Στην αριστουργηματική κινηματογραφική μεταφορά της νουβέλας του Στίβεν Κινγκ «Rita Hayworth and Shawshank Redemption», οι δύο πρωταγωνιστές Άντι Ντουφρένς (Τιμ Ρόμπινς) και Έλις Μπόιντ «Ρεντ» Ρέντινγκ (Μόργκαν Φρίμαν) αναπτύσσουν στη φυλακή φιλική σχέση με έναν ηλικιωμένο κατάδικο, τον Μπρουκς Χάτλεν (Τζέιμς Γουίτμορ).
Όταν ο τελευταίος αποφυλακίζεται ύστερα από μισό αιώνα, είναι 72 ετών και η ζωή έξω από τη φυλακή του προκαλεί κατάθλιψη. Αποτυγχάνοντας να επανενταχθεί στην κοινωνία («τρομερό πράγμα να ζεις στο φόβο, θέλω να επιστρέψω εκεί που τα πράγματα έχουν νόημα», αναφέρει χαρακτηριστικά), σκέφτεται να δολοφονήσει το αφεντικό του στο μανάβικο, όπου εργάζεται, για να επιστρέψει στη στενή.
Εν τέλει αποφασίζει να αφαιρέσει τη δική του ζωή. «Brooks was here», χαράζει με το σουγιά του στη δοκό οροφής του δωματίου του, προτού τοποθετήσει το κεφάλι του στην αγχόνη.
Οι πιθανότητες ομαλής επανένταξης στην κοινωνία είναι μια από τις πιο βασικές παραμέτρους που εξετάζουν οι επιστήμονες, προτού απορρίψουν ή κάνουν αποδεκτό το αίτημα αποφυλάκισης του ενδιαφερόμενου. Την Κυριακή το διαδίκτυο γέμισε από δημοσιεύματα για το Θεόφιλο Σεχίδη και την αίτηση αποφυλάκισης που έχει καταθέσει.
Τα περισσότερα είχαν τον ίδιο κοπιαρισμένο τίτλο, κάνοντας τον αναγνώστη να πιστέψει – σε πρώτη φάση τουλάχιστον – ότι ο κατά πολλούς θύτης του πιο αποτρόπαιου εγκλήματος στα ελληνικά χρονικά, μετράει μέρες για την απόλυση του από τις φυλακές Κορυδαλλού.
Η είδηση βασίστηκε σε μια συν-εργασία που συνέταξαν τρεις φοιτητές και φοιτήτριες του τμήματος Επικοινωνίας και ΜΜΕ του ΕΚΠΑ, μία πτυχιούχος της ίδιας σχολής και μία Μεταπτυχιακή φοιτήτρια Εγκληματολογίας του Παντείου και η οποία δημοσιεύτηκε στην ιστοσελίδα crimetimes.gr.
Το σενάριο είναι ρεαλιστικό. Παρότι έχει καταδικαστεί σε 5 φορές ισόβια, ο δολοφόνος πέντε μελών της οικογένειάς του τον Μάη του ’96 (των γονιών του, της αδελφής του, του θείου του και της γιαγιάς του) έχει πιθανότητες να αποφυλακιστεί στα 19 χρόνια (!), εκμεταλλευόμενος τις διατάξεις του νόμου 4322.
Από το να εξεταστεί όμως η αίτηση αποφυλάκισης του, έως ότου ανακτήσει την ελευθερία του η απόσταση είναι πολύ μεγάλη.
Ακόμα μεγαλύτερη είναι μάλλον η απόσταση απ’ το να ανοίξουν (αν ανοίξουν) οι πύλες της φυλακής έως την ομαλή κοινωνική επάνοδο του Σεχίδη. «Δεν πιστεύω ότι υπάρχει ψυχίατρος που θα υπογράψει για την αποφυλάκιση», δήλωσε ο αρχιφύλακας της ψυχιατρικής πτέρυγας των φυλακών Κορυδαλλού, Αντώνης Αραβαντινός, εκφράζοντας παράλληλα τις αμφιβολίες του για το αν η κοινωνία είναι έτοιμη να τον δεχτεί πίσω.
