Όταν θες να αποδομήσεις έναν ήρωα, τα ναρκωτικά σου προσφέρουν μία εύκολη λύση. Στα τόσο και τόσα ονόματα που λερώθηκαν επειδή έμπλεξαν με τις σκόνες δεν περιλαμβάνεται εκείνο του Ντιέγκο Μαραντόνα. Μπορεί η καριέρα του να ολοκληρώθηκε απότομα και με τρόπο που δεν άρμοζε σε έναν τέτοιο παίκτη, αλλά ο μύθος του μεγάλωσε. Το πάρε-δώσε με την κόκα αντιμετωπίστηκε σαν ακόμη ένα στοιχείο της ασυμβίβαστης φύσης του. Οι σχέσεις του με την Καμόρα, επίσης. Όχι βέβαια… Ο θρύλος του καλύτερου ποδοσφαιριστή που περπάτησε στη γη, του ανθρώπου που ενσάρκωσε τη δίψα του φτωχού Νότου να σηκώσει ανάστημα στον πλούσιο Βορρά δεν θα μπορούσε να λερωθεί από ουσίες και μαφίες. Μια προδοσία, όμως.. Ιδιαίτερα εάν μιλάμε για ένα Θεό που γύρισε την πλάτη στους πιστούς του.
Για ποιον Μαραντόνα μιλάμε;
Όταν ακούς Μαραντόνα, ποια εικόνα σου έρχεται στο μυαλό; Εκείνη του προπονητή με τα μέτρια αποτελέσματα; Αυτή του υπέρβαρου δημοσιοσχετίστα αργότερα ή μήπως η φιγούρα του κατά τη διάρκεια της παλινδρόμησης μεταξύ εθισμών και αποτοξίνωσης; Αν και ο Μαραντόνα υπήρξε ΚΑΙ όλα αυτά και πολλά περισσότερα, στο μυαλό των πιστών του έχει συνδεθεί με δύο γεγονότα. Με την κατάκτηση του Μουντιάλ του ’86 με την εθνική Αργεντινής και του καμπιονάτο ένα χρόνο αργότερα.
Είναι ο Μαραντόνα της περιόδου της Νάπολι που έχει δημιουργήσει την εικονική μορφή που έχει μείνει στις συνειδήσεις μας. Τότε, στα μέσα της δεκαετίας του ’80, ο Ντιεγκίτο μεσουρανούσε. Ήταν ο επαναστάτης, ο ασυμβίβαστος. Ο Σπάρτακος του ποδοσφαίρου, ο οποίος σήκωσε ανάστημα στη FIFA και τον κακομαθημένο ιταλικό Βορρά. Χάλασε τα σχέδιά τους και μόνος του σήκωσε στις πλάτες του δύο ολόκληρους λαούς. Της κανονικής του πατρίδας, της Αργεντινής, και εκείνης που απέκτησε στο δρόμο για την καταξίωση. Ναι. Γι’ αυτόν τον Μαραντόνα μιλάμε.
«Φάγαμε ψωμί με τον Μαραντόνα»
Έξω από νεκροταφείο της Νάπολη, εκεί προς την άνοιξη του 1987, κάποιος έγραψε με σπρέι «Δεν ξέρετε τι χάνετε». Είχε δίκιο. Κανείς από όσους βρίσκονταν εκεί μέσα δεν είχε ιδέα τι κοσμογονία έφερνε αυτός ο τύπος στο ποδόσφαιρο. Για πρώτη φορά στην ιστορία της η ομάδα της πόλης θα έπαιρνε το πρωτάθλημα. Το μεθύσι της προσμονής της κατάκτησης ενός τίτλου είχε συνεπάρει μια ολόκληρη περιοχή που μέχρι την έλευση του Θεού της, είχε συνηθίσει να ζει με τα ποδοσφαιρικά αποφάγια που άφησαν πίσω τους η Γιουβέντους, η Μίλαν, η Ίντερ.
