Απομένουν 45 λεπτά για την έναρξη του μεγάλου τελικού, όταν η οργανωτική επιτροπή μοιράζει στους δημοσιογράφους τα χαρτιά με τις ενδεκάδες. Το «σοκ» που προκαλείται διαδίδεται στην αίθουσα Τύπου με μορφή τρόμου στην πλευρά των Βραζιλιάνων. «Όχι δεν μπορεί, προφανώς έχει γίνει μία τεράστια γκάφα. Στη σύνθεση της Σελεσάο απουσιάζει το «9» του Ρονάλντο και τη θέση του έχει πάρει το «21» του Εντμούντο. Κανείς δεν γνωρίζει τι έχει προηγηθεί. Οι Βραζιλιάνοι δημοσιογράφοι θεωρούν ότι πρόκειται για μποϊκοτάζ των Γάλλων διοργανωτών και στρέφονται οργισμένοι κατά των άμοιρων υπαλλήλων στο γραφείο Τύπου. Το λάθος όμως διορθώνεται. Λίγα λεπτά αργότερα μοιράζονται νέες συνθέσεις. Το «9» έχει αντικαταστήσει το «21». Οι καρδιές επιστρέφουν στις θέσεις τους…
Το καυτό παρασκήνιο δεν έχει διαρρεύσει ακόμα. Και θα έμενε επτασφράγιστο μυστικό στο ευρύ κοινό για λίγες ακόμα ημέρες μετά τον αγώνα. Η δημοσιοποίηση του θα πυροδοτούσε την πιο πολύκροτη θεωρία συνωμοσίας στην ιστορία του αθλητισμού. Τέτοια που ακόμα και σήμερα καλύπτεται από το ίδιο πέπλο μυστηρίου που εξυφαίνει την άχλη ενός μύθου.
Τι πραγματικά συνέβη στον Ρονάλντο ανήμερα του αγώνα της ζωής του; Στα 20 χρόνια του ήταν ήδη το «φαινόμενο» του παγκοσμίου ποδοσφαίρου, έχοντας σκοράρει 101 γκολ με Μπαρτσελόνα, Ίντερ και Εθνική Βραζιλίας τη διετία ’96-’98! Με ακόμα τέσσερα στα γήπεδα της Γαλλίας είχε φτάσει τα 105, κουβαλώντας στις πλάτες του το όνειρο του back to back για την εστεμμένη παγκόσμια πρωταθλήτρια, ως ο MVP της διοργάνωσης.
Ήταν το υπέρλαμπρο αστέρι σε μια ομάδα γεμάτη τέτοια (Ριβάλντο, Ρομπέρτο Κάρλος, Καφού, Ντούνγκα, Λεονάρντο, Μπεμπέτο, Ζιοβάνι) και η Βραζιλία έφτανε στον τελικό ως ισχνό φαβορί – απόρροια της προβληματικής εικόνας των Γάλλων στα νοκ-άουτ: 1-0 την Παραγουάη στην παράταση, πρόκριση κόντρα στην Ιταλία στα πέναλτι και ψυχοβγαλτικό 2-1 επί της Κροατίας στον ημιτελικό, με τα γκολ της ανατροπής να φέρουν την υπογραφή του Λίλιαν Τουράμ!
Φαίνεται όμως ότι αυτές οι πλάτες λύγισαν από το βάρος της περίστασης. Η επίσημη εκδοχή απέδωσε τα όσα είχαν συμβεί στο ξενοδοχείο της βραζιλιάνικης αποστολής, τη 12η Ιουλίου του 1998, σε «κρίση επιληψίας». Ήταν όμως απλώς αυτό; Ή η καθηλωτική αφήγηση του Ζιοβάνι στην αυτοβιογραφία του «Ζιοβάνι: Ο θρύλος», καταδεικνύει ότι είχε συμβεί κάτι πολύ πιο σοβαρό;
«”Ελάτε γρήγορα, ο Ρονάλντο πεθαίνει!”. Τρέχουμε προς το δωμάτιο όπου έμεναν ο Ρομπέρτο Κάρλος με τον Ρονάλντο. Όταν φτάσαμε, ήταν ήδη εκεί ο Εντμούντο και ο Σέζαρ Σαμπάιο, που έμεναν στο διπλανό. Η εικόνα που αντικρίζουμε μας σοκάρει. Κοκαλώνουμε. Ο Ρονάλντο έχει σπασμούς, βγάζει αφρούς από το στόμα και στα μάτια του διακρίνεται μόνο το ασπράδι», αναφέρει μεταξύ άλλων ο πρώην άσος του Ολυμπιακού.
