Ας γίνει μία αρχή από τα βασικά. Οι Βίκινγκ δεν αποτέλεσαν ενιαίο έθνος, με τη μορφή που αυτά άρχισαν να διαμορφώνονται στη Νότια Ευρώπη κατά την ίδια περίοδο. Είχαν, όμως, μεταξύ τους κοινή γλώσσα (αρχαία σκανδιναβική), μυθολογία, παραδόσεις, τάση για εξερευνήσεις/εποικισμό μακρινών εδαφών και συναίσθηση της κοινής καταγωγής τους.
Η Νορβηγία, η Σουηδία, η Δανία και η Ισλανδία, έλκουν την καταγωγή τους από αυτούς, ενώ έχουν ασκήσει σημαντική επιρροή και σε άλλα σημερινά κράτη (Μεγάλη Βρετανία, Γαλλία, Φινλανδία, Ρωσία, Λευκορωσία, Ουκρανία).
Από τα τέλη του 8ου ως τα τέλη του 11ου αιώνα έκαναν επιδρομές και εμπόριο από τις πατρίδες τους σε μεγάλες περιοχές της Ευρώπης, εξερευνώντας παράλληλα πολλά μακρινά μέρη για την εποχή.
Ήταν εξαιρετικοί ναυπηγοί και θαλασσοπόροι, με αποτέλεσμα να επεκταθούν κατά καιρούς σε ακτές της Μεσογείου, της Βόρειας Αφρικής και της Μέσης Ανατολής.
Το εμπόριο και η μεταλλουργία αποτελούσαν δύο κατηγορίες που απασχολούσαν πολλούς Βίκινγκ, οι οποίοι είχαν την ανάγκη για εξεύρεση περιοχών πιο εύφορων από την παγωμένη και άγονη Σκανδιναβία.
Έχουν χαρακτηριστεί βίαιοι, αιμοσταγείς, πολεμοχαρείς κ.λπ. Η ακαδημαϊκή Ιστορία, όμως, έχει μετριάσει αυτές τις απόψεις. Σίγουρα υπάρχει δόση αλήθειας, αλλά δεν προκύπτει από κάπου ότι ήταν χειρότεροι από άλλους.
Το ίδιο ισχύει και για τη σύνδεση με τα κράνη. Δεν υπάρχει ιστορικό στοιχείο που να επιβεβαιώνει ότι αυτά έφεραν κέρατα. Μία αλληλουχία σκέψεων και τίποτα άλλο.
Ιδού τι έχει συμβεί ή ενδέχεται να έχει συμβεί χρονικά:
α) Ο Πλούταρχος και ο Διόδωρος ο Σικελιώτης ανέφεραν ότι οι Γαλάτες, οι Κέλτες και διάφορες γερμανικές φυλές στόλιζαν τα κράνη τους με φτερά και κέρατα ζώων.
β) Ο Γκούσταβ Μάλστρομ ενδέχεται να εμπνεύστηκε από τα γραπτά Ρωμαίων και Ελλήνων ιστορικών που είχαν περιγράψει τον τρόπο ζωής των βάρβαρων φυλών του βορρά. Πρόκειται για Σουηδό καλλιτέχνη, ο οποίος για πρώτη φορά ζωγράφισε έναν Βίκινγκ να φορά κράνος με κέρατα στις αρχές του 19ου αιώνα.
γ) Ο Βίλχελμ Ρίχαρντ Βάγκνερ ίσως να βασίστηκε σε έργα του Μάλστρομ, ντύνοντας τις βαλκυρίες* και τους πολεμιστές στην επική τετραλογία «Το Δαχτυλίδι του Νίμπελουνγκ» (“Der Ring des Nibelungen”) με τέτοια κράνη.
δ) Έχει βρεθεί μόνο ένα κράνος Βίκινγκ του 10ου αιώνα και είναι απλό, κατασκευασμένο από δέρμα και μέταλλο, χωρίς ίχνος κεράτων ή φτερών. Η -λανθασμένη- εικόνα επικράτησε λόγω Βάγκνερ και λοιπών καλλιτεχνών του 19ου αιώνα.
*Στη σκανδιναβική μυθολογία οι βαλκυρίες (valkyrjur) είναι θεραπαινίδες του Όντιν που συλλέγουν από τα πεδία των μαχών όσους σκοτώθηκαν πολεμώντας γενναία.
Σημειώνεται ότι έχουν σωθεί πολλές απεικονίσεις των προαναφερθέντων φυλών (Γαλάτες, Κέλτες, διάφορες γερμανικές), όμως, όλες βρίσκονταν στην κεντρική Ευρώπη και έδρασαν αιώνες πριν από την εμφάνιση και την ανάπτυξη των Βίκινγκ.
Δηλαδή όταν ήρθαν στην επιφάνεια οι Σκανδιναβοί, τα διακοσμημένα κράνη είχαν ουσιαστικά εξαφανιστεί.
Η μοναδική απεικόνιση Βίκινγκ με κέρατα στο κράνος του υπάρχει σε έναν τάπητα τοίχου, ο οποίος βρέθηκε στον τάφο μιας Νορβηγίδας βασίλισσας του 9ου αιώνα.
Οι ιστορικοί υποστηρίζουν πως χρησιμοποιούνταν αποκλειστικά για τελετουργίες. Στη συγκεκριμένη περίπτωση, ο άνδρας που το φορούσε ήταν «θεός» και όχι θνητός. Παράλληλα είναι δεδομένο ότι δεν τα είχαν για προστασία στις μάχες, επειδή δεν ήταν καθόλου πρακτικά.
Εκτός από δύο ή τρεις αναπαραστάσεις τελετουργικών, με προεξοχές που ενδέχεται να είναι στυλιζαρισμένα κοράκια, φίδια ή κέρατα, καμία απεικόνιση των πολεμιστών Βίκινγκ και κανένα σωζόμενο κράνος δεν έχει κέρατα.
Εξάλλου η συνηθισμένη μέθοδος μάχης των Σκανδιναβών, δηλαδή σώμα με σώμα, θα τα καθιστούσε δυσκίνητα και επικίνδυνα για τον ίδιο τον πολεμιστή.
Κινούμενα σχέδια όπως «Χάγκαρ ο Απαίσιος» (“Hägar the Horrible”) και «Βικ ο Βίκινγκ» (“Vic the Viking”), καθώς και αθλητικά λογότυπα, όπως αυτά των Μινεσότα Βίκινγκς (NFL) και των Καμπέρα Ράιντερς (αυστραλιανό ράγκμπι), έχουν διαιωνίσει τον μύθο του κράνους με κέρατα.
Τέλος, να υπογραμμιστεί ότι δεν υπάρχουν αποδείξεις ότι οι Βίκινγκ έπιναν από τα κρανία των εχθρών που είχαν νικήσει.
Πρόκειται για μια εσφαλμένη αντίληψη βασισμένη σε ένα απόσπασμα του ποιήματος “Krákumál”, το οποίο μιλάει για ήρωες που έπιναν από “ór bjúgviðum hausa”, δηλαδή «κλαδιά κρανίων».
Αυτή ήταν μια μαρτυρία σε κέρατα, από τα οποία έπιναν, αλλά μεταφράστηκε λάθος τον 17ο αιώνα ως αναφορά στα κρανία των δολοφονημένων.