Στα μάτια μας είναι ο απόλυτος γκουρού της ελληνικής γλώσσας. Μια κινητή εγκυκλοπαίδεια ή μια νεοελληνική γραμματική με ανθρώπινη μορφή. Κι όμως, ο Γιώργος Μπαμπινιώτης με παρρησία ξεκαθάρισε το προφανές. Ούτε αυτός τα γνωρίζει όλα!
Πολύ πρόσφατα παραχώρησε συνέντευξη σε εφημερίδα και όπως είναι φυσικό του τέθηκε και το συγκεκριμένο ερώτημα. Αν, δηλαδή, έχει… πιάσει τον εαυτό του να υποπίπτει σε… γκέλες!
Ουδείς… άσφαλτος
Ουσιαστικά επιβεβαίωσε τη γνωστή ρήση που αποδίδεται σε μεγάλη λαϊκή τραγουδίστρια, με το περίφημο «ουδείς άσφαλτος»! Τόνισε, δηλαδή, ότι τα λάθη είναι μέσα στο παιχνίδι, όσο… παιχταράς κι αν είναι κανείς. Και βέβαια εννοείται ότι δεν χρησιμοποίησε τέτοιες λέξεις για να το πει.
Με δικά του, πολύ πιο όμορφα λόγια, είπε χαρακτηριστικά στο «Βήμα»: «Δεν υπάρχει ομιλητής της γλώσσας που δεν κάνει λάθη. Το λάθος στη γλώσσα μάλιστα είναι συνυφασμένο με την αγωνία του λόγου, όταν προσπαθεί κάποιος να εκφραστεί σε δύσκολα θέματα ή νοήματα. Το αλάνθαστο είναι κάτι που έχει σχέση με την ιδέα του ιδανικού ομιλητή και ιδανικός ομιλητής δεν υπάρχει».
Επιπλέον, τόνισε ότι συνήθως εκείνοι που… κράζουν άλλους για το πώς χρησιμοποιούν τη γλώσσα είναι άνθρωποι που και οι ίδιοι κάνουν λάθη. Αντίθετα, οι γλωσσολόγοι, γνωρίζοντας πόσο δύσκολο και πολύπλοκο πεδίο είναι, παραμένουν επιεικείς.
Σε ό,τι αφορά τώρα τα δικά του γλωσσικά ολισθήματα, στάθηκε κυρίως σε ένα. Παραδέχθηκε ότι ορισμένες φορές του διαφεύγει το «υποκαθιστώ» αντί του «αντικαθιστώ», με την υποσημείωση ότι πρόκειται για διαφορετικές λέξεις.
«Υποκαθιστώ» σημαίνει αναλαμβάνω τη λειτουργία ή τον ρόλο άλλου προσώπου ή πράγματος. Ενώ «αντικαθιστώ», τοποθετώ κάποιον στη θέση κάποιου άλλου · αναλαμβάνω τα καθήκοντα κάποιου άλλου προσωρινά ή οριστικά. Ε, εδώ που τα λέμε, ειδικά για εμάς τους αδαείς, οι διαφορές είναι απειροελάχιστες!
Ωστόσο ο Γιώργος Μπαμπινιώτης αποκάλυψε πως σε ακόμη δύο περιπτώσεις έχει δυσκολευτεί. «Σε τύπους γραμματικούς έχει τύχει να μην πω ‘’χρησιμοποιείτο’’, αλλά ‘’χρησιμοποιούταν’’, κάτι που δεν θα το ενέκρινα», είπε χαρακτηριστικά.