Στη μάχη του ταύρου με τον ταυρομάχο, αν εξαιρέσεις το κοινό στην αρένα, σχεδόν όλοι οι υπόλοιποι θα σπεύσουμε να πανηγυρίσουμε όταν γίνει η ανατροπή. Η έκπληξη. Έστω κι αν η επικράτηση του ζώου σημάνει τον θάνατο του ανθρώπου. Όχι. Για τους ταυρομάχους -ακόμη και τους νεκρούς- συνήθως δεν περισσεύει οίκτος. Τα περισσότερα σχόλια σε ανάρτηση με αφορμή ένα από τα (σπάνια είναι αλήθεια) τελευταία περιστατικά δεν αφήνει περιθώρια παρερμηνείας.
Η κοινή γνώμη στάθηκε στο πλευρό του ταύρου. Ο οποίος αφού έπαιξε για ώρα το ρόλο του με βάση το προκαθορισμένο σενάριο, βρήκε την ευκαιρία να αλλάξει την τροπή και να πει εκείνος την τελευταία λέξη. Σκοτώνοντας τον «ματαδόρ». Όσο σοκαριστική είναι στα ξένα μάτια μια ταυρομαχία, τόσο ακραία μοιάζει και η απουσία συναισθημάτων για τον θύτη που μετατράπηκε σε θύμα.
Πήγαινε γυρεύοντας
Οι ταυρομαχίες συνιστούν μια βαρβαρότητα. Ένα σόου που φαντάζει κατάλοιπο εκείνων της αρχαίας Ρώμης. Κι έτσι αντιμετωπίζεται. Ως κάτι που δεν έχει θέση στον σύγχρονο πολιτισμό μας. Όσο κι αν οι «αφισιονάδος» αυτής της παραδοσιακής τελετουργίας μιλάνε για τέχνη ή γενναιότητα, οι υπόλοιποι θα βλέπουν απλά ένα άγριο βασανιστήριο. Μια τιμωρία για ένα έγκλημα που δεν έγινε ποτέ. Στη συνείδηση του κόσμου το μόνο έγκλημα είναι εκείνο που συντελείται όταν ο «τορέρο» δώσει τη χαριστική βολή. Και φυσικά εγκληματικό μπορεί εξίσου εύκολα να χαρακτηριστεί και ό,τι προηγήθηκε μέχρι ο ταύρος να μην έχει πια καμιά ελπίδα. Στις λίγες φορές που το κόκκινο πανί δεν θα σώσει τον ταυρομάχο, η νίκη του «τόρο μπράβο» είναι βέβαιο πως θα αποκτήσει την έννοια «θείας δίκης» και το «πήγαινε γυρεύοντας» θα συνοδεύει κάθε σχόλιο για την έκβαση αυτής της άνισης μάχης.
Όλα τα ζώα ανυπεράσπιστα πεθαίνουν
Η αδικία δεν αποτελεί δικαιολογία. Σύμφωνοι. Στις ταυρομαχίες όλα είναι εκ των προτέρων υπέρ του τύπου που κρατάει ξίφος, του «τορέρο». Απέναντί του έχει ένα ζώο που κάποτε ήταν υπερήφανο και τώρα είναι θολωμένο, εξαντλημένο, μπερδεμένο. Ανήθικο πέρα από κάθε αμφιβολία. Αλλά, αν το σκεφτείς, όλα τα ζωντανά ανυπεράσπιστα πεθαίνουν. Για την ακρίβεια, γεννιούνται με αποκλειστικό σκοπό το θάνατο και όλη τους τη ζωή «προσανατολισμένη» στο να αποτελέσουν το φαγητό μας. Και απέναντι στον μπαλτά ή το πιστόλι του χασάπη δεν έχουν ποτέ καμία ελπίδα να γλιτώσουν.
Μια μικρή υποκρισία
Το κρέας που φτάνει στο πιάτο σου από πού νομίζεις ότι προέρχεται; Από ζώα που πέθαναν από βαθιά γεράματα στο μικρό σπίτι στο λιβάδι και η τελευταία τους επιθυμία ήταν μετά θάνατο να δωρίσουν τις μπριζόλες τους στην κτηνοτροφία; Οι «συγγενείς» του ταύρου που έδωσε μάχη στην αρένα μάλλον είχαν χειρότερη ζωή. Αν μπορείς να αποκαλέσεις έτσι το να μένουν δεμένα για πάντα στα εκτροφεία, με μισό μέτρο σκοινί, από το φόβο μήπως κάποιος τραυματισμός εμποδίσει τη διαδικασία ταχείας πάχυνσής τους. Στριμωγμένοι ο ένας δίπλα στον άλλον μέχρι την ώρα του σφαγείου. Ακόμη χειρότερη είναι η μοίρα για τις αγελάδες. Που βιώνουν επαναλαμβανόμενες καταστάσεις τεχνητών βιασμών κι εγκυμοσύνης ώστε να μπορούν να κατεβάζουν γάλα. Μια φυσική αντίδραση των οργανισμών τους για τη ζωή που υποτίθεται θα έδιναν, μετατρέπεται σε αυτό που ονομάζουμε γαλακτοβιομηχανία.