Λίγο αργότερα, ο ομοσπονδιακός προπονητής Μάριο Ζαγκάλο μαζεύει την ομάδα για την καθιερωμένη, τελευταία ομιλία πριν από την αναχώρηση για το γήπεδο. Επικοινωνεί σε όλους το συμβάν και ανακοινώνει ότι ο Ρονάλντο δεν θα παίξει στον τελικό. «Προέχει η ζωή του, η υγεία του».
Ο Ζιοβάνι συνεχίζει αναφέροντας ότι την ώρα που οι παίκτες άλλαζαν στα αποδυτήρια για την προθέρμανση, εμφανίστηκε ο Ρονάλντο μαζί με τον πρόεδρο της ομοσπονδίας, Ρικάρντο Τεϊσέιρα και τον γιατρό της ομάδας.
«Ήταν χλωμός, έδειχνε πολύ πεσμένος, αλλά τουλάχιστον στεκόταν στα πόδια του. Πολλοί σπεύδουν να τον αγκαλιάσουν και εκείνος το πρώτο που κάνει είναι να ευχηθεί καλή επιτυχία στον Εντμούντο. Έχει πληροφορηθεί ότι θα είναι ο αντικαταστάτης του και αναγνωρίζει πόση πίεση μπορεί να αισθάνεται στους ώμους του εκείνη τη στιγμή».
Από εκείνη τη στιγμή ξεκινάει το χρονικό της μεγάλης ανατροπής. Οι τρεις άνδρες που μόλις είχαν μπει στα αποδυτήρια, κλείνονται μαζί με τον Ζαγκάλο σε ένα παρακείμενο δωμάτιο. «Τι να έλεγαν άραγε;», αναρωτιέται ο Ζιοβάνι. «Υποθέταμε πως θα συζητούσαν για το ανακοινωθέν με το οποίο θα εξηγούσαν στον Τύπο όλου του πλανήτη και σε 200 εκατομμύρια Βραζιλιάνους γιατί ο καλύτερος επιθετικός της ομάδας δεν επρόκειτο να παίξει στον μεγάλο τελικό. Όταν όμως βγαίνουν λίγο αργότερα, μαθαίνουμε έκπληκτοι ότι ο Ρονάλντο, τελικά, θα παίξει και μάλιστα από την αρχή!».
Οι συνθέσεις άλλαξαν, ο Ρονάλντο ξεκίνησε και ως γνωστόν ήταν σκιά του εαυτού του στο τερέν – μια απλή αναφορά στο φύλλο αγώνα. Φυσικά το επεισόδιο είχε επηρεάσει όλη την ομάδα, που με το ηθικό στο ναδίρ δεν προέβαλε καμία αντίσταση, χάνοντας 3-0 με τις δύο κεφαλιές (από κόρνερ) του Ζιντάν και το γκολ του Πετίτ στο φινάλε.
Πίσω στην πατρίδα βέβαια, η υπόθεση δεν θα μπορούσε να μείνει αδιερεύνητη, καθώς το ποδόσφαιρο στη Βραζιλία είναι δεύτερη (αν όχι πρώτη για πολλούς) θρησκεία. Κοτζάμ τετράκις παγκόσμια πρωταθλήτρια είχε πέσει στον τελικό αμαχητί – επρόκειτο για το μεγαλύτερο (έως τότε) κάζο σε παγκόσμιο κύπελλο μετά το «Maracanazo» του 1950. Άπαντες αξίωναν απαντήσεις, συμπεριλαμβανομένων πολλών με ανώτερα πολιτικά αξιώματα.