Πολλοί κάτοικοι είχαν παραπάνω λόγους για να χαίρονται. Έχοντας στοιχηματίσει σε τερατώδεις αποδόσεις στο να πάρει το πρωτάθλημα η Νάπολι, στις 10 Μαΐου, μετά από την εντός έδρας ισοπαλία με την Φιορεντίνα, θα γίνουν μέσα σε ένα απόγευμα υπερήφανοι και πλούσιοι. Κι όλα αυτά χάρις στον μοναδικό Pibe de Oro. Το χρυσό αγόρι που έγινε το απόλυτο ίνδαλμα κι έδωσε νέο νόημα στις λέξεις, στα συναισθήματα και στις ζωές των ανθρώπων. Γι’ αυτούς ο Μαραντόνα ήταν ένα θαύμα, ένας απεσταλμένος του Θεού. Ή ακόμη καλύτερα, ο ίδιος ο Θεός.
Μια αλήθεια που δεν ενοχλούσε κανέναν
Την ώρα που οι Ιταλοί έτρεχαν να βαφτίσουν τα παιδιά τους «Ντιέγκο», η σισιλιάνικη Κόζα Νόστρα μετρούσε τις πληγές της. Η οικονομική αιμορραγία από τον παράνομο στοιχηματισμό ήταν ανυπολόγιστη, αφού το «σύστημα» έδειχνε να ποντάρει στη Γιουβέντους. Έχοντας δει τόσες και τόσες γκανγκστερικές ταινίες, θα απορεί κανείς; Πώς και δεν «έφαγε» τον Ντιέγκο; Πώς επέτρεψε να συμβεί κάτι τέτοιο; Και επιπλέον, εάν όντως προσπάθησε να τον «συνετίσει» κάνοντάς του «μια προσφορά που δεν μπορεί να αρνηθεί», εκείνος γιατί δεν ενέδωσε;
Η αλήθεια είναι πως ο Ντιέγκο δεν φοβήθηκε επειδή φύλαγε την πλάτη του η Καμόρα. Η διαβόητη μαφιόζικη οργάνωση που έκανε κουμάντο στην περιοχή. Εκεί όπου στα πόδια της δεν μπορούσε να μπλεχτεί ούτε η Κόζα Νόστρα ούτε η Ντράγκετα ούτε η Σάκρα Κορόνα Ουνίτα ούτε κανένας άλλος. Και Νάπολι-Καμόρα-Μαραντόνα φαίνεται πως ήταν τρεις έννοιες περίπου αλληλένδετες. Όσο άσχημο κι αν ακούγεται αυτό, ο Ντιέγκο δεν φοβήθηκε τη Μαφία επειδή είχε κι αυτός -τρόπον τινά- τη δική του. Είχε χάσει κι εκείνη λεφτά, απεργαζόταν όμως ένα σχέδιο για να τα πάρει πίσω.
«Πού βρήκε μια φτωχή ομάδα τα χρήματα για να αγοράσει τον πιο ακριβό ποδοσφαιριστή του κόσμου»;
Είναι γνωστό πως ο Μαραντόνα έγινε χρήστης κοκαΐνης μετά το σοβαρό τραυματισμό που είχε στην Μπαρτσελόνα. Όταν πήρε μεταγραφή, εκτός από το ταλέντο του, κουβάλησε στην Ιταλία και τον εθισμό του. Σε μια περιοχή του κόσμου που δεν μαζεύονται τα σκουπίδια ή δεν παίρνει άδεια μικροπωλητής να στήσει πάγκο χωρίς το ΟΚ της Καμόρα, ο Μαραντόνα δεν άργησε να γίνει πρώτα φίλος και μετά δέσμιός της.
Οι σχέσεις με την πανίσχυρη φαμίλια του Κάρμινε Τζουλιάνο εξασφάλισαν στον Αργεντινό την απόλυτη ασπίδα. Κι εκείνος ανταπέδωσε προσφέροντάς τους την καλύτερη βιτρίνα. Αυτή η σχέση συναλλαγής θα μπορούσε να είχε περιοριστεί στις υπερβολές, τα πάρτι με γυναίκες και ναρκωτικά, τα κυνηγητά του Ντιέγκο με τους δημοσιογράφους, την προστασία από την εφορία. Υπάρχουν μαρτυρίες, όμως, ότι δεν έμεινε εκεί.
