Διπλή ζωή ζούσε ο θρυλικός μπάρμπα – Γιάννης. Ο κανατάς ο οποίος προμήθευε τους Αθηναίους με νερό την εποχή που δεν υπήρχε ύδρευση, γυρνώντας από γειτονιά σε γειτονιά με έναν γαϊδαράκο. Αυτό τις καθημερινές μόνο, όμως, καθώς τις Κυριακές γινόταν ένας άλλος άνθρωπος.
Εκείνη την ημέρα, άφηνε τα συνήθως φτωχικά (κάποιες φορές και σχεδόν κουρελιασμένα ρούχα του) έβαζε τα καλά του και συναναστρεφόταν με την υψηλή κοινωνία της πρωτεύουσας. Ελάχιστοι γνώριζαν λεπτομέρειες για την προσωπική του ζωή ή το παρελθόν του, ενώ αργότερα τα ίχνη του απλά εξαφανίστηκαν, χωρίς ποτέ να μάθει κανείς τι απέγινε.
Πηγή έμπνευσης
Αυτή η γνώριμη σε όλους, τότε, αλλά και συνάμα μυστηριώδης προσωπικότητα αποτέλεσε πηγή έμπνευσης για τον καλλιτεχνικό χώρο. Πρώτα έκανε την εμφάνισή του το τραγούδι το οποίο έφερε το όνομά του. Κάποιοι, μάλιστα, λένε ότι ο ίδιος είχε γράψει τους στίχους, οι οποίοι περιγράφουν την καθημερινότητά του. Η μουσική ήταν από ένα παλιότερο ιταλικό σκοπό, τον οποίο διασκεύασε ο αρχιμουσικός της στρατιωτικής μπάντας, Ανδρέας Σβάιλερ.
Αρχικά το τραγούδησε η Ισπανίδα υψίφωνος, με παρουσία ετών στην Ελλάδα, Ελβίρα ντε Οντάλγκο, που αργότερα υπήρξε και δασκάλα φωνητικής της Μαρίας Κάλλας, μαζί με Γιάννη Αγγελόπουλο. Στην τελική του εκδοχή κυκλοφόρησε το 1934 με ερμηνευτή τον τενόρο της λυρικής, Πέτρο Επισκοπάκη.
Το 1957 η… χάρη του έφτασε μέχρι και την μεγάλη οθόνη! Ο Γιάννης Ιωαννίδης έγραψε το σενάριο, βασισμένο εν πολλοίς πάνω στη ζωή του μπάρμπα – Γιάννη, ενώ την σκηνοθεσία υπογράφουν ο Φρίξος Ηλιάδης και ο Κώστας Στράντζαλης. Για τον πρωταγωνιστικό ρόλο επιλέχθηκε ο σπουδαίος Βασίλης Αυλωνίτης.
Σύμφωνα με το σενάριο, αυτή η συμπαθής φιγούρα επιχειρεί να προξενέψει έναν πλούσιο Αθηναίο, τον οποίο υποδύεται ο Στέφανος Ληναίος, με μια κοπέλα του ίδιου κύκλου (Κατερίνα Βενέτη). Εκείνη όμως αγαπά έναν φτωχό πλην τίμιο νέο, τον Αλέκο Αλεξανδράκη. Τελικά, με την βοήθεια του μπάρμπα – Γιάννη, ο οποίος στο μεταξύ αντιλαμβάνεται ότι ο υποψήφιος γαμπρός από την λεγόμενη «καλή κοινωνία» θέλει τη νύφη μόνο για τα λεφτά της, το ερωτευμένο ζευγάρι θα δει τον έρωτά του να ανθίζει!
Ο πραγματικός μπάρμπα – Γιάννης
Βέβαια όταν κυκλοφόρησε το τραγούδι και όταν έφτασε στις αίθουσες η ομώνυμη ταινία, ο μπάρμπα – Γιάννης δεν βρισκόταν πια στη ζωή για να διαπιστώσει την υστεροφημία του. Άλλωστε είχε ζήσει σχεδόν έναν αιώνα πριν και εξαφανίστηκε εντελώς μυστηριωδώς γύρω στο 1880.
Μέχρι τότε και για περίπου μία 20ετία οι κάτοικοι της Πλάκας κατά κύριο λόγο γνώριζαν την φιγούρα του καθώς είχε γίνει ένα με την καθημερινότητά τους. Ο μπάρμπα – Γιάννης ήταν ένας νερουλάς που γυρνούσε και μοίραζε νερό με τις στάμνες του. Φυσικά τότε δεν υπήρχε ύδρευση στην πρωτεύουσα, οπότε η παρουσία του ήταν κομβική. Παράλληλα ακόμη σημαντικότερο ήταν και το γεγονός ότι οι στάμνες ήταν φτιαγμένες από υλικό που επέτρεπε στο περιεχόμενό τους να παραμένει δροσερό, καθώς δεν πρέπει να ξεχνάμε πως ούτε το ηλεκτρικό ρεύμα είχε κάνει ακόμη την εμφάνισή του.
Ο ίδιος περιγράφεται ως ψηλός και ξανθός με μουστάκι, ενώ αντίθετα με ό,τι βλέπουμε στην ταινία, εργαζόταν ντυμένος πάντοτε φτωχικά.
Προφανώς, όμως, η επαγγελματική δραστηριότητά του του απέφερε κέρδη, με αποτέλεσμα τις Κυριακές να μεταμορφώνεται σε άλλον άνθρωπο. Με κοστούμι και ασορτί καπέλο αλλά και χρυσό ρολόι στην τσέπη, πήγαινε στην εκκλησία και ακολούθως κατέβαινε στο Σύνταγμα κι έκανε τις βόλτες του παρέα με την υψηλή κοινωνία. Μάλιστα, λένε ότι χάρη στο εντυπωσιακό παρουσιαστικό του είχε επιτυχία και στο γυναικείο «αριστοκρατικό» πληθυσμό. Την επόμενη ημέρα άλλαζε πάλι και εξυπηρετούσε ως κανατάς τους ίδιους ανθρώπους οι οποίοι ποτέ δεν δυσανασχέτησαν από αυτή την αλλαγή ρόλων!
Ο γνωστός-άγνωστος
Η πραγματική του ταυτότητα παρέμενε ένα μυστήριο. Τόσο μεγάλο που ενώ διασώθηκαν πολλές πληροφορίες για τα πεπραγμένα του, κανείς δεν ήξερε καν το επώνυμό του. Κατά καιρούς διατυπώθηκαν διάφορες θεωρίες για το παρελθόν του, αλλά καμία δεν επιβεβαιώνεται.
Ο ίδιος υποστήριζε ότι καταγόταν από την Προύσα και ότι αργότερα είχε λάβει μέρος στον πόλεμο της Κρήτης το 1866 και στη συνέχεια βρέθηκε στην Αθήνα. Όσο για τις φήμες, κάποιοι έφτασαν στο σημείο να πουν ότι είναι μέχρι και κατάσκοπος της Ρωσίας και άλλοι πως ήταν Βούλγαρος ο οποίος μετά την απελευθέρωση της χώρας από τους Οθωμανούς επέστρεψε στην πατρίδα του.