Σε έναν κόσμο που όλοι μας μπορούμε να παραστήσουμε τους δοκησίσοφους και να διορθώνουμε ή -χειρότερα- να “διδάσκουμε” τους άλλους, δεν είναι παρά φύσιν να προκληθούν παρανοήσεις. Κάπως έτσι φτάνουμε στο σημείο λέξεις να μαθαίνονται με τον λάθος τρόπο και να παγιώνεται κιόλας αυτός. Ώσπου η εξάπλωση είναι τέτοια που τα πράγματα είναι μη αναστρέψιμα.
Στην ελληνική γλώσσα υπάρχουν τόσα λάθη σήμερα όσος κι ο πλούτος της. Κάποιος λεξιπλάστης έκανε extreme makeover σε λέξη ή τύπο λέξης και τον κληρονόμησε στους γύρω του. Κι επειδή θα έρθει η στιγμή που θα νιώσεις άβολα, αν κάνεις κάτι από τα παρακάτω λάθος συγχωρείσαι. Αν κάνεις 3 και πάνω, τότε πας για πιστοποιητικό αγραμματοσύνης.
Απ΄ανέκαθεν/Εξ απ’ ανέκαθεν
Αν είχες παρακολουθήσει εκείνα τα άτιμα τ΄αρχαία που τόσο σνόμπαρες, θα είχες μάθει ότι η κατάληξη-όθεν ή -θεν στην προκειμένη, σημαίνει το δικό μας από. Άρα όταν χρησιμοποιείς λέξη με τέτοια κατάληξη και κοτσάρεις και το από μαζί, είναι σαν να λες «από από πάντα». Έτι περισσότερο, αν τοποθετείς και το εξ για να δώσεις μεγαλύτερη έμφαση, τότε είναι σαν να λες «από από από πάντα». Πικάπ χαλασμένο δεν θα έκανε τέτοια επανάληψη.
Καλός και καλώς
Το ένα είναι επίθετο και το άλλο είναι επίρρημα. Όταν θα πεις «όλα πάνε καλός» ο συνομιλητής σου θα περιμένει να ολοκληρώσεις τη φράση σου. Κι αυτό γιατί θα θεωρεί πως κάποιος είναι καλός, αλλά δεν του το λες. Και είναι κρίμα να μην αποδίδουμε τα εύσημα στους καλούς. Στο επίρρημα βάζουμε πάντοτε ωμέγα. Για να το θυμάσαι, ένα μικρό κόλπο είναι να σκέφτεσαι ότι το επίρρημα είναι μια εκδοχή ρήματος. Και κάθε ρήμα στην κατάληξη έχει ωμέγα. Μπίνγκο.
Το πλήρης
Πάμε τώρα μια βόλτα στα τριγενή και δικατάληκτα. Όπως λέει το όνομα τους, έχουν τρία γένη και δύο καταλήξεις. Αυτό σημαίνει ότι εκτός από το -ης πρέπει να υπάρχει και μια δεύτερη σε κάποιο από τα γένη. Κι είθισται να τη δίνουμε στο ουδέτερο. Αν πεις ο πλήρης, η πλήρης, το πλήρης, έχεις μόνο μία κατάληξη. Όχι, έχεις και μια δεύτερη. Την τραγική κατάληξη της ελληνικής γλώσσας.
Οκτώμβριος
Σεπτέμβριος, Νοέμβριος και Δεκέμβριος έχουν μι. Ο Οκτώβριος γιατί όχι; Γιατί τέτοια μοναξιά; Είναι σαν το παιδάκι που του έχει φύγει το μπροστινό δόντι και ψευδίζει. Έχει τους λόγους του όμως κι αυτό το έρμο. Προερχόμενοι από την λατινική γλώσσα, οι μήνες ονομάστηκαν κατ΄αριθμητική σειρά τη εξαιρέσει των πρώτων τεσσάρων που πήραν ονόματα θεών. Επειδή τότε δεν υπήρχαν 12 μήνες, αλλά 10, ο Οκτώβριος ερχόταν όγδοος στη σειρά. Εξ ου και οκτώ.
