Πράγματι δεν… βλέπεται. Αν κρίνει κανείς από την όψη του, θαρρείς πως πιθανότερο είναι να σε φάει παρά να το φας. Το… άτιμο, όμως, συγκαταλέγεται στα πιο νόστιμα ελληνικά πιάτα. Ο λόγος για την πεσκανδρίτσα.
Ας γίνουν πρώτα οι συστάσεις. Είναι γνωστό επίσης ως βατραχόψαρο, φλάσκα, φανάρι, σκλεμπού και σκερπελέτσο. Το επίσημο όνομά του είναι lophius piscatorius. Πρόκειται για ψάρι που ανήκει στην οικογένεια των Λοφιιδών.
Απαντάται στον βορειοανατολικό Ατλαντικό, τη Μεσόγειο και τη Μαύρη Θάλασσα, ζει σε αμμώδεις και λασπώδεις βυθούς (σπανιότερα σε βραχώδεις), σε βάθος από 20 μέχρι 1.000 μέτρα.
Στα ιταλικά “pescatrice” σημαίνει «θηλυκός ψαράς», ενώ, πιθανότατα, πήρε το όνομά της από την προεξοχή που έχει στο κεφάλι της και τη χρησιμοποιεί ως δόλωμα για να παγιδεύει ψάρια ή σπανιότερα θαλασσοπούλια. Ο τρόπος της έχει πολύ ενδιαφέρον. Η πεσκανδρίτσα περιμένει μισοθαμμένη στον πυθμένα, χρησιμοποιώντας ως δόλωμα μια νηματοειδή απόφυση.
Στην Ελλάδα είχε το όνομα μπράσκα στον Βόλο, φλάσκα στη Χαλκίδα, σκλεμπού σε Πάτρα-Λευκάδα και στην Κέρκυρα φανάρι ή σκερπελέτσο.
Έχει χαρακτηριστικό σχήμα με μεγάλο, επίπεδο κεφάλι και πλακουτσωτό σώμα, ενώ μπορεί να φτάσει τα 2 μέτρα (συνήθως περίπου 1 μέτρο) και τα 57 κιλά (57,7 το μέγιστο βάρος που έχει καταγραφεί).
Από εκεί και πέρα, το στόμα καταλαμβάνει όλο το πρόσθιο τμήμα του κεφαλιού, οι δύο σιαγόνες διαθέτουν σειρές από μακριά μυτερά δόντια, τα οποία είναι κεκλιμένα προς τα μέσα και όταν κλείνουν, η λεία γλιστρά προς το στομάχι.
Αφού διαβάσατε, μεταξύ άλλων, πώς επιτίθεται και καταναλώνει το γεύμα της η πεσκανδρίτσα, ήρθε η ώρα να δείτε πώς… τρώγεται.
Στο διαδίκτυο υπάρχουν αρκετές συνταγές που θα γλείφετε τα δάκτυλά σας! Με γιουβέτσι λεμονάτη, σε σούπα, ουρίτσες αχνιστές, με μαυρομάτικα φασόλια και προσούτο, με λαχανικά, με πατάτες… Όρεξη να έχετε για να ψάχνετε. Μην τα θέλετε όλα στο… πιάτο.
Η στήλη θα σας παραθέσει οδηγίες για το πιάτο που ξεχώρισε, βγάζει τέσσερις μερίδες και η διάρκεια της προετοιμασίας του δεν υπερβαίνει τη μία ώρα.
Καταρχήν για το γιουβέτσι θα χρειαστείτε 1,5κ. ολόκληρη πεσκανδρίτσα χωρίς το δέρμα, 300γρ. μέτριο κριθαράκι, 1 μέτριο λευκό κρεμμύδι, 1 φοινόκιο, 2 σκελίδες σκόρδο, 1 συσκευασία 250γρ. ντομάτα στον τρίφτη, 1 ποτηράκι ροζέ ή λευκό κρασί, ελαιόλαδο, μαϊντανό, αλάτι και πιπέρι.
Για τον ζωμό ψαριού, θα πρέπει να έχετε το κεφάλι του ψαριού, 1 κολοκύθι, 1 κρεμμύδι, 1 καρότο, 1,5 λίτρο νερό και κόκκους πιπεριού.
Κατόπιν, η διαδικασία γίνεται ως εξής: Πλένετε την πεσκανδρίτσα και κόβετε το κεφάλι της με ένα μεγάλο μαχαίρι. Αλατίζετε ελαφρά το σώμα της και το αφήνετε στην άκρη. Τοποθετείτε το κεφάλι σε μία μεγάλη κατσαρόλα, προσθέτετε το νερό, λίγους κόκκους πιπεριού και τα λαχανικά, καθαρισμένα και κομμένα σε μεγάλα κομμάτια.
Έπειτα, αφήνετε το μείγμα να βράσει για 30 λεπτά, ψιλοκόβετε το κρεμμύδι και την ίδια ποσότητα από το φοινόκιο, ενώ προσθέτετε λίγο ελαιόλαδο σε μία κατσαρόλα και παράλληλα σοτάρετε το κρεμμύδι με το φοινόκιο, χωρίς να πάρουν έντονο χρώμα.
Κατόπιν προσθέτετε στην κατσαρόλα το σκόρδο ψιλοκομμένο και το ψάρι, σοτάρετε την πεσκαντρίτσα ελαφρά από όλες τις πλευρές της και σβήνετε με το κρασί.
Η διαδικασία πλησιάζει προς το τέλος! Αφαιρείτε το ψάρι από την κατσαρόλα και το τοποθετείτε σε ένα πυρίμαχο σκεύος για να γίνει το γιουβέτσι.
Προσθέτετε στην κατσαρόλα το κριθαράκι, την ντομάτα στον τρίφτη, λίγο αλάτι και πιπέρι. Ανακατεύετε καλά και μετά αδειάζετε το μείγμα στο πυρίμαχο σκεύος με το ψάρι. Προσοχή να μην μείνει κριθαράκι πάνω στο ψάρι για να βράσει ομοιόμορφα.
Εν συνεχεία, σουρώνετε τον ζωμό ψαριού και τον προσθέτετε ζεστό πάνω από το κριθαράκι, ψήνετε το γιουβέτσι με την πεσκανδρίτσα σε προθερμασμένο φούρνο στους 180 βαθμούς για 30 λεπτά.
Το ψάρι και το κριθαράκι μαγειρεύονται, γίνεται το μέλωμα και… τέλος! Βγάζετε, το αφήνετε να σταθεί για 10 λεπτά και το σερβίρετε με φρέσκο ψιλοκομμένο μαϊντανό από πάνω.