Το Κογκρέσο της χώρας συνέθεσε μια επιτροπή, που στο πλαίσιο της έρευνας κάλεσε για κατάθεση όλους τους εμπλεκομένους.
Ο Εντμούντο δήλωσε ότι ο ίδιος ο Ρονάλντο επέμενε να αγωνιστεί, αφού πήγε πρώτα για εξετάσεις στη, κλινική «Λίλας» του Παρισιού και διαπιστώθηκε ότι ήταν καλά… Αφηγήθηκε τη σκηνή «επιληψίας» του συμπαίκτη του, λέγοντας πως τον κρατούσε ενώ παράλληλα ο Σέζαρ Σαμπάιο προσπαθούσε να αποτρέψει να δαγκώσει την γλώσσα του.
«Μόλις συνέβη αυτό ο “Ρόνι” αποκοιμήθηκε σαν μικρό παιδί. Ξύπνησε όντας, θεωρητικά, σε καλή κατάσταση, δεν θυμόταν τίποτα, ήπιε τσάι και έφυγε από το ξενοδοχείο για να υποβληθεί σε εξετάσεις».
Ο Μάριο Ζαγκάλο αρνήθηκε ότι η επιλογή να βάλει στην 11αδα τον Ρονάλντο ήταν αυτή που οδήγησε στην ήττα. Τη χαρακτήρισε αποτέλεσμα «ομαδικού τραύματος» λόγω της «ατμόσφαιρας απ’ όσα είχαν συμβεί».
Στην κατάθεση του γιατρού Λίδιο Τολέδο κρυβόταν μάλλον όλη η ουσία του δεύτερου σκέλους της υπόθεσης. «Φανταστείτε να είχα αποτρέψει τη συμμετοχή του και η Βραζιλία έχανε. Εκείνη κιόλας την στιγμή θα έπρεπε να φύγω και να πάω να ζήσω στο Βόρειο Πόλο…».
Η έρευνα δεν οδήγησε επί της ουσίας πουθενά. Ακόμα και κρίση επιληψίας να είχε υποστεί το «φαινόμενο», τι την είχε προκαλέσει; Το κουβάρι για το τι πραγματικά συνέβη στον «Ρόνι» μάλλον τυλίχτηκε περισσότερο αντί να ξετυλιχθεί.
Ένας πρόσθετος λόγος είναι ότι κατά τη διάρκεια της έρευνας προέκυψε και η θεωρία της χορήγησης ξυλοκαΐνης, λόγω κάποιων ενοχλήσεων που είχε στο γόνατο ο παίκτης από την αρχή του τουρνουά. Το φάρμακο μπήκε όμως κατά λάθος στο αίμα και όπως είναι εφικτό ιατρικά, προκάλεσε την προαναφερθείσα περιπέτεια υγείας.
Τον Φεβρουάριο του 2002 ο γιατρός Μπρούνο Καρού προέβη σε μια συγκλονιστική μαρτυρία. Αποκάλυψε (;) ότι όταν ο Ρονάλντο επέστρεψε από το Παρίσι στο Μιλάνο, αυτός και ο γιατρός της Ίντερ Πιέρο Βόλπι συμπέραναν – μέσω ηλεκτροκαρδιογραφήματος στο οποίο υποβλήθηκε – ότι στη διάρκεια του επεισοδίου δεν είχε σχεδόν καθόλου ηλεκτρική και μηχανική λειτουργία στην καρδιά.