Μαζί με τους άλλους τρεις πήραν αριθμητικό όνομα. Στα λατινικά είναι septem το 7, octo το 8, novem το 9 και decem το 10. Θα παρατηρήσεις κάτι αξιοπρόσεκτο. Η κατάληξη στους τρεις είναι το μι. Επομένως, ο Οκτώβριος δεν μπορεί να έχει μι. Ούτε και μη αν με ρωτάς. Τα μόνα μι είναι από το ντορεμί.
Αυτό θα είναι γεγονός
Εδώ δεν πρόκειται για λάθος ορθογραφίας, αλλά κατανόησης. Το γεγονός περιέχει μια ιδιαίτερη συλλαβή. Το -γε. Με το γράμμα γάμα. Γάμα ακολουθεί και μετά. Πάλι θα σε πάω σε εκείνα τα αρχαία που δεν πρόσεχες. Οι μετοχές του παρακειμένου έχουν τέτοιου είδους λογική στην πρώτη τους συλλαβή. Λελυκός, πεπτωκός, γεγονός. Ο παρακείμενος αφορά μια πράξη του παρελθόντος με κάποια συνέχεια ως το τώρα.
Το γεγονός είναι κάτι που συντελέστηκε. Δεν έχει σχέση με το μέλλον. Ο μόνος τρόπος να έχει υπόσταση το «θα είναι γεγονός» είναι εφόσον εννοείς ότι θα έρθει κάποια στιγμή στο μέλλον που αυτό που πρόκειται να συμβεί θα το αναπολούμε ως κάτι που έγινε.
Συνχαρητήρια
Είναι κάποιοι άνθρωποι που δεν αντέχουν καθόλου τις συναιρέσεις. Θέλουν να βλέπουν τις λέξεις αυτούσιες. Να φύγει λοιπόν το γάμα που είναι κι ο ορισμός του μέτριου γράμματος. Σκέψου που το βρίσκεις συνήθως. Σε λέξεις όπως γιαούρτι, γάλα, αγελάδα, αγανάκτηση, άγουρος, αγγούρι. Το μόνο καλό με γάμα είναι ο γύρος. Δεν θέλουμε συγχαρητήρια. Θέλουμε συνχαρητήρια. Θέλουμε συνγενείς.
Μεγενθύνω
Τα 8 γράμματα σε μία λέξη δεν είναι ούτε πολλά ούτε λίγα. Ούτε και μέτρια όπως τα 6. Είναι σαν την ηλικία των 14 ετών στα αγόρια. Θα ευχόμασταν όλοι να μην υπήρχαμε, να μην βλέπαμε φωτογραφίες μας από μια εποχή που είχε μόνο απλυσιά, ακατάστατα μαλλιά και ένα χνούδι κάτω από τη μύτη. Με αυτό το σκεπτικό η λέξη μεγεθύνω έπρεπε να πάρει κάτι. Τσουπ ένα νι. Για να κάνει παρέα στο άλλο νι. Τώρα έχει το σωστό μέγενθος.
Οι επικεφαλείς/ Οι αναιδής
Σε αυτά τα δύο βγαίνει από μέσα σας ο Βλάσης από το Είσαι Το Ταίρι Μου. Ξεκινάτε με τον πληθυντικό της λέξης αναιδής. Δεν θέλετε να τους δείτε πολλούς. Εφαρμόζετε αττική σύνταξη σε επίθετο. Και πάνω που κάποιος σας διορθώνει και το έχετε απορροφήσει μέσα σας, σκάει αυτό το άτιμο το επικεφαλής. Γιατί; Ε, κάπου εκεί τα γρανάζια χάνουν λίγο τον προσανατολισμό τους και πάρε τους επικεφαλείς, των επικεφαλών, του επικεφαλούς, ω γέγονε γέγονε.