Στις αρχές Δεκεμβρίου του 1872 οι ναύτες του «Dei Gratia» αντιλαμβάνονται πως μπροστά τους πλέει ακυβέρνητο ένα πλοίο. Ο καπετάνιος δίνει εντολή να πλησιάζουν και με έκπληξη συνειδητοποιούν πως πρόκειται για το «Mary Celeste» το οποίο είχε αποπλεύσει 8 μέρες νωρίτερα από το λιμάνι της Νέας Υόρκης, εκεί που είχε δέσει δίπλα ακριβώς στο δικό τους. Η έκπληξη γίνεται ακόμη μεγαλύτερη, όμως, καθώς τίποτα δεν δικαιολογεί την εγκατάλειψή του από τον κυβερνήτη, την σύζυγο, την κόρη του και το πλήρωμα. Ένα από τα μεγαλύτερα μυστήρια στην ιστορία της ναυσιπλοΐας έχει γεννηθεί και μαζί του μερικοί από τους πιο τρελούς μύθους για το τι πραγματικά είχε συμβεί.
Θεωρία Νο.1 Το πλοίο εγκαταλείφθηκε ελάχιστα λεπτά πριν
Ακόμη και σήμερα στο διαδίκτυο κυκλοφορούν αναφορές σχετικά με το τι πραγματικά συνάντησαν οι πρώτοι άνθρωποι που ανέβηκαν στο εγκαταλελειμμένο καράβι. Κανένα ίχνος ζωής, με εξαίρεση μια γάτα. Όλα τα όργανα πλοήγησης ήταν εξαφανισμένα, ενώ στην κουζίνα υπήρχαν τέσσερα πιάτα με αχνιστό φαγητό και τσάι. Στο κατάστρωμα βρέθηκαν απλωμένα ρούχα, κηλίδες αίματος κι ένα σπαθί. Οι σωσίβιοι λέμβοι ήταν στη θέση τους, το πλήρωμα άφαντο. Διάολε, αν δεν είναι αυτό υλικό για μια ιστορία μυστηρίου, τότε ποιο είναι;
Υπήρξε μια επίθεση από ιθαγενείς, πειρατές ή μήπως ακόμη και εξωγήινους; Κατά καιρούς διατυπώθηκαν θεωρίες για κάτι από αυτά. Μερικοί, ακόμη πιο ευφάνταστοι, πρόσθεσαν και το ενδεχόμενο ένοχο να ήταν ένα από τα γιγαντιαία καλαμάρια που στις ναυτικές ιστορίες των περασμένων αιώνων πάντα κατείχαν περίοπτη θέση.
Θεωρία Νο. 2 Ο καπετάνιος και το πλήρωμα βούτηξαν το εμπόρευμα και εξαφανίστηκαν
Ένα αληθοφανές σενάριο που θα μπορούσε να ισχύει σε πολλές άλλες περιπτώσεις, όχι όμως και στη δική μας. Το κάργκο του Mary Celeste αποτελούνταν από 1701 βαρέλια από επεξεργασμένο οινόπνευμα, όπως περίπου είναι το φωτιστικό μπλε το οποίο γνωρίζουμε σήμερα. Αν και ακατάλληλο για την παρασκευή οινοπνευματωδών και -κατά συνέπεια- πολύ πιο φτηνό, σίγουρα είχε κάποια αξία. Ήταν όμως τόσο μεγάλη ώστε ένας καπετάνιος να προβεί σε μια τόσο ακραία πράξη για ένα σχετικά μικρό κέρδος, το οποίο μάλιστα θα έπρεπε να μοιραστεί με τα 8 μέλη του πληρώματος;
Θεωρία Νο.3 Ανταρσία
Κάποιοι υποστήριξαν πως ενώ για έναν ευυπόληπτο πλοίαρχο το δέλεαρ δεν ήταν σημαντικό, δεν ίσχυε το ίδιο και για τους ναύτες. Ίσως όχι όλοι, αλλά κάποιοι από αυτούς να έκαναν ανταρσία με σκοπό να κλέψουν το εμπόρευμα ή οτιδήποτε άλλο. Προχωρώντας περισσότερο, ορισμένοι υποπτεύθηκαν πως ίσως προηγουμένως να είχαν καταναλώσει το επικίνδυνο αλκοόλ και να έσφαξαν τους υπόλοιπους.
Θεωρία Νο. 4 Κακοκαιρία ή έκρηξη
Το αμπάρι ήταν γεμάτο νερά, στην περιοχή (περίπου 400 ναυτικά μίλια ανατολικά των Αζόρων) έπνεαν πολύ δυνατοί άνεμοι. Κάτι που δεν είναι παράλογο για εκείνη την εποχή και τη συγκεκριμένη θάλασσα. Τα χτυπήματα των κυμάτων ήταν τέτοια που κατέστησαν το καράβι άχρηστο. Με κατεστραμμένα όργανα, ο κυβερνήτης έδωσε εντολή εγκατάλειψης. Όμως με την κακοκαιρία να μαίνεται, σύντομα και η λέμβος με τους επιβαίνοντες χάθηκε και αυτή. Μυστηριωδώς, στο πλοίο βρέθηκε δεμένο ένα μεγάλου μήκους χοντρό σκοινί στην άλλη άκρη του οποίου δεν υπήρχε τίποτα. Ίσως εκεί να βρισκόταν η χαμένη λέμβος μαζί με την αλήθεια.
