Αληθινά ή ψεύτικα πρωτοσέλιδα; Πόσο εύκολα μπορείς να τα ξεχωρίσεις;

Καθημερινά κατακλυζόμαστε από πληροφορίες που δεν ξέρουμε κατά πόσο ισχύουν ή όχι. Ο όγκος τους έχει γίνει υπερβολικά μεγάλος και μη διαχειρίσιμος από τον απλό αναγνώστη. Οι τίτλοι clickbait του διαδικτύου και τα αμφιβόλου εγκυρότητας σάιτ με τον κατακλυσμό των ειδήσεων παίρνουν πια μία αρκετά μεγάλη μερίδα της αναγνωστικής πίτας. Τουλάχιστον όσον αφορά τον κόσμο που επιλέγει το διαδίκτυο για την ενημέρωσή του. Μέσα σε όλη αυτήν την υπερπληροφόρηση ο τύπος αντί να επικεντρωθεί στην ουσία της είδησης προσπαθεί να ανταγωνιστεί το διαδίκτυο με τα δικά όπλα του δεύτερου. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα να βλέπουμε πρωτοσέλιδα εφημερίδων που να μοιάζουν σα να βγήκαν από το μυαλό των εκδοτών και των αρχισυντακτών. Σα να είναι προϊόντα μυθοπλασίας και όχι ειδησεογραφίας. Τα πρωτοσέλιδα αρχίζουν και χρησιμοποιούν υπερβολές, ψεύτικα στοιχεία, τραβηγμένα συμπεράσματα και τίτλους που θα τραβήξουν το μάτι. Η πραγματικότητα αρχίζει να μπερδεύεται όλο και σε μεγαλύτερο ποσοστό με το ψέμα.

Και αν για τις ειδήσεις που κυκλοφορούν διαδικτυακά αρχίζουν να εμφανίζονται σελίδες που κάνουν έρευνα εγκυρότητάς του (βλ Ellinikahoaxes ) για τις εφημερίδες δεν υπάρχει κάποιος επίσημος ή ανεπίσημος φορέας που να ελέγχει για ψεύτικα πρωτοσέλιδα. Το χειρότερο απ’ όλα είναι ότι το μάτι αρχίζει και συνηθίζει στα ψεύτικα πρωτοσέλιδα. Και αυτή η συνήθεια είναι που το κάνει να τα αντιμετωπίζει ως συνηθισμένα και φυσιολογικά. Οπότε ή τα απορρίπτει εξ αρχής ή του γίνεται δευτέρα φύσις το ψέμα οπότε είναι ένας χαμένος αναγνώστης ανάμεσα σε ψεύτικα πρωτοσέλιδα που δεν μπορεί να ξεχωρίσει. Όλα του φαίνονται ίδια, όλα θα μπορούσαν να είναι αληθινά.

Δύσκολα θα το παραδεχτεί κάποιος ότι η συνήθεια μπορεί να τον κάνει μαλθακό απέναντι στο ψεύτικο. Αυτό οδηγεί κάποιους επιτήδειους να δημιουργούν δικές τους εκδόσεις πρωτοσέλιδων ή γενικότερα ειδήσεων. Τις προωθούν στη συνέχεια στο ίντερνετ και αφήνουν τον μηχανισμό του να λειτουργήσει υπέρ τους. Δεν είναι λίγες οι φορές που έγιναν τέτοιες ειδήσεις viral. Όπως δεν μπορούσαν κάποια κανάλια να ξεχωρίσουν το εμφανώς μυθοπλαστικό τόνο των σάιτ τύπου Το Κουλούρι. Έτσι και μία εικόνα πρωτοσέλιδου που έχει πειραχτεί μπορεί στο απλό μάτι να φανεί αληθινή. Ακόμα και αν όλες οι ειδήσεις που περιέχει είναι ψεύτικες. Αλλά είναι έτσι χωροθετημένες γραφιστικά που θυμίζουν αληθινή εφημερίδα με αληθινούς τίτλους.

Εσύ σε ποια κατηγορία πιστεύεις ότι ανήκεις; Μπορείς να ξεχωρίσεις αν η κεντρική είδηση μίας εφημερίδας είναι αληθινή; Μπορείς να βάλεις δίπλα δίπλα αληθινά και ψεύτικα και να πεις ποιο είναι ποιο; Μόνο από τον τίτλο όμως. Υπάρχει κάτι που δε θα πιστεύαμε ότι μπορεί να γραφτεί σε ένα πρωτοσέλιδο; Μπορεί τα ψεύτικα να είναι πιο αληθινά από τα πραγματικά; Αναγνωρίζεις εύκολα τα ψεύτικα πρωτοσέλιδα αλλά παραδέχεσαι ότι θα μπορούσαν να είναι αληθινά ανάλογα με την εφημερίδα;