Χτισμένες στη νήσο Αλκατράζ –μήκους κάτι περισσότερου από 500 μέτρα- στην είσοδο του κόλπου του Σαν Φρανσίσκο, οι φυλακές αυτές έμειναν στην ιστορία και ως «Βράχος». Την περίοδο 1868 – 1933 αποτέλεσαν τις Στρατιωτικές Φυλακές της πολιτείας.
Ως Ομοσπονδιακές Φυλακές ξεκίνησαν να λειτουργούν το 1934, αφού αρχικά επρόκειτο για ένα απλησίαστο οχυρό του αμερικανικού στρατού. Κανείς δε μπορούσε να πλησιάσει.
Τα θαλάσσια ρεύματα, οι δυνατοί άνεμοι και παγωμένα νερά του κόλπου που όλα μαζί «αγκάλιαζαν» το υπερυψωμένο Αλκατράζ (το οποίο βρισκόταν περίπου 40 μέτρα πάνω από τα παγωμένα νερά), καθιστούσαν τη νησίδα ό,τι πιο απρόσιτο και απόκοσμο μαζί θα μπορούσε να αντιμετωπίσει κανείς.
Ορόσημό της, ο ομώνυμος φάρος 70 μέτρων από την επιφάνεια της θάλασσας που αποτελεί σήμα κατατεθέν της νήσου μέχρι σήμερα…
Φυλακές για σκληροπυρηνικούς εγκληματίες
Όταν ο στρατός της Αμερικής αποφάσισε να απομονώσει εκεί τους πιο διαβόητους κακοποιούς του αιώνα, γνώριζε πολύ καλά πως τη στιγμή εκείνη δημιουργούσε το πιο «επικίνδυνου περιεχομένου» -αν μπορούμε να το θέσουμε έτσι- σωφρονιστικό ίδρυμα των ΗΠΑ.
Πάσης φύσης εγκληματίες, «διασημότητες» του τότε υποκόσμου, άνθρωποι – κλειδιά της μαφίας και σκληροτράχηλοι φονιάδες αποτέλεσαν το enfant gâté του Αλκατράζ σε μια εποχή που θα περίμενε κανείς η παραβατικότητα εντός των φυλακών να τιμωρείται σκληρά.
Τα πράγματα, όμως, δεν ήταν ακριβώς έτσι. Κι αυτό διότι… δε χρειάστηκε. Οι φυλακές θεωρούνταν υψίστης ασφαλείας και ικανές να κρατήσουν έγκλειστους στο εσωτερικό τους ακόμα και τους πιο εφευρετικούς επίδοξους δραπέτες.
«The Great Escape»
Με εξαίρεση μια σοβαρή μεν, σύντομη δε εξέγερση των κρατουμένων στις αρχές Μαΐου του 1946 –η οποία κόστισε τη ζωή σε τρεις κατάδικους και 2 δεσμοφύλακες- κανένα σοβαρό περιστατικό δεν κατάφερε να διαταράξει την ομαλή λειτουργία των φυλακών.
Κανένα, μέχρι τις 11 Ιουνίου του 1962 όταν σημειώθηκε η πρώτη η απόδραση κρατουμένων από το Αλκατράζ. Μέχρι τη στιγμή εκείνη –στα 28 χρόνια λειτουργίας του ιδρύματος- κανείς δεν είχε καταφέρει να εγκαταλείψει τον χώρο των φυλακών.
Γι’ αυτό και η 11η Ιουνίου μνημονεύεται μέχρι σήμερα ως η μέρα που η πρώτη και τελευταία ομαδική απόδραση κρατουμένων κατάφερε να στεφθεί με επιτυχία. Ως προς το πρώτο μέρος τουλάχιστον.
Φρανκ Μόρις, αδερφοί Τζον και Κλάρενς Άνγκλιν
Τι εννοούμε; Ότι οι τρεις κακοποιοί που οργάνωσαν την απόδρασή τους, ο Φρανκ Μόρις και οι αδερφοί Τζον και Κλάρενς Άνγκλιν κατάφεραν μεν να βγουν από το φρούριο των φυλακών, απέτυχαν δε να επιβιώσουν. Αυτό τουλάχιστον υποστηρίζει μέχρι σήμερα το FBI.
Το ζεστό νερό που… σκότωνε τους δραπέτες
Ο λόγος; Οι υπεύθυνοι ασφαλείας του Αλκατράζ είχαν προνοήσει, φροντίζοντας να «καλομάθουν» τόσο πολύ τους κακοποιούς που κρατούνταν εκεί, σε σημείο που αν ποτέ προσπαθούσαν να αποδράσουν, να μην καταφέρουν να επιβιώσουν κατά την έξοδό τους.