Θεωρία Νο. 5 Η επίθεση έγινε από το ίδιο το Dei Gratia
Παραμένοντας στις πιο γήινες εξηγήσεις, που αποκλείουν UFO και παραφυσική δραστηριότητα, υπήρξε και η θέση πως ένοχοι πίσω από τη μυστηριώδη εξαφάνιση ήταν οι άνθρωποι που εμφανίστηκαν ως ήρωες. Το πλήρωμα του Dei Gratia δεν ανέβηκε ποτέ στο καράβι για να το σώσει, αλλά με σκοπό να κερδίσει ό,τι μπορεί από αυτό. Οι «ήρωες» στην πραγματικότητα ήταν αδίστακτοι καιροσκόποι που αφού σκότωσαν τους συναδέλφους τους, στη συνέχεια ρυμούλκησαν το σκάφος μέχρι το Γιβραλτάρ με σκοπό να τους επιδικαστούν τα εύρετρα. Κάτι συνηθισμένο στη ναυσιπλοΐα, όπου τέτοια ακυβέρνητα πλοία συχνά μεταφέρονταν από άλλα προκειμένου να μην δημιουργούν κινδύνους.
Άλλοι πάλι προσθέτουν ακόμη περισσότεροι ίντριγκα. Υποστηρίζουν πως το διάστημα που και τα δύο εμπορικά καράβια ήταν δεμένα στη Νέα Υόρκη είχε προκύψει κάποιο επεισόδιο μεταξύ των πληρωμάτων και εκείνο του Dei Gratia περίμενε υπομονετικά για να πάρει την εκδίκησή του στη μέση του Ατλαντικού Ωκεανού. Εκεί που κανένας μάρτυρας δεν θα μπορούσε να τους προδώσει.
Ξετυλίγοντας το κουφάρι της αλήθειας
Το τελευταίο σενάριο ήταν εκείνο που απασχόλησε περισσότερο και τις βρετανικές αρχές που ασχολήθηκαν με την υπόθεση στο Γιβραλτάρ. Σκοπός τους ήταν να στοιχειοθετηθεί ή όχι το αν το πλήρωμα του Dei Gratia εμπλέκεται με οποιοδήποτε τρόπο σε παράνομες πράξεις. Η απάντηση ήταν αρνητική. Σε πείσμα των συνωμοσιολόγων, δεν προέκυψαν επιβαρυντικά στοιχεία. Το μόνο πραγματικά παράξενο ήταν το γεγονός πως ενώ το πλοίο με το εμπόρευμά του είχαν ασφαλιστεί μερικούς μήνες νωρίτερα για περίπου 9 χιλιάδες λίρες, επιδικάστηκαν ως εύρετρα μόλις 1.700… Ωστόσο τη στιγμή που ο ίδιος δικαστής ανακοίνωνε την απόφαση του δικαστηρίου, συμπλήρωνε την προσωπική άποψη ότι ο κυβερνήτης και το πλήρωμα του Dei Gratia θα μείνουν στα μάτια της κοινής γνώμης ύποπτοι για πάντα… Ύποπτοι, αλλά με δικαστική απόφαση αθώοι.
Κανένα φυσικό φαινόμενο ούτε έκρηξη
Σύντομα απορρίφθηκαν και οι θεωρίες περί κακοκαιρίας, έκρηξης ή φωτιάς. Ειδικά για τα δύο τελευταία, δεν υπήρχε η παραμικρή απόδειξη για κάτι τέτοιο. Για το πρώτο όμως; Κι εκείνο το νερό στο αμπάρι; Αποδείχθηκε πως είχε ύψος περίπου ένα μέτρο. Σημαντικό δίχως άλλο, αλλά όχι αρκετό για να δημιουργήσει τόσο μεγάλο πρόβλημα σε ένα πλοίο 280 τόνων. Σύμφωνα με την έρευνα υπήρξε διαρροή οινοπνεύματος σε ποσότητα ικανή να προκαλέσει έκρηξη. Ακόμη κι έτσι, όμως, ακόμη κι αν είχε συμβεί κάτι από όλα αυτά, ποιος λογικός άνθρωπος θα έβαζε το πλήρωμά του σε ένα βαρκάκι το οποίο θα έδενε σε ένα καράβι που υπολόγιζε πως ήταν θέμα χρόνου να βυθιστεί; Έλειπε μόνο μία λέμβος, αυτή που κατά τα φαινόμενα έσερνε μέχρι ενός σημείου το Mary Celeste, μέχρι που συνέβη αυτό το «κάτι» που παραμένει άγνωστο και άλυτο ως σήμερα.