Και πώς αλήθεια να είναι έτοιμη; Όσο καλοπροαίρετος και αν είναι κάποιος, όση πίστη και αν έχει σε αυτό που ονομάζουμε «δεύτερη ευκαιρία», μπορεί πραγματικά να εντάξει στον κοινωνικό περίγυρό του κάποιον που δολοφόνησε και κομμάτιασε όλο το σόι του;
Σε θεωρητικό επίπεδο ο Σεχίδης, ο οποίος είχε παρουσιάσει σχιζοτυπική διαταραχή (διαταραχή προσωπικότητας, που δεν είναι αλλά μοιάζει με τη σχιζοφρένεια), μπορεί να έχει θεραπευτεί. De facto θα κριθεί υγιής αν είναι να δει ξανά τον κόσμο. Για κάποιους είναι αδιανόητο να κυκλοφορήσει ένας τέτοιος εγκληματίας ελεύθερος, ύστερα από μόλις 19 χρόνια.
Σίγουρα ωστόσο θα υπάρχουν και άνθρωποι που, βλέποντας το πιο «προοδευτικά», από κοινωνιολογικής άποψης, θα συνυπέγραφαν το πόρισμα της επιστήμης, «ψηφίζοντας» να βγει έξω. Ποιος όμως απ’ αυτούς θα ήταν σε θέση να απλώσει χείρα βοηθείας στον πρώην φοιτητή νομικής για να γίνει ένα κομμάτι από τον κοινωνικό περίγυρό του; Ποιος θα τον προσελάμβανε στη δουλειά του και ποιος δεν θα έφτυνε τον κόρφο του, μαθαίνοντας ότι ο άνθρωπος που κάθεται δίπλα είχε αποφασίσει να ξεκάνει την οικογένεια του για να «μην με ξεκάνουν πρώτο εκείνοι»;
Ίσως η απονομή της δεύτερης ευκαιρίας που ζητά ο Σεχίδης να ήταν εφικτή σε μια κοινωνία ιδεατή. «Η ικανότητα να συγχωρείς είναι προσόν του δυνατού» έλεγε ο Μαχάτμα Γκάντι και αν το φιλοσοφήσουμε θα φανταστούμε ως πιο ισχυρή μια κοινωνία που – απαλλαγμένη απ’ το φόβο – έχει φτάσει να παρέχει άφεση αμαρτιών ακόμα και στα πιο στιγματισμένα «τέκνα» της. Θα έπρεπε διότι πρόκειται ουσιαστικά για δικά της δημιουργήματα.
Ας μη γελιόμαστε όμως. Πόσες πιθανότητες θα είχε στην Ελλάδα κάτι τέτοιο; Μήπως ο έξω κόσμος θα εξελισσόταν σε μια φυλακή πολύ πιο ασφυκτική από την original για τον 43χρονο σήμερα Σεχίδη;
Οι ομοιότητες με τον Μπρουκς Χάτλεν αρχίζουν και τελειώνουν με τον εγκλεισμό στη φυλακή. Όλες οι υπόλοιπες συνθήκες – απ’ τη φύση του εγκλήματος, έως την ηλικία και τα χρόνια κάθειρξης – είναι διαφορετικές. Ξέχωρα όμως απ’ το φινάλε που επιλέγει να δώσει εκείνος, η επιδίωξη για επιστροφή στην κανονικότητα μοιάζει να έχει τις ίδιες (ελάχιστες) πιθανότητες επιτυχίας.
Κι αυτό διότι η έννοια «κανονικότητα» έχει καλώς ή κακώς για τον Σεχίδη ρεαλιστική προοπτική μόνο «εκεί που τα πράγματα έχουν νόημα». Έξω απ’ τη φυλακή δεν θα φαίνεται, πιθανότατα, τίποτα «κανονικό» σε έναν τέτοιας φήμης εγκληματία.
- #Αντώνης Αραβαντινός
- #Αποφυλάκιση Σεχίδη
- #Θεόφιλος Σεχίδης
- #τα πιο αποτρόπαια εγκλήματα
- #τα πιο φριχτά εγκλήματα