«Ο “Μεγάλος” είναι λιώμα…»: Το «κόλπο» του παμπόνηρου Τσιτσάνη που έπεισε τον Ανδρέα να μην εγκαταλείψει την Ελλάδα

Ένα ζεϊμπέκικο που άλλαξε την ιστορία της χώρας

Απόλυτα συνυφασμένος με το ζεϊμπέκικο, αυτήν την μυσταγωγική έκφραση της λεβεντιάς, ο Ανδρέας Παπανδρέου ένα βράδυ του Νοέμβρη του 1974 σηκώθηκε να ρίξει τις στροφές του κάτω από τις πενιές του Βασίλη Τσιτσάνη και όταν πλέον επέστρεψε στην θέση του πήρε την απόφαση που ίσως άλλαξε την πολιτική ιστορία του τόπου.

Όταν άφησε την καρέκλα του για να χορέψει, ήταν «απλά» ο αρχηγός ενός κόμματος που μόλις είχε έρθει τρίτο στις πρόσφατες εκλογές. Αποτέλεσμα που δεν του άρεσε καθόλου και τον έβαζε σε σκέψεις να τα παρατήσει. Μερικά –μόνο- λεπτά αργότερα δεν ήταν ο ίδιος άνθρωπος. Ήταν –πλέον- ο ηγέτης που θα οδηγούσε το Κίνημα στην κυβέρνηση και την Ελλάδα στην περίφημη «Αλλαγή»…

Και για να συμβεί αυτό χρειάστηκε απλά ένα ζεϊμπέκικο.

Αυτό τουλάχιστον σύμφωνα με την διήγηση του επί σειρά ετών συνεργάτη του και τελικά «συντρόφου» στο ΠΑΣΟΚ, Μίμη Ανδρουλάκη, έτσι όπως ο τελευταίος εξιστορεί μια σειρά από γεγονότα της Μεταπολίτευσης στο βιβλίο του «Κάτω από τις στάχτες» από τις εκδόσεις Πατάκη.

Εκείνη την εποχή ο Ανδρέας είχε επιστρέψει στη χώρα με την βεβαιότητα ότι ο ελληνικός λαός θα τον τιμούσε με την ψήφο του, αναλογιζόμενος την κληρονομιά που έφερε το επίθετό του, την προηγούμενη δική του παρουσία στις κυβερνήσεις του πατέρα του, αλλά και τον αντιδικτατορικό αγώνα του κατά την διάρκεια της Χούντας, όσο βρισκόταν στο εξωτερικό.

Προφανώς και δεν έτρεφε αυταπάτες σχετικά με τον νικητή εκείνων των πρώτων εκλογών μετά την πτώση των συνταγματαρχών. Ο Κωνσταντίνος Καραμανλής και η νεοσύστατη Νέα Δημοκρατία θα ήταν αδύνατο να ηττηθεί μετά την προβολή που είχε πάρει ο επιστρέψας από το Παρίσι πολιτικός ο οποίος πλέον έφερε τον χαρακτηρισμό του «Εθνάρχη».

Ωστόσο ο Ανδρέας Παπανδρέου πίστευε ακράδαντα ότι το ΠΑΣΟΚ θα αναδεικνυόταν δεύτερο κόμμα και ο ίδιος από την θέση του αρχηγού της Αξιωματικής Αντιπολίτευσης θα είχε ενεργό και καθοριστικό ρόλο, ενώνοντας τον χώρο της Κεντροαριστεράς. Το τελικό αποτέλεσμα έδινε στο Κίνημα ποσοστό 13,58% και μόλις 12 έδρες, την ώρα που η Ένωση Κέντρου του Γεωργίου Μαύρου λάμβανε 20,42% και 60 έδρες, εξαιτίας βέβαια και του συστήματος της ενισχυμένης αναλογικής το οποίο ίσχυε τότε.

Καταρρακωμένος από τα νέα, ο Ανδρέας Παπανδρέου και λίγοι στενοί συνεργάτες του καταλήγουν στο «Χάραμα». Το ιστορικό μαγαζί στο οποίο μεσουράνησε ο Βασίλης Τσιτσάνης. Σύμφωνα με όσα γράφει ο Μίμης Ανδρουλάκης, είχε ήδη εκμυστηρευθεί στους πιο κοντινούς ανθρώπους του ότι θα εγκαταλείψει τόσο την χώρα, όσο και την πολιτική γενικότερα.