Η εύκολη απάντηση είναι να πεις πως η κατανάλωση κρέατος είναι φυσιολογική. Κάτι που οι άνθρωποι έκαναν από πάντα και θα συνεχίσουν να κάνουν για πάντα. Ναι, αλλά οι ενστάσεις αφορούν τους αριθμούς και όχι την ίδια την διατροφική συνήθεια. Παράλογο δεν είναι μόνο να αναμετρώνται ένας άνθρωπος κι ένας ταύρος σε μια αρένα, με όλες τις πιθανότητες να είναι συντριπτικά υπέρ του πρώτου. Παράλογο, επίσης, είναι να τρως κρέας εφτά φορές τη βδομάδα, 30 μέρες το μήνα. Παράλογο είναι να αναγνωρίζεις ως τροφή μόνο τα μπέργκερ και τα νάγκετς, εκτοξεύοντας τη ζήτηση για τέτοια προϊόντα. Και «αναγκάζοντας» την αγορά να ακολουθήσει παράξενες μεθόδους ώστε να την καλύψει.
Η βολική «άγνοια»
Για τα πράγματα που βρίσκονται έξω από τον κύκλο της κουλτούρας μας οι επικρίσεις και τα δυσμενή σχόλια βγαίνουν εύκολα από το στόμα. Και ακόμη ευκολότερα αποτυπώνονται στα Μέσα κοινωνικής δικτύωσης. Μας είναι εύκολο το να χαρακτηρίσουμε βίαιους και απολίτιστους τους ταυρομάχους της Ανδαλουσίας. Ακόμη χειρότερα, τους νεαρούς κατοίκους των Νήσων Φαρόε που συνοδεύουν το πέρασμά τους στην ενηλικίωση με ομαδική σφαγή δελφινιών. Ανάλογα παραδείγματα θηριωδίας μπορεί να βρει κανείς πολλά σε διάφορες περιοχές του πλανήτη. Εκείνο όμως που μένει απαράλλαχτο στις περισσότερες γωνίες του είναι η βολική «άγνοια» που αιτιολογεί τις δικές μας διατροφικές συνήθειες.
Προσποιούμαστε πως δεν έχουμε την παραμικρή ιδέα για τη διαδρομή που ακολούθησε το φιλέτο που έφτασε στο πιάτο μας. Όσα βίντεο κι αν δούμε σχετικά με τη μοίρα των «οικόσιτων» ζώων ελάχιστα θα μας επηρεάσουν. Σε μια ταυρομαχία που λήγει με τον ταύρο νικητή και τον ταυρομάχο στο νοσοκομείο, η τελευταία πράξη γράφεται λίγες μέρες αργότερα. Το ζώο σφαγιάζεται έτσι κι αλλιώς και την ίδια τύχη έχει και η μάνα του καθώς η παράδοση θέλει να σβήνει έτσι η γραμμή αίματος, η γενιά του «δολοφόνου».
Μας δημιουργεί δυσαρέσκεια, ακόμη και οργή. Αλλά δεν αλλάζει την ουσία. Η θανάτωση άλλων δύο ζώων δεν μεταβάλλει δραματικά τον αριθμό εκείνων που θυσιάζονται καθημερινά στο βωμό της ανθρώπινης ικανοποίησης. Είτε αυτή προέρχεται από τα βάρβαρα θεάματα σε αρένες είτε από την «ανάγκη» να έρχεται ολοένα και συχνότερα -σχεδόν αποκλειστικά- ο ουρανίσκος μας σε επαφή με κρέας. Κρεατοφάγοι πέρα από κάθε έννοια λογικής ή ισορροπίας, τον τελευταίο αιώνα έχουμε καταναλώσει περισσότερο κρέας από ό,τι όλοι οι πρόγονοί μας στη διάρκεια της ιστορίας. Έχουμε φτάσει στο 2017 όπου δεν είναι τρόπος ζωής το να κυνηγάς το φαγητό σου, διάολε. Ίσως θα έπρεπε να σκεφτούμε ότι με τη συμπεριφορά μας συμβάλλουμε πιο πολύ από όσο νομίζουμε στα κέρδη μιας βιομηχανίας που μας έχει πείσει πως κοτόπουλο είναι μόνο μπούτια και φτερούγες.