Μα με μπλε οινόπνευμα;
Η ίδια η φύση του εμπορεύματος απέκλειε κι εκείνες τις θεωρίες που σχετίζονταν με αυτό. Από τα 1701 βαρέλια, τα 1694 ήταν εκεί. Άσε που δεν θα χώραγαν σε μια λέμβο για να τα κουβαλήσει κάποιος. Επομένως δεν υπήρξε πειρατεία, εκτός κι αν οι πειρατές βολεύτηκαν με λίγα προσωπικά αντικείμενα και τα όργανα ενός καπετάνιου. Ούτε το σενάριο ανταρσίας μοιάζει να εξηγεί ικανοποιητικά ό,τι είχε συμβεί. Το μπλε οινόπνευμα δεν είναι πόσιμο, τα 7 βαρέλια που χάθηκαν θεωρείται μάλλον λογική απώλεια για ένα τόσο μεγάλο ταξίδι, ενώ οι σχέσεις καπετάνιου-πληρώματος περιγράφονταν ως πολύ καλές από μάρτυρες εκείνη την εποχή. Επιπλέον οι στασιαστές μάλλον θα επέλεγαν να εγκαταλείψουν το πλοίο κάπου πιο κοντά σε ακτή, ώστε η επιβίωσή τους να ήταν λίγο πιο σίγουρη…
Φυσικά, το γεγονός ότι η συντριπτική πλειοψηφία των βαρελιών ήταν άθικτα απαντά και στις θεωρίες για απόπειρα του ίδιου του πληρώματος να το οικειοποιηθεί και στη συνέχεια να βουλιάξει το πλοίο.
https://www.youtube.com/watch?v=X64KEROkrwo
Οι εξωφρενικές θεωρίες που αντέχουν στο χρόνο
Κι ενώ το ίντερνετ είναι γεμάτο από τις εκδοχές (που συνοδεύονται ακόμη και από «φωτογραφίες») που αναφέρονται στην αρχή του κειμένου, η αλήθεια είναι πολύ διαφορετική. Κανένα πιάτο δεν βρέθηκε με σερβιρισμένο (πόσω μάλλον αχνιστό) φαγητό. Το ημερολόγιο του κυβερνήτη ήταν εκεί, αλλά η τελευταία καταχώρηση έγινε στις 25 Νοεμβρίου, 9 μέρες πριν ανακαλυφθεί το εγκαταλελειμμένο πλοίο, σχεδόν 700 χιλιόμετρα μακριά. Το εσωτερικό ήταν μεν υγρό, όχι όμως σε σημείο που να μαρτυρά δαιμονισμένα κύματα. Σχεδόν όλα τα προσωπικά αντικείμενα των επιβαινόντων βρέθηκαν άθικτα. Όχι όμως και τα έγγραφα του πλοίου. Κανένα εμφανές ίχνος πάλης ή αίματος (τουλάχιστον με την ανάλυση που μπορούσε να γίνει τότε). Το ξίφος ήταν ένα σκουριασμένο όπλο το οποίο δεν είχε χρησιμοποιηθεί. Όλα υποδείκνυαν μια ελεγχόμενη και όχι ξαφνική εγκατάλειψη. Για λόγους που κανείς δεν μπορεί να εξηγήσει.
Καταραμένο καράβι
Το Mary Celeste κερδίζει εύκολα τον χαρακτηρισμό «καταραμένο». Πολύ πριν συμβεί αυτό το ανεξήγητο γεγονός, όταν ακόμη λεγόταν Amazon, ο τότε κυβερνήτης του αρρώστησε και πέθανε εν πλω. Αργότερα, πλέοντας στα στενά της Μάγχης, χτύπησε και βύθισε ένα άλλο πλοίο. Ακόμη και μετά τη μυστηριώδη εξαφάνιση του πληρώματος το 1872, συνέχισε να είναι λειτουργικό για άλλα 12 χρόνια. Το 1879 πεθαίνει άλλος ένας πλοίαρχός του, ανεβάζοντας τον αριθμό τους στους 3. Ο τελευταίος καπετάνιος του, το 1885, σε συμφωνία με τους πλοιοκτήτες, το οδήγησε πάνω σε ύφαλο κοντά στην Αϊτή. Στόχος του βέβαια δεν ήταν να βάλει ένα τέλος στην… κατάρα, αλλά η είσπραξη των ασφαλίστρων. Δυστυχώς για τους δολοπλόκους, η κομπίνα τους ξεσκεπάστηκε από τις αρχές που ανακάλυψαν την αλήθεια. Σε αντίθεση με τα μυστηριώδη γεγονότα εκείνου του υπερατλαντικού ταξιδιού που φαίνεται πως δεν θα διαλευκανθούν ποτέ.