Ο άνθρωπος γεννιέται με την αναπόφευκτη μοίρα να «πουλήσει» κάποιες στιγμές στη ζωή του… παπατζιλίκι.
Λίγες, πολλές, ή κανονικός τρόπος ζωής είναι θέμα ιδιοσυγκρασίας και καταβολών. Είναι κάτι που το μαθαίνει από μπόμπιρας κιόλας, όταν προσπαθεί να πείσει τους γονείς ή τους δασκάλους του ότι δεν έκανε αυτό για το οποίο κρίθηκε άξιος τιμωρίας.
Υπάρχουν οι «επαγγελματίες» παπατζήδες, που καταφέρνουν να πείσουν τον περίγυρο ότι έχουν πολύ μεγαλύτερη αξία από την πραγματική τους και πορεύονται έτσι, με τον παρασιτισμό αυτοσκοπό τους. Υπάρχουν και αυτοί που πουλάνε ερασιτεχνικά «παπάτζα» χωρίς να ρισκάρουν πολλά, αφού ακόμα και αν εντοπιστούν θα λάβουν στο τέλος της μέρας συγχωροχάρτι.
Τίποτα όμως απ’ όλα τα παραπάνω δεν θα είχε διατυπωθεί έτσι ακριβώς όπως διατυπώθηκε, αν δεν είχαν διακριθεί στη λαϊκή μας κουλτούρα οι πραγματικοί επαγγελματίες του είδους. Η συνεισφορά τους στην ανθολογία της ελληνικής αργκό είναι πολύτιμη.
Μπορεί να «μάδησαν» σε βάθος πολλών δεκαετιών κόσμο και κοσμάκη, αλλά χάρισαν μια φράση – σύμβολο, που συνοψίζει αυτό που θα χρειαζόμασταν ολόκληρο κατεβατό για να περιγράψουμε!
Υπάρχει ένας βασικός λόγος που οι παπατζήδες «εξυμνήθηκαν» για τη λαμογιά τους και την… τεχνική κατάρτιση τους. Για να φύγει κανείς από την αναμέτρηση μαζί τους κερδισμένος, έπρεπε να ευθυγραμμιστούν εκείνη ακριβώς τη στιγμή όλοι οι πλανήτες από πάνω του. Συνελόντι ειπείν, οι πιθανότητες να κερδίσει διαδοχικά ο παίκτης την «μπάνκα», παίζοντας με μόλις 33% πιθανότητες υπέρ του, είναι απειροελάχιστες.
Οι ταχυδακτυλουργοί και οι αβανταδόροι
Τα φύλλα είναι τρία και όπως μπερδεύονται από το περίτεχνο χέρι του επιτήδειου είναι αδύνατο να διακριθεί που έχει «καθίσει» ο παπάς (Ρήγας, Ντάμα ή Βαλές). Στο «μία κι έξω» έχεις πιθανότητες. Αλλά όταν κάποιος γλυκαίνεται, νομίζοντας ότι έκανε την τύχη του, το «μία κι έξω» δεν είναι η πιθανότερη εξέλιξη.
Το κόλπο στήνονταν κάπως έτσι. Ο απατεωνίσκος δεν ήταν μόνος, αλλά είχε μαζί του μια ολόκληρη ομάδα υποστήριξης, τους λεγόμενους αβανταδόρους και τσιλιαδόρους. Οι πρώτοι ήταν υπεύθυνοι για την προσέλκυση «θυμάτων», οι δεύτεροι για να ρίξουν «σύρμα» όταν προέβαλε στον ορίζοντα κάποιος ένστολος.
Μόλις στηνόταν η χαρτόκουτα, οι κράχτες έπιαναν πόστα περιμετρικά της. «Αδερφέ, εδώ δίπλα γίνεται παιχνίδι, ρίχνουν τον παπά», ήταν μία από τις πιο πολυφορεμένες φράσεις για να γίνει το ψηστήρι στους περαστικούς. «Όποιος το είδε, ποντάρει και τα παίρνει. Πολλά βάζετε, πολλά παίρνετε», διαλαλούσε ο «γκρουπιέρης» του πεζοδρομίου.
Το «ποίημα» επαναλαμβάνεται ξανά και ξανά, καθώς ο παπατζής ανακατεύει και απλώνει αριστοτεχνικά τα φύλλα του. Οι αβανταδόροι κάνουν τα πρώτα εικονικά «χτυπήματα» και σχεδόν πάντα κερδίζουν, προκειμένου να δελεαστεί το κορόιδο, που ακόμα δεν έχει αποφασίσει να ρισκάρει. Τα τρικ δεν εξαντλούνται εκεί. Για να τον «βοηθήσουν» οι αβανταδόροι να ποντάρει, προδίδουν τάχα τη θέση του παπά στην τριάδα. «Ε, ρε να μην έχω ένα πενηντάρικο να του τα πάρω».
Ο παπατζής προσποιείται ότι τον πήραν χαμπάρι. «Φίλε, αν θες παίξε, μην λες όμως που είναι τα χαρτιά». Μετά από δύο-τρεις παρτίδες ο περαστικός έχει «τσιμπήσει». Αφού το διακρίνουν και οι υπόλοιποι, δεν έχει πια καμιά αμφιβολία για το που βρίσκεται ο παπάς. Αλλά ακόμα και αν κατά τύχη επιλέξει σωστά, το πιθανότερο είναι ότι δεν θα εισπράξει.
Οι αβανταδόροι είναι πολλοί και κάποιος (αθόρυβος έως τότε) μπορεί να πεταχτεί από το πουθενά, κάνοντας μεγαλύτερο «χτύπημα» σε «λάθος» φύλλο. «Παιδιά, το μεγαλύτερο ποντάρισμα μετράει», λέει ο παπατζής και το χρήμα απλώς πηγαινόερχεται, μεταξύ κατεργαρέων, στα κρυφά.
Το κόλπο με το τσάκισμα
Το δεύτερο κόλπο είναι ακόμα καλύτερο. Πριν το θύμα απογοητευτεί πλήρως και φύγει, οι παπατζήδες πρέπει να τον κρατήσουν για να το «μαδήσουν» κι άλλο. Μετά από μια παρτίδα, κάποιος από τους θεατές, δηλαδή ένας αβανταδόρος, παίρνει τον παπά στα χέρια του και θεατρικά κάνει ότι δαγκώνει ή τσακίζει το φύλλο στην άκρη του.
«Τι κάνεις ρε φίλε, θα μας χαλάσεις την επιχείρηση», του λέει δήθεν αγανακτισμένος ο παπατζής. Όσο γίνεται ο διάλογος, όλοι βλέπουν το σημαδεμένο Ρήγα πάνω στην κούτα. Είναι βέβαιοι ότι στην επόμενη «γύρα», θα τον βρουν με άνεση. Ο παπατζής ξαναστρώνει τα χαρτιά, αλλά κάνοντας τα μαγικά του, έχει ξαναϊσιώσει το τραπουλόχαρτο. Όταν πέσουν τα πονταρίσματα, ναι πολύ σωστά μαντέψατε! Όλοι χάνουν….