τους όταν οι συνθήκες ήταν δυσμενείς και στο τέλος δικαιώθηκαν γι’ αυτό.
Πρόκειται για ένα γνωστό ρητό του επενδυτικού κόσμου που θεωρείται λίγο-πολύ αληθές: αν κάποιος περιμένει αρκετά, στις περισσότερες περιπτώσεις οι τιμές των μετοχών στο τέλος θα ανεβούν. Ούτε η ανοδική πορεία ούτε τα κραχ διαρκούν για πάντα. Τα κραχ του 1929 και του 2008 συγκλόνισαν τον κόσμο, αλλά οι οικονομίες ανέκαμψαν. Και μάλιστα, οι χρονικές περίοδοι που το χρηματιστήριο βρίσκεται σε ανοδική πορεία διαρκούν περισσότερο από εκείνες κατά τις οποίες καταρρέει.
Εάν, λοιπόν, κάποιος κινείται με μεθοδικότητα και υπομονή, χωρίς να έχει κατά νου το άμεσο κέρδος και το να πλουτίσει από τη μια στιγμή στην άλλη και χωρίς να ενδίδει στον πανικό της αγοράς όταν τα πράγματα δεν πάνε καλά, τότε οι πιθανότητες να δει τις επενδύσεις του να αποφέρουν κέρδη είναι με το μέρος του. Παραμένει, ωστόσο, για μια στρατηγική που μπορεί να χρειαστεί χρόνια ή ακόμα και δεκαετίες για να αποδώσει.
Στραφείτε σε τομείς που δεν επηρεάζονται από την κρίση
Όποια κι αν είναι η κατάσταση της οικονομίας στη χώρα και όποια κι αν είναι η δική μας προσωπική οικονομική κατάσταση, υπάρχουν ανάγκες που πάντα θα υπερτερούν έναντι άλλων. Μπορεί να μην μπορούμε να αγοράσουμε τον πιο προηγμένο υπολογιστή της αγοράς ή να κάνουμε το ταξίδι των ονείρων μας ή να παίξουμε τους αγαπημένους σε κάποιους απο εμάς online κουλοχέρηδες, αλλά πάντα θα αφιερώνουμε το εισόδημα που διαθέτουμε σε τρόφιμα, φάρμακα ή την κάλυψη των ενεργειακών μας αναγκών.
Με βάση αυτή τη λογική είναι σχετικά εύκολο να διακρίνει κανείς ποιοι τομείς της αγοράς είναι καλύτερα εξοπλισμένοι να αντιμετωπίσουν μια κρίση και ποιοι τομείς είναι πιο ευάλωτοι.
Οι μεγάλες φαρμακοβιομηχανίες, οι εταιρείες παραγωγής τροφίμων και εκείνες που δραστηριοποιούνται στον χώρο της ενέργειας σπάνια βλέπουν τα κέρδη τους να συμπιέζονται. Αντίθετα, οι εταιρείες ανάπτυξης τεχνολογίας καλούνται συχνά να αντιμετωπίσουν μεγάλα σκαμπανεβάσματα και μεγάλες προκλήσεις που απειλούν τη βιωσιμότητά τους.
Η πρόσφατη ενεργειακή κρίση που ξεκίνησε με την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία και αποτελεί πονοκέφαλο για όλο τον κόσμο αντανακλά ακριβώς την παραπάνω κατάσταση, όπου εκείνοι που ελέγχουν την ενέργεια μπορούν να στραγγαλίσουν ακόμα και τις πιο ανεπτυγμένες οικονομίες. Μαντέψτε πού επενδύουν το περιορισμένο εισόδημά τους οι καταναλωτές και πού επιλέγουν να είναι πιο φειδωλοί.
Ομόλογα αντί για μετοχές
Στον κόσμο του χρηματιστηρίου οι μετοχές και τα ομόλογα είναι μεγέθη αντιστρόφως ανάλογα. Αυτό σημαίνει πως όταν οι μετοχές ανεβαίνουν τα ομόλογα πέφτουν και σε περιόδους κρίσης που η αξία των μετοχών μειώνεται εκείνη των ομολόγων αυξάνεται. Δεν είναι νόμος, αλλά είναι ένα σύνηθες φαινόμενο.
Τα ομόλογα θεωρούνται σε γενικές γραμμές πιο ασφαλής επιλογή από τις μετοχές γιατί είναι επενδύσεις χαμηλού ρίσκου, ειδικά αν πρόκειται για κρατικά ομόλογα.
Στην παρούσα φάση της οικονομίας, η αμερικανική JP Morgan «βλέπει» ότι μια στροφή προς τα ομόλογα θα ευνοήσει τους επενδυτές καθώς η κατάσταση των μετοχών θα συνεχίσει να υπόκειται σε έντονη μεταβλητότητα. Χαρακτηριστικό είναι ότι μέσα στο 2022 ο δείκτης S&P είδε την αξία του να υποχωρεί κατά 24% την ίδια ώρα που τα κυβερνητικά ομόλογα των ΗΠΑ ενίσχυαν τις αποδόσεις τους.
Ένα χαρτοφυλάκιο ομολόγων σε διαφορετικούς τομείς θεωρείται μια ασφαλής λύση που θα σας βοηθήσει να βγείτε χωρίς χασούρα κατά τη διάρκεια μιας οικονομικής ύφεσης.
Η στρατηγική «μέσος όρος κόστους δολαρίου»
Το Dollar Cost Averaging είναι μια επενδυτική στρατηγική που προσπαθεί να βγάλει από την εξίσωση τις συναισθηματικές και παρορμητικές αποφάσεις και να αντιμετωπίσει τη μεταβλητότητα του χρηματιστηρίου.
Η βασική της αρχή προσανατολίζεται στην αγορά και πώληση μετοχών συγκεκριμένης αξίας ανά τακτά χρονικά διαστήματα. Όταν οι τιμές των μετοχών κυμαίνονται σε χαμηλά επίπεδα ο επενδυτής αγοράζει σταδιακά. Αντίστοιχα, πουλάει σταδιακά και όταν οι τιμές των μετοχών ανεβαίνουν.
Ένα από τα μεγάλα πλεονεκτήματα της συγκεκριμένης στρατηγικής είναι και η προστασία της ψυχολογίας των επενδυτών. Χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελεί η αγορά των κρυπτονομισμάτων, όπου η τεράστια μεταβλητότητα και τα απίστευτα σκαμπανεβάσματα της τελευταίας διετίας αποτέλεσαν εύφορο έδαφος για αψυχολόγητες εκδηλώσεις τόσο ενθουσιασμού όσο και πανικού με όλα όσα αυτό συνεπάγεται.