Η καλύτερη Νάπολι όλων των εποχών
Αν ρωτήσεις κάνα παλαιό Ναπολιτάνο, θα σου απαντήσει δίχως δισταγμό ότι η καλύτερη ομάδα όλων των εποχών δεν ήταν εκείνη που έφερε επανάσταση κατακτώντας τον τίτλο. Αντίθετα, θα μνημονεύουν πάντα εκείνη της σεζόν 87-88, όταν ένα σίγουρο πρωτάθλημα χάθηκε μέσα από τα χέρια της. Οι εφημερίδες από τον Ιανουάριο την είχαν χρίσει πρωταθλήτρια. Μετά ήρθε η κατάρρευση που κορυφώθηκε στις πέντε τελευταίες αγωνιστικές. Με ρεκόρ 18-5-2 ως τότε, η πρωτοπόρος έχει απολογισμό 0-1-4 στο τέλος και μοιραία τερματίζει πίσω από τη Μίλαν των Ολλανδών.
Ποιος φταίει λοιπόν για την αναπάντεχη απώλεια του τίτλου; Ο Μπιάνκι, ο Μαραντόνα ή οι «ροσονέρι» του Αρίγκο Σάκι; Στα σοκάκια της Νάπολη οι ψίθυροι απαντούσαν «η Καμόρα». Στις αρχές της δεκαετίας του ’90 αυτοί οι ψίθυροι μετατράπηκαν σε επίσημη κατάθεση και καταγγελία. Ο πρώην μαφιόζος Πιέτρο Πουλιέζε επιβεβαιώνει αυτό που δεν ήθελε κανένας να πιστέψει. Η ίδια η οργάνωση είχε στήσει το πρωτάθλημα, αφού είχε επενδύσει στην απώλεια του τίτλου από την ομάδα της πόλης την οποία διαφέντευε. Εκμεταλλευόμενη το μεθύσι των κατοίκων που πόνταραν σε ένα back to back θρίαμβο, αποφάσισε να βγάλει τα σπασμένα.
Θεός, βαποράκι και στημένος
Σύμφωνα με τον μάρτυρα (του οποίου η κατάθεση τελικά δεν οδήγησε πουθενά) ο Μαραντόνα δεν έπαψε ποτέ να αποτελεί περιουσιακό στοιχείο της Μαφίας. Μια μακροχρόνια επένδυση τις οποίες οι πτυχές διαμορφώθηκαν στο πέρασμα του χρόνου. Όπως λέει, ο Ντιέγκο έφτασε στο σημείο να μεταφέρει ναρκωτικά στις αποσκευές του κατά τη διάρκεια των ταξιδιών. Ποιος θα τολμούσε να αγγίξει τον Θεό; Επιπλέον, υποστηρίζει ότι μέσω του τότε μάνατζέρ του, Γκιγιέρμο Κόπολα ο οποίος αργότερα συνελήφθη για υπόθεση 406 γραμμαρίων κοκαΐνης, ο Μαραντόνα συνδέεται με τα κολομβιανά καρτέλ αλλά και την Καμόρα, της οποίας πλέον εμφανίζεται ως συνέταιρος στο εμπόριο ναρκωτικών.
Οι κατηγορίες, ιδίως όταν προέρχονται από άτομα του υποκόσμου, μπορεί να είναι εντελώς αβάσιμες. Όμως κάποιοι τις συνδέουν με φαινομενικά άσχετα περιστατικά που συνέβησαν την περίοδο που η Νάπολι ξεστράτισε από αυτό που έμοιαζε με περίπατο προς τον τίτλο. Αν τα αναμίξεις όλα αυτά μαζί, βγαίνει ένα κοκτέιλ που μοιάζει τόσο βρώμικο όσο η ίδια η Μαφία.
