Η πρωτομαγιά του 1994 υπήρξε ιστορική- αν και κατάμαυρη- για τον κόσμο της Formula 1. Το γκραν πρι του Σαν Μαρίνο που διεξαγόταν εκείνη την ημέρα έμελλε να μείνει για πάντα στις μνήμες όλων όσων αγαπάνε την κορωνίδα του μηχανοκίνητου αθλητισμού.
Ήταν, βλέπετε, η τελευταία φορά που θα έτρεχε ο θρυλικός Άιρτον Σένα…
Ο Βραζιλιάνος οδηγός βρισκόταν στην πρώτη θέση της εκκίνησης, για τρίτη συνεχόμενη φορά εκείνη την χρονιά. Οι λόγοι που στον έβδομο γύρο, έχασε τον έλεγχο του μονοθέσιού του και έπεσε στον τοίχο μέχρι και σήμερα δεν έχουν διευκρινιστεί. Δύο ώρες αργότερα, ο Σένα έφυγε από την ζωή.
Τα σενάρια για τους λόγους που οδήγησαν σε αυτή την τραγωδία δίνουν και παίρνουν έκτοτε. Κανένα όμως δεν έχει επιβεβαιωθεί μέχρι σήμερα. Τα δικαστήρια που ακολούθησαν, με τους υπεύθυνους της Williams να κάθονται στο εδώλιο δεν, έβγαλαν ένοχο: όλοι οι κατηγορούμενοι αθωώθηκαν.
Ανάμεσά τους και ο Άντριαν Νιούι, ένας από τους πιο γνωστούς μηχανικούς- και μάλλον ο κορυφαίος αρχισχεδιαστής- στην σύγχρονη ιστορία του αθλήματος.
Ο Νίουι δεν χρειάστηκε ποτέ την επίσημη ετυμηγορία του δικαστηρίου για να νιώσει ενοχές αναφορικά με το τραγικό τέλος του Βραζιλιάνου οδηγού. O ίδιος είχε πάντα τύψεις. Παρά το γεγονός ότι ούτε αυτός μπόρεσε ποτέ να προσδιορίσει τον λόγο που το όχημα του Σένα τον πρόδωσε, ήξερε πως η αιτία βρίσκεται σε κάποια δική του επιλογή.
«Ήμουν ένας από αυτούς που σχεδίασαν το όχημα στο οποίο πέθανε ένας σπουδαίος άνθρωπος. Ξέρω ότι έκανα κάτι λάθος, δεν με ενδιαφέρει αν αυτό το λάθος προκάλεσε το δυστύχημα, αλλά το γεγονός ότι εγώ σχεδίασα κάτι λανθασμένα με βαραίνει και δεν θα έπρεπε να έχω επιτρέψει να χρησιμοποιηθεί στο μονοθέσιο. Θα θεωρώ για πάντα υπεύθυνο τον εαυτό μου για τον θάνατο του Άιρτον. Είμαι υπεύθυνος, αλλά όχι ένοχος», έγραφε χαρακτηριστικά στην αυτοβιογραφία του ο Νιούι.
O Βρετανός φυσικά συνέχισε την εκθαμβωτική καριέρα του. Υπήρξε ο πρώτος σχεδιαστής που κατέκτησε πρωτάθλημα με τρεις διαφορετικές ομάδες (Williams, McLaren, Red Bull) και έγραψε ιστορία στον χώρο της Formula 1, αλλά ποτέ δεν κατάφερε -παρά το απεριόριστο σεβασμό που έτρεφαν άπαντες προς το πρόσωπό του- να ξεπεράσει τις τύψεις για τον θάνατο του Σένα.
«Τα λίγα μαλλιά που είχα, έπεσαν μετά το δυστύχημα. Με άλλαξε πάρα πολύ σαν άνθρωπο αυτό το τραγικό περιστατικό. Ο Πάτρικ Χεντ και εγώ αναρωτηθήκαμε αν πραγματικά επιθυμούμε να συνεχίσουμε αυτή τη δουλειά που κάναμε.
Αν θέλαμε να συμμετέχουμε σε ένα άθλημα, όπου άνθρωποι μπορούν να χάσουν τη ζωή τους μέσα σε κάτι που εμείς κατασκευάσαμε. Επίσης, αναρωτηθήκαμε αν το δυστύχημα προκλήθηκε από κάτι που έσπασε ή από λάθος σχεδιασμό. Στη συνέχεια άρχισε η εκδίκαση της υπόθεσης. Ακολούθησε μία πολύ δύσκολη περίοδος για όλους στην ομάδα» είχε πει κάποτε ο Νιούι στον «Guardian».
«Θυμάμαι πως η επόμενη μέρα του δυστυχήματος ήταν αργία, ωστόσο κάποιοι πήγαμε στο εργοστάσιο, προσπαθώντας να μελετήσουμε όλα τα δεδομένα για να διαπιστώσουμε τι συνέβη. Η αλήθεια είναι πως ποτέ δεν θα μάθουμε τι ακριβώς συνέβη. Δεν υπάρχει καμία αμφιβολία πως έσπασε η κολόνα του τιμονιού και το μεγάλο ερώτημα είναι αν αυτό συνέβη εξαιτίας του ατυχήματος ή αν αυτό το προκάλεσε.
Είχε ρωγμές και αργά ή γρήγορα θα έσπαγε. Επίσης, δεν υπάρχει αμφιβολία πως ο σχεδιασμός της ήταν μέτριος. Παρόλα αυτά, όλα τα στοιχεία υποδηλώνουν πως το μονοθέσιο δεν βγήκε εκτός πορείας λόγω σπασμένης κολόνας τιμονιού. Το πιθανότερο είναι να υπήρξε “κλατάρισμα” του πίσω δεξιού ελαστικού λόγω θραυσμάτων που βρίσκονταν στην πίστα. Αν έπρεπε να επιλέξω μία αιτία, θα ήταν αυτή», είναι τα σπαρακτικά λόγια του.
Η περίπτωση του Νιούι είναι η επιβεβαίωση πως η επιτυχία δεν εξασφαλίζει αυτόματα καλή ψυχολογία. Και πως η έννοια της δικαιοσύνης είναι σχετική: μπορεί να μην καταδικάστηκε ποτέ από κανένα δικαστήριο. Αλλά η καταδίκη του εαυτού του από τον ίδιο είναι μάλλον η πιο σκληρή που θα μπορούσε να του συμβεί…