Το καλό με τη Eurovision είναι ότι έχει δημοφιλία. Τα τραγούδια γίνονται γνωστά στην Ευρώπη και σε ολόκληρο τον κόσμο. Με ό,τι αυτό συνεπάγεται για τα μηνύματα που θέλουν να περάσουν.
Ένας από τους πιο ξεχωριστούς διαγωνισμούς ήταν αυτός του 1974, χάρη στην πορτογαλική συμμετοχή και το “E depois do adeus” («Και μετά αντίο»).
Συνθέτης ήταν ο Ζοζέ Καλβάριο και στιχουργός ο Ζοζέ Νίζα, ενώ το ερμήνευσε ο Πάουλο ντε Καρβάλιο. Πρόκειται για μια μπαλάντα. Αναφέρεται σε έναν άνδρα που βρίσκεται αντιμέτωπος με το τέλος μιας σχέσης. Λέει στην αγαπημένη του πώς αισθάνεται και υπονοεί ότι το story δεν ήταν μεγάλης διάρκειας.
Πρωτύτερα το τραγούδι, το οποίο ηχογραφήθηκε και σε αγγλόφωνη έκδοση, κέρδισε στο 11ο εθνικό φεστιβάλ που μεταδόθηκε από τον δημόσιο ραδιοτηλεοπτικό οργανισμό της Πορτογαλίας.
Η διαδικασία έγινε στις 7 Μαρτίου 1974, το “E depois do adeus” συγκέντρωσε 245 βαθμούς και επιλέχθηκε για να εκπροσωπήσει τη χώρα στη Eurovision.
Ο 19ος διαγωνισμός της ιστορίας διεξήχθη στο Μπράιτον της Αγγλίας στις 6 Απριλίου 1974. Ο Καρβάλιο εμφανίστηκε 16ος, έπειτα από το ελβετικό “Mein Ruf nach dir” και πριν από το ιταλικό “Sì”. Ο Ζοζέ Καλβάριο διηύθυνε την ορχήστρα κατά την εκτέλεση του τραγουδιού.
Στο τέλος της ψηφοφορίας είχε λάβει μόλις 3 βαθμούς, όσους πήραν και οι Ελβετία, Νορβηγία, Γερμανία, καταλαμβάνοντας τη 14η θέση σε 17 συμμετέχοντες.
Παρά το γεγονός ότι το ευρωπαϊκό μουσικό κοινό δεν συγκινήθηκε καθόλου, το τραγούδι απέκτησε μεγάλη φήμη ως ένα από τα δύο σινιάλα για την έναρξη της Επανάστασης των Γαρυφάλλων στην Πορτογαλία, ενάντια στο δικτατορικό καθεστώτος του Estado Novo (Νέο Κράτος) υπό τους Αμέρικο Τομάς και Μαρσέλο Καετάν.
Το άλλο ήταν το παραδοσιακό “Grândola, Vila Morena” του Ζέκα Αλφόνσο, το οποίο χρησίμευσε στους αντάρτες για να ενημερώσουν ότι είχαν πάρει τον έλεγχο στρατηγικών τμημάτων της χώρας.
Το “E depois do adeus” μεταδόθηκε στις 22:55 της 24ης Απριλίου 1974 από τον “Emissores Associados” της Λισαβόνας. Με αυτόν τον τρόπο ειδοποιήθηκαν οι επαναστάτες για να κηρύξουν την Επανάσταση των Γαρυφάλλων. Δηλαδή από ένα τραγούδι που δεν είχε το παραμικρό πολιτικό περιεχόμενο.
Λίγο αργότερα, στις 00:20, ακούστηκε το “Grândola, Vila Morena” από το Rádio Renascença. Κανένας από τους ραδιοφωνικούς παραγωγούς δεν γνώριζε ότι υπήρχε σχέδιο για πραξικόπημα. Το ποτάμι, όμως, δεν γύριζε πίσω.
Αν και οι πραξικοπηματίες απηύθυναν έκκληση στους κατοίκους της Λισαβόνας να παραμείνουν στις οικίες τους, χιλιάδες εξ αυτών βγήκαν στους δρόμους και αναμείχθηκαν με τους στρατιώτες, βάζοντας γαρύφαλλα στις κάννες των όπλων τους (εξ ου και η ονομασία).
Έξι ώρες αργότερα, το καθεστώς είχε καταρρεύσει. Τέσσερις πολίτες πυροβολήθηκαν από τις κυβερνητικές δυνάμεις υπό τη Γενική Διεύθυνση Ασφαλείας. Όσοι εμπλέκονταν, συνελήφθησαν αργότερα από το υπουργείο Εξωτερικών, προκειμένου να τιμωρηθούν για τις δολοφονίες που διέπραξαν.
Επακόλουθη ήταν η άμεση ανεξαρτητοποίηση όλων των πορτογαλικών αποικιών, εκτός του Ανατολικού Τιμόρ, το οποίο κατελήφθη από την Ινδονησία.
Ακριβώς έναν χρόνο μετά, δηλαδή στις 25 Απριλίου 1975, διοργανώθηκαν οι πρώτες ελεύθερες εκλογές για την ψήφιση νέου συντάγματος, ενώ το 1976 ανέλαβε καθήκοντα η παρθενική συνταγματική, πλέον, κυβέρνηση.
Πολλοί δρόμοι και πλατείες στη χώρα ονομάζονται Vinte e cinco de Abril (25 Απριλίου), προκειμένου να τιμηθεί η ξεχωριστή αυτή ημερομηνία.
Στο βιβλίο “The Eurovision Song Contest: The Official History” που κυκλοφόρησε το 2005, ο Τζον Κένεντι Ο’ Κόνορ περιγράφει το τραγούδι ως τη μοναδική συμμετοχή του διαγωνισμού που ξεκίνησε πραγματικά μια επανάσταση.
Ένας άλλος συγγραφέας της ιστορίας της Eurovision, o Ντες Μάνγκαν, ανέφερε ότι άλλες πορτογαλικές παρουσίες όπως το “Se eu te pudesse abraçar” του 1998, δεν θα μπορούσαν να αποτελέσουν έμπνευση για επανάσταση.
Η 25η Απριλίου αποτελεί εθνική εορτή της Πορτογαλίας και ονομάζεται “Dia da Liberdade”, δηλαδή «Ημέρα Ελευθερίας». Και το “E depois do adeus” ακούγεται πάντα σε τέτοιες περιστάσεις. Όσοι αγαπούν την ελευθερία, δεν ξεχνούν και τιμούν.