Τα γεγονότα
Μετά το πρωτάθλημα του ’86 ο Κόπολα ζητά νέο συμβόλαιο με το οποίο ο Μαραντόνα τριπλασιάζει τις αποδοχές του. Παράλληλα λέει «όχι» σε τρελή πρόταση του Μπερλουσκόνι που τον θέλει στη Μίλαν. Εκεί παρεμβάλλεται ο Τζουλιάνο. Έτσι κι αλλιώς η δική του σχέση με τον Αργεντινό και οι παράνομες δοσοληψίες τους, επιτρέπουν στον Ντιέγκο να συντηρεί το εξωφρενικό life style του. Με μια συμφωνία «κυρίων» δίνει το πρωτάθλημα στους «ροσονέρι», με αντάλλαγμα την παρουσία του στην περιοχή της Λομβαρδίας. Business is business και κανείς δεν ξεφεύγει από αυτόν τον κανόνα. Ούτε οι ήρωες ούτε οι θρύλοι.
Ο Πουλιέζε ομολογεί ότι κατ’ εντολή της Καμόρα οι παίκτες της Νάπολι παίρνουν μια σειρά από μηνύματα, με τα οποία τους γίνεται σαφές τι πρέπει να συμβεί. Θα χάσουν το πρωτάθλημα και θα κρατήσουν το στόμα τους κλειστό. Ληστεύεται μια τράπεζα οι θυρίδες της οποίας ανήκουν σε αυτούς. Όπως λέει μάλιστα, ο Μαραντόνα γνωρίζοντας τους υπαίτιους απαιτεί να του επιστραφούν τα κλοπιμαία. Μέχρι τότε δεν δείχνει να υποκύπτει. Όταν «άγνωστοι» θα του σπάσουν τα αυτοκίνητα θα καταλάβει… Κι άλλοι συμπαίκτες του γίνονται θύματα. Οι βασιλιάδες της πόλης ξαφνικά δεν έχουν προστασία. Αποκορύφωμα όλων οι συμφορές που βρήκαν τον μέσο της ομάδας, Σαλαβατόρε Μπάνι. Ξυλοκοπήθηκε, λήστεψαν το σπίτι του και το καλοκαίρι του 1992 (όταν η έρευνα για τη συμμετοχή της Καμόρα στο σκουντέτο του ’88 βρίσκονταν σε εξέλιξη) βίωσε τη χειρότερη μορφή εκβιασμού. Κάποιοι σύλησαν τον τάφο του νεκρού τρίχρονου γιου του ζητώντας λύτρα. Στην πραγματικότητα ήταν μια υπενθύμιση ότι όφειλε να κρατήσει το στόμα του κλειστό.
Μια απλή ανάμνηση με μπόλικη ομίχλη
Σε αυτές τις κατηγορίες ο Μαραντόνα απάντησε το προφανές. Πως όλα ήταν ψέματα. Σκευωρίες. Η ιταλική δικαιοσύνη σύντομα έκλεισε την υπόθεση και επικεντρώθηκε στις λογιστικές και φορολογικές παραβάσεις του. Για τους Ναπολιτάνους οι ένοχοι για την απώλεια του τίτλου ήταν εκείνοι που έφυγαν στο τέλος της σεζόν με τη στάμπα του «προδότη». Ο Μπάνι, ο Φεράριο, ο Τζιορντάνο και ο Γκαρέλα έζησαν για χρόνια με τις φήμες και τις σκιές πάνω από τα κεφάλια τους.
Την ίδια ώρα εκείνο του Μαραντόνα παρέμενε καθαρό στις συνειδήσεις των αιώνια πιστών του, αλλά ακόμα αρκετά θολωμένο από τη χρήση ναρκωτικών. Άλλωστε ποτέ δεν υποστήριξε κανείς ότι ο Pibe de Oro υπήρξε άγιος. Ήταν, είναι και θα παραμείνει ένας Θεός. Από αυτούς τους παλαιάς κοπής Θεούς, που συνδύαζαν τις υπερφυσικές δυνάμεις τους με τ’ ανθρώπινα κουσούρια. Σαν διπρόσωπος Ιανός, τη μια στιγμή πέρναγε τη μισή εθνική Αγγλίας και την άλλη καταστρατηγούσε κάθε έννοια fair play σκοράροντας με το χέρι. Ίσως κάτι αντίστοιχο συνέβη και με τους «παρτενοπέι». Πρώτα τους έκανε κομμάτι του μεγαλείου του χαρίζοντάς τους το θαύμα ενός τίτλου και μετά τους πρόδωσε υπακούοντας στο νόμο της Καμόρα.