Υπάρχει μια θεωρία που υποστηρίζει πως οι ανθρώπινες δυνατότητες είναι στην πραγματικότητα πολύ ευρύτερες από αυτές που οι άνθρωποι θέτουν σε λειτουργία. Πως στην πραγματικότητα είναι μόνο ένα μικρό ποσοστό του εγκεφάλου μας που τίθεται σε λειτουργία καθημερινά και πως αν ποτέ το ανθρώπινο είδος φτάσει να χρησιμοποιεί το σύνολο των δυνάμεών του θα κάνει πρωτόγνωρα πράγματα.
Φυσικά, αυτό είναι απλά μια θεωρία που δεν έχει επιβεβαιωθεί. Ωστόσο, υπάρχουν ορισμένα περιστατικά διάχυτα μέσα στην ανθρώπινη ιστορία που απλά ενισχύουν αυτή την θεωρία. Ένα από αυτά είναι εκείνο που αφορά τον Ρώσο χειρούργο Λέονιντ Ρογκοζόφ και την περιπέτεια που είχε στην Ανταρκτική το 1961.
Ο Ρογκοζόφ ήταν μέλος της 6ης σοβιετικής αποστολής στην Ανταρκτική και μέσα στις άγριες συνθήκες του πολικού χειμώνα αρρώστησε πολύ άσχημα. Με δεδομένο φυσικά πως ήταν γιατρός -και μάλιστα ο μοναδικός ανάμεσα στα μέλη της αποστολής- έκανε γρήγορα τη διάγνωση. Οι έντονες ναυτίες και οι απάλευτοι πόνοι που ένιωθε στη δεξιά πλευρά της κοιλιάς του μεταφράζονταν σε οξεία σκωληκοειδίτιδα. Αλλά τα άσχημα νέα ήταν άλλα: με εξαίρεση τον ίδιο, δεν υπήρχε κανένας άλλος που να μπορεί να κάνει εγχείρηση.
Η αποστολή είχε ολοκληρώσει την έρευνά της από τον Φεβρουάριο του 1961 και απλά περίμενε να περάσουν οι μήνες και να φτάσει ο Απρίλιος προκειμένου να έρθουν οι αντικαταστάτες τους. Με άλλα λόγια, ο Ρογκοζόφ έπρεπε να περιμένει δυο ολόκληρους μήνες πριν έρθει εξωτερική βοήθεια. Ήταν κάτι παραπάνω από ξεκάθαρο: φλέρταρε με τον θάνατο.
Ο Ρογκοζόφ κατάλαβε πολύ σύντομα πως έπρεπε να πάρει ένα ρίσκο ζωής ή θανάτου. Θα έπρεπε να επιχειρήσει να κάνει μόνος του την εγχείρηση, να αυτο-εγχειριστεί με άλλα λόγια, διαφορετικά δεν θα ζούσε μέχρι τον Απρίλιο. Αλλά και το να κάνει ο ίδιος εγχείρηση στον εαυτό του δεν ήταν κάτι απλό: μπορεί να άφηνε την τελευταία του πνοή κατά τη διάρκεια της διαδικασίας.
«Έπρεπε να ανοίξει ο ίδιος την ίδια την κοιλιά του και να βγάλει έξω τα σπλάχνα του, δεν ήξερε καν αν αυτό ήταν ανθρωπίνως δυνατό», έλεγε ο γιος του σε ένα ντοκιμαντέρ του BBC πολλά χρόνια αργότερα. Τα αποσπάσματα από το ημερολόγιο του Ρογκοζόφ προκαλούν αληθινές ανατριχίλες: «Δεν κοιμήθηκα καθόλου χθες βράδυ, πονάω διαολεμένα. Μια χιονοθύελλα μαστιγώνει την ψυχή μου, ουρλιάζει σαν εκατό τσακάλια. Ακόμα δεν έχω συμπτώματα που να δείχνουν πως η «έκρηξη» της απόφυσης επίκειται άμεσα, αλλά έχω ένα πιεστικό κακό αίσθημα… Είναι σχεδόν αδύνατο… αλλά δεν μπορώ να σταυρώσω τα χέρια μου και να παραιτηθώ».
