Είναι μια από τις λέξεις που χρησιμοποιούμε καθημερινά τόσο στον προφορικό, όσο και στον γραπτό λόγο. Επίσης, το συναντάμε και σε επιγραφές σε δημόσιες υπηρεσίες ενώ ούτε ο κορέκτορας δεν την κοκκινίζει εάν τη γράψουμε σε κάποιο κείμενο. Πώς γράφεται τελικά όμως η λέξη; Διευκρίνιση ή διευκρίνηση; Μήπως είναι και τα δυο σωστά;
Η πραγματικότητα είναι ότι η σωστή γραφή εξαρτάται το τι θέλουμε να πούμε. Στη νέα ελληνική γλώσσα, η λέξη «διευκρίνιση» παράγεται από το ρήμα διευκρινίζω. Σύμφωνα λοιπόν με τον κανόνα της αρχαίας ελληνικής γλώσσας, όπως όλα τα ρήματα που έχουν κατάληξη -ίζω γράφεται διευκρίνιση. (Με την ίδια λογική γράφουμε διευκρινιστικός κοκ).
Αντίθετα, η διευκρίνηση με -η- προέρχεται από το παλιότερο ρήμα διευκρινώ, το οποίο πλέον δεν χρησιμοποιείται, έχει κατά κάποιο τρόπο αποσυρθεί, δε χρησιμοποιείται πλέον ακόμη κι από όσους γράφουν σε μια κάπως σύγχρονη καθαρεύουσα.
Επιπλέον, το ρήμα διευκρινώ εκτός του ότι έχει σταματήσει να χρησιμοποιείται εδώ και αρκετούς αιώνες, έχει και διαφορετική σημασία και σημαίνει «τακτοποιώ, κανονίζω κάτι, βάζω κάτι σε τάξη».
Έτσι λοιπόν, στα τέλη του 19ου αιώνα όταν ήρθε η ώρα να φτιαχτεί η νέα ελληνική γλώσσα σχηματίστηκε μεταπλασμένο το διευκρινίζω με τη νέα και ισχούουσα ως σήμερα σημασία του, δηλαδή «ξεκαθαρίζω», και χρησιμοποίησαν το επίθημα -ίζω ίσως κατ’ αναλογίαν προς το ελληνιστικό του συνώνυμο αποσαφηνίζω.
Ο τύπος διευκρινίζω επικράτησε χωρίς δυσκολία, αφού το αρχαίο διευκρινῶ δεν ήταν πλέον σε χρήση.
Ως εκ τούτου και ληφθέντων υπόψιν όλων των προαναφερομένων και αφού η Επιστήμη απεφάνθη το συμπέρασμα είναι ένα: το παράγωγο ουσιαστικό διευκρίνιση γράφεται με γιώτα (-ι-).
