Σύμφωνα με την κυρίαρχη αφήγηση της ελληνικής ιστορίας του 20ου αιώνα, η πιο «μαύρη» περίοδος για τη χώρα δεν ήταν άλλη από εκείνη του εμφυλίου. Ακόμα και οι πιο ψύχραιμοι, εκείνοι που αποφεύγουν τις υπεραπλουστικές αναλύσεις για εκείνη την εποχή που εξαντλούνται στο ότι ήταν κακό πράγμα το ότι «Έλληνες σκότωναν Έλληνες» (προφανώς, αν σκότωναν άλλες εθνικότητες δεν θα υπήρχε θέμα) επισημαίνουν πως ήταν μια πολύ σκοτεινή εποχή.
Είναι γεγονός πως η βιαιότητα όχι απλά έδινε και έπαιρνε κατά τα χρόνια του εμφυλίου αλλά είχε αναβαθμιστεί σε τέτοιο βαθμό που υπερέβαινε ακόμα και τους άγραφους κανόνες που επικρατούν σε πολεμικές συνθήκες. Η βαρβαρότητα εξαιτίας του πολιτικού φανατισμού που διακατείχε και τα δυο στρατόπεδα είχε φτάσει σε τέτοια επίπεδα που άνθρωποι έχαναν την ζωή τους με αληθινά φρικιαστικό τρόπο.
Το ανακριβές της υπόθεσης ωστόσο έχει να κάνει με το πότε τελείωσε αυτή η περίοδος. Η εκδοχή που θέλει την λήξη του εμφύλιου να σηματοδοτεί και την αυτόματη λήξη της βαρβαρότητας στην Ελλάδα μπορεί να είναι βολική για όσους βρέθηκαν να κυβερνούν την επόμενη μέρα του εμφυλίου (ως γνωστόν άλλωστε, την ιστορία την γράφουν οι νικητές) αλλά απέχει πολύ από την πραγματικότητα.
Όταν ο εμφύλιος τελείωσε, η βαρβαρότητα όχι μόνο δεν τελείωσε μαζί του αλλά συνεχίστηκε μονόπλευρα: η διαφορά σε σχέση με την προηγούμενη κατάσταση ήταν ότι αυτή τη φορά υπήρχαν συγκεκριμένοι νικητές και κατεύθυναν ολόκληρη την επιθετικότητα και την εκδικητικότητα τους στους ηττημένους. Τα πρώιμα μετεμφυλιακά χρόνια στην Ελλάδα εμπεριείχαν εξορίες, δολοφονίες, βασανισμούς, πείνα και πολύ δυστυχία για όλους εκείνους που βρέθηκαν στην πλευρά των ηττημένων.
Είναι χαρακτηριστικό πως οι δεσμοφύλακες στην Μακρόνησο και τα άλλα νησιά εξορίας όπου βρισκόντουσαν οι μη μετανοημένοι αριστεροί όχι απλά ξεσάλωναν με τα βασανιστήρια πάνω στους κρατούμενους αλλά πειραματιζόντουσαν πάνω τους ανακαλύπτοντας νέες τεχνικές βασανιστηρίων. Μια από αυτές, μάλλον η πιο σαδιστική και η πιο απάνθρωπη, ήταν η ορθοστασία μέχρι θανάτου.
Το συγκεκριμένο βασανιστήριο ήταν τόσο πρωτότυπο που κατέληγε εξωπραγματικά διεστραμμένο. Ο κρατούμενος πρώτα ριχνόταν στη θάλασσα φορτωμένος με ένα σωρό πράγματα ως το λαιμό. Στη συνέχεια, αφού είχε μουσκευτεί μέχρι ολόκληρος, στηνόταν όρθιος, ακίνητος και αμίλητος, ενώ δύο φρουροί τον επιτηρούσαν όλο το 24ωρο, έχοντας διαταγές να μην του επιτρέπουν να καθίσει ούτε για ένα δευτερόλεπτο ή να πει το οτιδήποτε. Του επιτρεπόταν να καθίσει μόνο κατά τη διάρκεια του φαγητού και αυτό αυστηρά για μόλις 5 λεπτά με το ρολόι.
Εκτός από την αυτονόητη σωματική κόπωση αυτής της δοκιμασίας, ο κρατούμενος ήταν υποχρεωμένος να δέχεται χωρίς να μιλάει όλες τις βρισιές, τις προκλήσεις και τους εξευτελισμούς των βασανιστών του.
Ολόκληρο το βασανιστήριο συντελούταν σε έναν βράχο μπροστά στις σκηνές όπου έμεναν οι χιλιάδες κρατούμενοι της Μακρονήσου. Άλλωστε, το «σπάσιμο» του βασανισμένου έπρεπε να πραγματοποιηθεί σε κοινή θέα έτσι ώστε να καταστεί ξεκάθαρο τι περιμένει τους «προδότες του έθνους».
Άλλοι «έσπασαν». Άλλοι δεν έκαναν το χατήρι στους βασανιστές τους. Αλλά ελάχιστη σημασία έχει αυτό: αυτή η διάκριση δεν είχε νόημα, ήταν απλά ζήτημα γοήτρου. Το αποτέλεσμα άλλωστε θα ήταν ίδιο. Και το διακύβευμα παραμένει ίδιο φυσικά: να μην γεννηθεί ποτέ ξανά από τις κοινωνίες φαινόμενο που θα εμπεριέχει τέτοια βαρβαρότητα.