Ο 27χρονος -τότε- χειρούργος κατέστρωσε ένα πολύ αναλυτικό σχέδιο για το πως θα γινόταν η εγχείρηση και ανέθεσε συγκεκριμένους ρόλους στους συναδέλφους του προκειμένου να τον βοηθήσουν να κάνει την επέμβαση στον εαυτό του. Προσπάθησε να κάνει τόσο λεπτομερές το σχέδιο ώστε να υπάρχουν εναλλακτικές τόσο σε περίπτωση που κάποιος από τους συναδέλφους του λιποθυμούσε από το άγχος όσο και στην ακόμα πιο πιθανή περίπτωση που λιποθυμούσε ο ίδιος. Μάλιστα, ο Ρογκοζόφ είχε σχεδιάσει αρχικά να χρησιμοποιήσει ένα καθρέφτη για να βλέπει τι πρέπει να κάνει αλλά με δεδομένο πως τελικά αυτό τον δυσκόλευε περισσότερο, αποφάσισε να κάνει την επέμβαση μόνο με την αφή του!
Τα αποσπάσματα από το ημερολόγιό του που αναφέρονται στην διαδικασία κόβουν την ανάσα: «Οι καημένοι οι βοηθοί μου… Την τελευταία στιγμή τους κοίταξα, στέκονταν εκεί φορώντας τις χειρουργικές στολές τους, οι ίδιοι ήταν πιο άσπροι κι από τις στολές. Κι εγώ φοβόμουν. Αλλά όταν έπιασα τη βελόνα με τη νοβοκαΐνη και έκανα στον εαυτό μου την πρώτη ένεση, αυτόματα πέρασα σε άλλη φάση και από εκείνο το σημείο και μετά δεν καταλάβαινα τίποτα».
Περίπου δυο ώρες αφού ξεκίνησε η διαδικασία παραλίγο να λιποθυμήσει. «Η αιμορραγία είναι αρκετά έντονη αλλά παίρνω το χρόνο μου. Ανοίγοντας το περιτόναιο τραυμάτισα το τυφλό έντερο κι έπρεπε να το ράψω», έγραψε ο Rogozov, «άρχισα να γίνομαι όλο και πιο αδύναμος, είχα ταχυπαλμία και αρρυθμία. Τελικά, να τη η καταραμένη σκωληκοειδής. Με τρόμο πρόσεξα το σκούρο σημάδι στη βάση της. Αυτό σημαίνει πως μια μέρα αν καθυστερούσα, μπορεί και να είχε σκάσει. Είχα διαδοχικά ταχυπαλμία και βραδυκαρδία, τα χέρια μου τα ένιωθα σαν λάστιχο. Τότε σκέφτηκα πως όλο αυτό θα έχει άσχημο τέλος ενώ το μόνο που μου έμενε ήταν να αφαιρέσω την απόφυση».
Τελικά, αυτό που φάνταζε αδύνατο αποδείχθηκε δυνατό: η επέμβαση πέτυχε. Ο Ρογκοζόφ έκανε έναν από τους πιο γλυκούς ύπνους της ζωής του μετά το τέλος της ενώ όλο το πλήρωμα πανηγύριζε σαν τρελό για τον άθλο που μόλις είχε ολοκληρωθεί. Το επίτευγμα ήταν εντυπωσιακό. Μάλιστα, εν μέσω Ψυχρού Πολέμου, η Σοβιετική Ένωση θέλησε να το χρησιμοποιήσει προκειμένου να αναδείξει παγκοσμίως την «ανωτερότητα του σοβιετικού λαού».
Μόλις 18 μέρες πριν την αυτοεγχείρησή του άλλωστε, ο Γιούρι Γκαγκάριν είχε γίνει ο πρώτος άνθρωπος που είχε πάει στο διάστημα και οι δυο τους συμπλήρωναν ένα άψογο ντουέτο για προπαγάνδα. Ο Ρογκοζόφ ωστόσο δεν ήταν φίλος της δημοσιότητας. Τιμήθηκε και παρασημοφορήθηκε με την επιστροφή του στην πατρίδα αλλά στη συνέχεια απέφυγε όπως ο διάολος το λιβάνι τη δημοσιότητα και και απλά γύρισε στο νοσοκομείο του και στα καθήκοντά του εκεί.
«Αν βρεθείς σε μια παρόμοια απελπιστική κατάσταση όπου όλες οι πιθανότητες είναι εναντίον σου, ακόμα κι αν βρεθείς στο πιο εχθρικό περιβάλλον, μην παραιτείσαι. Πίστεψε στον εαυτό σου και πάλεψε, πάλεψε για τη ζωή», τονίζει ο γιος του στο ντοκιμαντέρ του BBC συνοψίζοντας το μήνυμα που η περιπέτεια του πατέρα του έστειλε σε όλο τον κόσμο.