Ισχυρίστηκε ότι, όπως ο Ρονάλντο ήταν ξαπλωμένος στο κρεβάτι, ο λαιμός πίεσε ένα όργανο που ευθύνεται για τον έλεγχο των παλμών της καρδιάς και της αρτηριακής πίεσης. Ο καρδιακός σφυγμός έπεσε και αυτό προκάλεσε την λιποθυμία και τους σπασμούς. Οι γιατροί θεώρησαν λανθασμένα ότι επρόκειτο για κρίση επιληψίας και του έδωσαν ένα ισχυρό φάρμακο, που την αντιμετωπίζει άμεσα.
«Ήταν το ίδιο φάρμακο με αυτό που είχε χρησιμοποιήσει η Μέριλιν Μονρόε για να αυτοκτονήσει και το οποίο περιορίζει την εγκεφαλική λειτουργία», δήλωσε ο Καρού!
Πρόσθεσε ότι για αρκετές ημέρες μετά τον τελικό ο Ρονάλντο βρίσκονταν σε μια κατάσταση «αφασίας», λόγω των φαρμάκων που του είχαν χορηγηθεί. Αυτή ήταν, υποστήριξε, η εξήγηση και για την απόδοση του στον τελικό, αλλά και «για τις εικόνες με τον παίκτη να παραπατάει στις σκάλες του αεροπλάνου, σαν να ήταν μεθυσμένος, κατά την άφιξή του στην Βραζιλία μετά το Μουντιάλ».
Το όλο θέμα ήταν φυσικά ιδανικό για να αναπτυχθούν κάθε λογής θεωρίες συνομωσίας. Η πιο διαδεδομένη θέλει τη Nike να υποχρεώνει με ρήτρα τη συμμετοχή του Ρονάλντο στον τελικό. Είχε υπογράψει μαζί του δεκαετές συμβόλαιο δεκαετές συμβόλαιο το 1996 αντί 180 εκατ. δολαρίων, ενώ ήταν και σπόνσορας της βραζιλιάνικης ομοσπονδίας, με πολυετές, παχυλό συμβόλαιο.
Μία άλλη θεωρία αποδίδει το περιστατικό σε σαμποτάζ των Γάλλων, οι οποίοι δηλητηρίασαν τον Ρονάλντο για να μην παίξει στον τελικό. Δημοφιλές σε κάποιους έγινε και το σενάριο του «μπλε χαπιού». Ήταν η ιατρική λύση (παυσίπονο) σε ένα πολύ σοβαρό πρόβλημα υγείας που κράτησε κρυφό σε όλη την καριέρα του ο Ρονάλντο. Εκείνη την ημέρα όμως έγινε λάθος και οι γιατροί του έδωσαν κατά λάθος ισχυρό ηρεμιστικό, το οποίο τον έφερε σε κατάσταση νιρβάνα.
Είναι προφανές ότι το μυστήριο θα διαλευκανθεί μόνο αν ο ίδιος ο Ρονάλντο αποφασίσει κάποια στιγμή να προβεί σε αποκαλύψεις. Ίσως να το είχε κάνει ήδη αν το γραμμάτιο είχε μείνει, στη συνείδηση του, ανεξόφλητο.
Δεν έμεινε όμως. «Μίλησε» το 2002, δίκην εξιλέωσης προς τους συμπατριώτες του και τον ίδιο του τον εαυτό. Γεννώντας ένα άλλο μεγάλο μυστήριο: πως είναι δυνατόν ένας… γήινος να παίρνει «μόνος» του ένα Παγκόσμιο Κύπελλο, ύστερα από δύο επεμβάσεις χιαστών και συνολικά 661 ημέρες αποχής από την αγωνιστική δράση;
Ό,τι και να είχε πάθει η καρδιά του εκείνο το βράδυ, τέσσερα χρόνια αργότερα αγαλλίασε. Και μαζί της όλος ο ποδοσφαιρικός πλανήτης, βλέποντας… ανεξήγητα πράγματα, όπως αυτό.
«Φαινόμενο» τον είπαν, σε τέτοια ειδικεύτηκε. Είτε αφορούσε δική του κρίση επιληψίας, είτε πρόκληση τέτοιας σε αντίπαλη άμυνα…