Εδώ και πολλά χρόνια θεωρώ ότι το ελληνικό σύστημα εκπαίδευσης δεν είναι τόσο κακό όσο το περιγράφουμε. Το κακό του είναι ίσως ότι είναι λιγότερο «παιδοκεντρικό». Αποσκοπεί δηλαδή στην υψηλή κατάρτιση του παιδιού. Το βασικότερο πρόβλημα της εκπαίδευσης δεν είναι η εκπαίδευση. Είναι η μαμά της, η παιδεία. Κι αυτό είναι που πρέπει να αλλάξει. Όλα αυτά τα αναφέρω γιατί από δω και κάτω θα δεις την τεράστια διαφορά που έχει η παιδεία μας ως λαός με πρώτο αντικατοπτρισμό το σχολείο. Η Νορβηγία είναι ένα πρότυπο σύστημα παιδείας. Άλλωστε η εκπαίδευση είναι ένα κομμάτι ως και υποκειμενικό.
Η Νικολέτα Αναγνώστου ζει εδώ και αρκετά χρόνια στη Νορβηγία και έχει δουλέψει αρκετά στα σχολεία. Αυτή τη στιγμή είναι δασκάλα δημοτικού στην πέμπτη τάξη. Κατά καιρούς διάβαζα πράγματα που έγραφε στο Facebook για το πως περνάνε τη μέρα τους τα παιδιά στο σχολείο. Ορισμένα με εντυπωσίασαν. Ξέφευγαν από το κομμάτι των γνώσεων. Περνούσαν στο κομμάτι της κοινωνικής συμπεριφοράς και το πως αυτή συμβάλλει στην κοινωνία ως μέρος ενός κόσμου. Και ο κόσμος έχει πρωτίστως περιβαλλοντική-ανθρώπινη χροιά και μετά όλες τις άλλες.
Περιγράφει η Νικολέτα Αναγνώστου
Ζω στο Όσλο από το 2013 όπου εργάζομαι στην πρωτοβάθμια εκπαίδευση με ένα διάλειμμα ενός έτους όπου επέστρεψα στην Αθήνα. Το εκπαιδευτικό σύστημα στην Νορβηγία όπως είναι φυσικό είναι αρκετά διαφορετικό από αυτό της Ελλάδας. Δεν θα αναλύσω όμως τις διαφορές, ούτε θα αξιολογήσω αν είναι καλύτερο ή χειρότερο. Θα περιγράψω όμως την προσωπική μου εντύπωση.
Αρχικά,εξεπλάγην όταν ξεκίνησα να δουλεύω σε σχολείο στο Όσλο με σπαστά ως καθόλου νορβηγικά. Οι συνάδελφοι υποστηρικτικοί, οι μαθητές καλοπροαίρετοι να σε βοηθήσουν να σε διδάξουν,οι γονείς πολλές φορές ενθουσιώδεις. Πολλές φορές βέβαια συναντάς παιδιά,γονείς και συναδέλφους που δυσκολεύονται να δεχτούν πως κάποιος ξένος διδάσκει νορβηγικά στα παιδιά τους. Σκεφτείτε όμως ένας ξένος θα μπορούσε να εργαστεί σε δημόσιο σχολείο στην Ελλάδα; Και αν ναι, σκεφτείτε τώρα πως θα λειτουργούσαν οι γονείς. Κάνοντας κατάληψη για να μην τον αφήσουν να εργαστεί.
Στη Νορβηγία λοιπόν είναι σύνηθες να συναντάς ανθρώπους άλλων εθνικοτήτων σε διάφορους τομείς όπως και στην εκπαίδευση. Όπως σε όλες τις πόλεις, έτσι και εδώ, υπάρχουν συνοικίες στις οποίες μένουν οι οικονομικά ευημερείς. Εκεί τα πράγματα είναι πιο ζόρικα, ειδικά με την γλώσσα – δεν συγχωρούν και πολύ εύκολα να προφέρεις λάθος τις λέξεις.
Σε γενικές γραμμές τα σχολεία στην Νορβηγία είναι πιο ανοιχτά στην διαφορετικότητα και ευέλικτα . Στην ώρα του φαγητού λόγου χάρη χρησιμοποιούμε την αντίστοιχη ΕΡΤ για παιδιά -NRK junior – και βλέπουμε τα νέα της ημέρας από όλον τον κόσμο. Και ναι, είχαμε δει και για τον Σαββίδη!
Τα παιδιά στο δημοτικό γνωρίζουν για την ομοφυλοφιλία όπως και για την ετεροφυλοφιλία. Μιλούν για την εφηβεία και για το τι συμβαίνει στο σώμα τους. Ενδιαφέρονται για το περιβάλλον κάνοντας ανακύκλωση και μαζεύοντας τα σκουπίδια που βρίσκονται σε γύρω δρόμους από το σχολείο. Το learning by doing είναι στάση ζωής.
Σε ότι αφορά το εκπαιδευτικό-λειτουργικό κομμάτι. Τα παιδιά δεν μπαίνουν με τα παπούτσια που κυκλοφορούν έξω, μέσα στο σχολείο. Πολλές φορές κυκλοφορούν και με τις κάλτσες. Διδάσκονται τα βασικά μαθήματα, νορβηγικά, αγγλικά και μαθηματικά αλλά και θρησκείες, κοινωνική αγωγή και άλλους πολιτισμούς.
Στην πέμπτη π.χ. μάθαμε για την αρχαία Ελλάδα και τους θεούς του Ολύμπου αλλά και για τους φιλοσόφους. Όλα τα παιδιά της πέμπτης που εργάζομαι έχουν Ιpad που τους το παρέχει το σχολείο. Οι εκπαιδευτικοί ανεβάζουμε εκεί τις εργασίες και τα παιδιά τις ανεβάζουν στην εφαρμογή που χρησιμοποιούμε. Κουλ ε; Και φιλικό προς το περιβάλλον αφού δεν χρησιμοποιούμε χαρτί!
Δεν ξέρω αν όλα αυτά ακούγονται ιδανικά-σίγουρα το σχολικό περιβάλλον ακολουθεί την εξέλιξη της κοινωνίας. Ο Στέργιος με ρώτησε αν θα μπορούσαν να εφαρμοστούν κάποια πράγματα στην Ελλάδα. Η προσωπική μου άποψη είναι όχι. Όχι στην δημόσια εκπαίδευση σίγουρα. Ίσως μόνο σε δημόσια σχολεία που το προσωπικό και οι διευθυντές έχουν μεράκι σαν ένα σχολείο στην Ηλιούπολη που δούλευα. Αλλά το μεγαλύτερο πρόβλημα είναι πως ενώ θέλουμε αλλαγή κανένας δεν αλλάζει. Αν βάζαμε τα παιδιά στην Ελλάδα να καθαρίσουν το προαύλιο τους ή τους δρόμους έξω από το σχολείο, πιστεύω οι γονείς θα ήταν αυτοί που θα ξεσηκώνονταν, όχι τα παιδιά.
Υ.Γ. Πουθενά δεν βρίσκεται το τέλειο και το ιδανικό. Και στην Νορβηγία προερχόμενη από το σχολικό σύστημα Ελλάδας με ξενίζουν πολλά- μου φαίνονται πως τα παιδιά είναι πολύ χαλαρά στο σχολείο. Ε, και; Παιδιά είναι!