«Κλειδί» το σατανικού τους σχεδίου δεν ήταν τίποτα παραπάνω από λίγο ζεστό νερό!
Οι Φυλακές του Αλκατράζ ήταν το μοναδικό σωφρονιστικό ίδρυμα των ΗΠΑ που παρείχε στους τροφίμους του την πολυτέλεια του ζεστού μπάνιου.
Για να ακριβολογούμε, μάλιστα, το ζεστό νερό ήταν η μοναδική επιλογή για έναν πολύ συγκεκριμένο λόγο:
Να συνηθίσει ο οργανισμός τους στις υψηλές θερμοκρασίες, ώστε αν επιχειρούσαν να δραπετεύσουν διασχίζοντας κολυμπώντας τον κόλπο του Σαν Φρανσίσκο, να κατέληγαν νεκρού.
Μια θεωρία που όπως αποδείχθηκε είχε βάση. Τα νερά του κόλπου ήταν τόσο παγωμένα που ακόμα και οι μαθημένοι στο κρύο θα δυσκολεύονταν να κολυμπήσουν σ’ αυτά. Η θερμοκρασία του νερού κυμαίνονταν μεταξύ 10 – 12 βαθμών Κελσίου τους πιο ζεστούς μήνες. Η επιβίωση θα ήταν από τρομερά δύσκολη έως ακατόρθωτη.
Οι τρεις δραπέτες δεν εντοπίστηκαν ποτέ. Από την αρχή, όμως, θεωρήθηκε βέβαιο πως από τα πρώτα λεπτά της απόδρασής τους δεν ζούσαν. «The Great Escape». Έτσι έμεινε στην ιστορία η εξαφάνισή τους.
Την ίδια μοίρα είχαν και όλοι οι υπόλοιποι που θέλησαν να εγκαταλείψουν κατά αυτόν τον τρόπο το Αλκατράζ.
Από τους 36 συνολικά κατάδικους που επιχείρησαν να ζήσουν μια ζωή εκτός φυλακής, οι 23 πιάστηκαν κατά την προσπάθεια, 6 έπεσαν νεκροί από τα πυρά των δεσμοφυλάκων και άλλοι 5 (μεταξύ των οποίων οι τρεις δραπέτες της 11ης Ιουνίου του 1962) λέγεται πως δεν κατάφεραν να επιβιώσουν στα παγωμένα νερά.
Έμειναν στα πρακτικά ως «αγνοούμενοι», καθώς ουδέποτε εντοπίστηκαν, ούτε ζωντανοί, ούτε νεκροί.
Το τέλος του Αλκατράζ
Οι Φυλακές του Αλκατράζ σφραγίστηκαν στις 21 Μαρτίου του 1963. Αιτία ήταν οι έντονες καιρικές συνθήκες που είχαν πια μετατρέψει τη ζωή μέσα σ’ αυτές σε μία μόνιμη μάχη επιβίωσης.
Τα νερά της θάλασσας είχαν προκαλέσει τεράστιες ζημιές στις εγκαταστάσεις, με την επικινδυνότητα του να ζει κανείς στον «Βράχο» να έχει ξεπεράσει τα όρια του ανεκτού. Το μόνο που είχε απομείνει να θυμίζει την ύπαρξή τους ήταν ο φάρος που στέκει ακόμα αγέρωχος πάνω από τον κόλπο του Σαν Φρανσίσκο.
Σήμερα, μπορεί κάποιος να επισκεφτεί το Αλκατράζ και να πάρει μια μικρή γεύση του τότε εφιάλτη. Από το 1972, η νήσος αποτελεί τμήμα του Εθνικού Ψυχαγωγικού (;) Πάρκου του Σαν Φρανσίσκο, με χιλιάδες τουρίστες να επισκέπτονται το πάλαι ποτέ ίδρυμα – εφιάλτη που εξανέμισε από τους έγκλειστους σε αυτό και την παραμικρή ελπίδα απόδρασης.
Η προσέλευση του κόσμου είναι τόσο μεγάλη, που στην επίσημη ιστοσελίδα των πρώην Φυλακών, οι ενδιαφερόμενοι καλούνται να κλείσουν τα εισιτήριά τους τουλάχιστον μία εβδομάδα πριν την επίσκεψή τους…
Φωτογραφίες: Alcatrazhistory.com