Η εποχή των Βίκινγκς είναι γεμάτη με ιστορίες ισχυρών βασιλιάδων που άφησαν το στίγμα τους. Ωστόσο, πρόσφατη έρευνα έριξε φως σε περιπτώσεις γυναικών που ασκούσαν σημαντική επιρροή ως ηγεμόνες. Ανάμεσα σε αυτές, η Τίρα αναδεικνύεται ως μια μορφή εξαιρετικής σημασίας.
Αναλύοντας τέσσερις ρουνικούς λίθους που ανακαλύφθηκαν πρόσφατα και φέρουν το όνομά της, οι μελετητές συνέδεσαν τις κουκκίδες για να αποκαλύψουν το ζωντανό πορτρέτο μιας βασίλισσας, της οποίας η δύναμη και η επίδραση ξεπέρασαν ακόμη και αυτή των διάσημων απογόνων της.
Κατά την εποχή των Βίκινγκς, μια περίοδο που εκτείνεται από το 800 έως το 1.050 μ.Χ. περίπου, οι ναυτικοί λαοί της Σκανδιναβίας επεκτάθηκαν σε ολόκληρη την Ευρώπη μέσω του εμπορίου και των κατακτήσεων.
Ως μέρος της πλούσιας κουλτούρας τους, έστησαν επιβλητικούς λίθους για να τιμήσουν σημαντικά άτομα που είχαν πεθάνει. Διανθισμένοι με ζωηρά χρώματα, τοποθετήθηκαν στρατηγικά σε περιοχές με μεγάλη κίνηση για να τους δουν όλοι. Μόνο στη Δανία, έχουν τεκμηριωθεί περίπου 250 από εκείνη την περίοδο.
Βασιλική έδρα της χώρας κατά τη διάρκεια αυτής της εποχής ήταν το Γέλινγκ, όπου οι αρχαιολόγοι ανακάλυψαν τα πρώτα ίχνη της βασίλισσας Τίρα.
Στην περιοχή αυτή ανακαλύφθηκαν δύο ρουνικοί λίθοι, οι οποίοι φέρουν το όνομά της και είναι αφιερωμένοι στη μνήμη της.
Ο ένας στήθηκε έπειτα από εντολή του συζύγου της, του βασιλιά Γκορμ, ενώ χαρακτηρίζει την Τίρα ως «δύναμη και σωτηρία της Δανίας».
Ο άλλος τοποθετήθηκε κατόπιν εισήγησης του γιου της, του βασιλιά Χάραλντ Α’, ο οποίος την επαινεί ως «μητέρα του», της πιστώνει την ενοποίηση Δανίας-Νορβηγίας, όπως επίσης και την ώθηση των Δανών προς τον Χριστιανισμό.
Εκτός από το Γέλινγκ, δύο ακόμη ρουνικοί λίθοι εντοπίστηκαν στις πόλεις Μπεκ και Λέμποργκ, οι οποίες αναφέρουν τόσο τη βασίλισσα όσο και έναν χαράκτη με το όνομα Ραβνούνγκε-Τούε.
Αξίζει να σημειωθεί ότι η πέτρα στο Λέμποργκ χαρακτηρίζει «κυρία του» ή «βασίλισσά του» την Τίρα.
Η σημασία της κληρονομιάς της βασίλισσας Τίρα γίνεται εμφανής αν σκεφτεί κανείς ότι το όνομά της εμφανίζεται σε περισσότερους λίθους από οποιοδήποτε άλλο άτομο στη Δανία της εποχής των Βίκινγκς.
Ξεπερνά ακόμη και τα αφιερώματα στον διάσημο γιο της, τον προαναφερθέντα Χάραλντ Α’, ο οποίος είχε το προσωνύμιο Κυανόδους, είτε από το μπλε χρώμα του δοντιού του είτε επειδή ήταν ιδιαίτερα φιλειρηνικός. Όπως και να ‘χει, εκείνος είναι ο «νονός» της ασύρματης τεχνολογίας Bluetooth! Κι όμως…
Το νέο είναι ότι η Τίρα διαδραμάτισε καθοριστικό ρόλο στη διαμόρφωση της Δανίας, ασχέτως αν η κοινωνία των Βίκινγκς ήταν ανδοκρατούμενη. «Κατά τα φαινόμενα, εξουσία είχαν και μερικές γυναίκες», όπως είπε η Λίσμπεθ Ίμερ, ανώτερη ερευνήτρια στο Εθνικό Μουσείο της χώρας. Ιδίως εκείνες που προέρχονταν από βασιλικές οικογένειες.
Ιστορικοί των αρχών του 13ου αιώνα στη Δανία, έχουν περιγράψει την Τίρα ως μια σοφή και πολυμήχανη βασίλισσα. Βασίστηκαν σε μια προφορική παράδοση για τη ζωή της, η οποία έκτοτε χάθηκε στη λήθη του χρόνου. Οι τέσσερις λίθοι με το όνομά της αντιπροσωπεύουν τις μοναδικές γνωστές πηγές της εποχής των Βίκινγκς που αναφέρονται σε εκείνη.
Βέβαια τον 19ο αιώνα εορταζόταν ως ηρωική φιγούρα στην ιστορία της χώρας και συχνά χαρακτηριζόταν «μητέρα του έθνους».
Οι ιστορικοί Σβεν Άγκεσεν και Σάξο Γκραμάτικους, οι οποίοι έζησαν στα τέλη του 12ου αιώνα, απέδωσαν σε εκείνη την κατασκευή του Ντενίβιερκ, δηλαδή μιας σειράς οχυρώσεων στα νότια σύνορα της Δανίας.
Αντίθετα, ο βασιλιάς Γκορμ, ο σύζυγός της, τιμάται σε έναν μόνο λίθο (τον είχε παραγγείλει ο Χάραλντ), ενώ χαρακτηρίζεται ως αδύναμος και νωχελικός.
Η αποκάλυψη της εξέχουσας θέσης της Τίρα ανοίγει τον δρόμο για την επανεξέταση του ρόλου άλλων ξεχωριστών γυναικών, οι οποίες αναμένεται να είχαν εξουσία.
Η εποχή των Βίκινγκς συνεχίζει να αποκαλύπτει τα μυστικά της, υπενθυμίζοντας ότι η ιστορία γράφτηκε όχι μόνο από βασιλιάδες αλλά και από τρομερές βασίλισσες, των οποίων η δύναμη και η επιρροή χάθηκε στη λήθη του χρόνου.
«Δεν πρέπει να αποκλείουμε το ενδεχόμενο οι γυναίκες να κατείχαν και μόνες τους την εξουσία», αναφέρει χαρακτηριστικά η Λίσμπεθ Ίμερ.