«Είχε βυθιστεί σε πραγματική ψυχοπαθολογική κατάθλιψη και είχε ενημερώσει τους έμπιστους επιτελείς του ότι εγκαταλείπει τον πολιτικό στίβο και ότι συνεχίζει την ακαδημαϊκή του καριέρα στον Καναδά», γράφει ο Ανδρουλάκης, ο οποίος υποστηρίζει ότι εκείνη τη νύχτα οι άνθρωποι που πίστευαν στον Ανδρέα είχαν ουσιαστικά «στήσει» ένα σκηνικό, βάζοντας στο κόλπο και τον Τσιτσάνη.

Τι ακριβώς είχε συμβεί; Ας πούμε απλά ότι όταν έκλεισαν το τραπέζι του Παπανδρέου, φρόντισαν να κάνουν το ίδιο και με μερικές παρέες ακόμα, φίλα προσκείμενες για να το θέσουμε κομψά, στο ΠΑΣΟΚ. Ανάμεσα σε στελέχη, ψηφοφόρους και άλλους, υπήρχαν ακόμη και όμορφες γυναίκες, καθώς ήταν γνωστή η αδυναμία του ηγέτη στο ωραίο φύλο. Παράλληλα, σύμφωνα με μαρτυρία την οποία επικαλείται στο βιβλίο του ο Ανδρουλάκης χωρίς ωστόσο να κατονομάζει τον «πληροφοριοδότη», κάποιος ψιθύρισε στο αυτί του δεξιοτέχνη του μπουζουκιού και του ρεμπέτικου: «Ο “Μεγάλος” είναι λιώμα, κοίτα να τον ανεβάσεις».

Αφού, λοιπόν, έπαιξε μερικά κομμάτια για προθέρμανση αλλά και… ξεκάρφωμα, προκειμένου να κατεβάσει και ο Παπανδρέου το απαραίτητο αλκοόλ που όλα τα κάνει πιο εύκολα, ο Τσιτσάνης παίζει τις πρώτες νότες από το «Της γερακίνας γιος», λέγοντας: «Στον “Μεγάλο” το επόμενο» και δείχνοντας το τραπέζι του αρχηγού του ΠΑΣΟΚ.

Δευτερόλεπτα αργότερα ο Παπανδρέου ανοίγει τα χέρια, χορεύει το ζεϊμπέκικό του τραγουδώντας «μα εγώ δεν ζω γονατιστός», την ώρα που γύρω του σηκώνονται οι «μιλημένοι» θαμώνες συμπαρασύροντας και τους υπόλοιπους… Όταν τελειώνει το κομμάτι, ο ίδιος ο Τσιτσάνης κάνει μια υπόκλιση στον Ανδρέα, ενώ ο κόσμος παραληρεί. Επιστρέφοντας στο τραπέζι του έχοντας γευθεί την αποθέωση, λέει απλά: «Θα μείνω, θα παλέψω, θα κερδίσω. Είμαι της γερακίνας γιος»!

Fun fact: Αν και όλοι μας έχουμε την εικόνα του Παπανδρέου να χορεύει ζεϊμπέκικο, ο αστικός μύθος θέλει να μαθαίνει τα βασικά την περίοδο που βρισκόταν στον Καναδά, μετά από προτροπή φίλων και συνεργατών που έλεγαν στον τότε αρχηγό του ΠΑΚ ότι αν ήθελε να επιστρέψει στην Ελλάδα και να αποτινάξει από πάνω του τον χαρακτηρισμό «αμερικανάκι», έπρεπε να φτιάξει ένα λαϊκό προφίλ. Και τότε βρέθηκε ένας δαιμόνιος κρυφοκομμουνιστής, ονόματι Πανταζής, ο οποίος τον μύησε και χωρίς να τον γνωρίζει έγινε κι αυτός… συστατικό του τι θα ακολουθούσε αργότερα…