Πίσω από κάθε καταγεγραμμένη αλήθεια, υπάρχει ένας αθέατος κόσμος. Ένας κόσμος που καλύπτεται από το φως αυτής της αλήθειας. Της παραδεδεγμένης. Μια παραδεδεγμένη αλήθεια ονομάζεται Ιστορία. Και τι είναι η Ιστορία; Απλώς η πλευρά που επέλεξαν οι κυβερνώντες να γράψουν στα βιβλία. Αν όμως ρωτήσεις τις ατομικές φωνές, ίσως δεις πως υπάρχει και η αντι-Ιστορία. Κάθε χώρα έχει διάφορες τέτοιες υποθέσεις καταγεγραμμένες. Η Βρετανία έχει το πλοίο Lusitania. Ο Γουίνστον Τσόρτσιλ έχει το πλοίο Lusitania. Πίσω από τις ταινίες που εξάρουν την πολιτική του φιγούρα και επίδραση, θα έπρεπε να υπάρχουν κι εκείνες που κρύβουν άλλες λεπτομέρειες. Φιμωμένες. Αληθινές ή ψεύτικες, κανείς δεν ξέρει.
Το 1914 ήταν το πρώτο έτος μιας κατάμαυρης περιόδου για την Ευρώπη. Από κείνο το έτος και για 3 και πλέον δεκαετίες ο πόλεμος μαινόταν με ελάχιστα διαλείμματα. Αλλά κι αυτά είχαν μικρότερες εκδοχές. Όπως η καταστροφή της Σμύρνης που χρονικά τοποθετείται στην περίοδο του Μεσοπολέμου και της μετά την Συνθήκη των Σεβρών περιόδου. Από τη μία μεριά ήταν οι δυνάμεις της ΑΝΤΑΝΤ κι από την άλλη η Αυστροουγγαρία και φυσικά η Γερμανία. Κάθε πλευρά με τους μικρότερους συμμάχους της.
Οι ΗΠΑ ήταν μεν εμπορικά σε συνεργασία με τις χώρες της Αντάντ, είχε και τους ισχυρούς δεσμούς συγγένειας με τη Βρετανία, αλλά δεν ήθελε να εμπλακεί. Ο Γούντροου Γουίλσον διακήρυξε την ουδετερότητα και πίστευε ότι θα μείνουν τα πράγματα ως έχουν. Εις μάτην. Η βύθιση του Lusitania τον έφερε προ του πολέμου.
Πρόκειται για ένα από τα πιο ιστορικά πλοία του βρετανικού στόλου, αλλά όχι του πολεμικού στόλου. Φτιάχτηκε με σκοπό να μεταφέρει κόσμο από τη Βρετανία στη Νέα Υόρκη και ήταν αντίστοιχης σημασίας με τον Τιτανικό. Μόλις ξέσπασε ο πόλεμος η κυβέρνηση της Βρετανίας σκέφτηκε να το μετατρέψει σε πολεμικό, αλλά υπήρχαν πολλές τεχνικές δυσκολίες. Επιπλέον, η μηχανή του απαιτούσε μια τρομακτική ποσότητα κάρβουνου για να αντέξει στις απαιτήσεις ελιγμών.
Για περίπου ένα χρόνο μετά το ξέσπασμα του πολέμου το Lusitania έκανε κανονικά τις ρότες του. Από ένα σημείο και μετά βέβαια έπλεε σε νερά που είχαν κηρυχτεί από τους Γερμανούς εμπόλεμη ζώνη. Οπότε έπαιρνε τεράστιο ρίσκο η Βρετανία. Είχε όμως αναπτύξει και ένα πλάνο προστασίας του. Κάτι που δεν θα ήταν εύκολο σε μια εποχή που τα υποβρύχια έκαναν την πρώτη τους εμφάνιση. Και οι Γερμανοί ήταν μανούλες σε τέτοιες περιστάσεις.
Πώς φτιάχτηκε το Lusitania
Στις αρχές του 20ου αιώνα τα μεγάλα, υπερατλαντικά ταξίδια έπαιρναν τις πρώτες τους ανάσες. Με τις αποικίες να μετρούν πλέον ενάμιση αιώνα ύπαρξης και περίπου 4 δεκαετίες ηρεμίας, οι χώρες της Ευρώπης ήθελαν να διευρύνουν τις αγορές εμπορίου τους. Γι΄αυτό συναγωνίζονταν στο ποιος θα φτιάξει τα μεγαλύτερα και πιο αποτελεσματικά υπερωκεανία. Η Cunard Line, μια βρετανική εταιρεία, έβλεπε τις αντίστοιχες γερμανικές Norddeutscher Lloyd και Hamburg America Line να κυριαρχούν. Γι΄αυτό απευθύνθηκε στην κυβέρνηση της Βρετανίας και πήρε ένα δάνειο 2.6 δισεκατομμυρίων λιρών.
Στόχος της ήταν να φτιάξει κάτι σπουδαίο. Το αποτέλεσμα ήταν τα RMS Lusitania και RMS Mauretania. Δύο εμπορικά πλοία που φτιάχτηκαν με την υπόσχεση να διατεθούν σε περίπτωση πολεμικής ανάγκης. Η σκωτσέζικη εταιρεία John Brown & Company ανέλαβε την κατασκευή και οι Λέοναρντ Πέσκετ και Τζέιμς Μίλερ ήταν οι αρχιτέκτονες του.
Το Lusitania, που ονομάστηκε έτσι από την περιοχή της Πορτογαλίας, έκανε το πρώτο του ταξίδι στις 7 Σεπτεμβρίου του 1907. Ήταν το μεγαλύτερο πλοίο στον κόσμο. Στο δεύτερο ταξίδι του έγινε το πρώτο που κάνει την απόσταση Ευρώπη-Αμερική σε 5 μέρες. Το Mauretania ήταν αυτό που έσπασε το ρεκόρ του.
Το 101ο ταξίδι ήταν και το τελευταίο
Έχοντας 8 χρόνια προϋπηρεσίας στον ωκεανό, το Lusitania ξεκίνησε στα τέλη Απριλίου του 1915 για να κάνει το κλασσικό ταξίδι από το λιμάνι του Λίβερπουλ προς τη Νέα Υόρκη. Έφτασε εκεί στις 30 Απριλίου. Μετά από δύο μέρες θα έπαιρνε τον δρόμο της επιστροφής. Το πρωί της 2ας Μαΐου οι αμερικανικές εφημερίδες είχαν κυκλοφορήσει με δημοσιευμένο ένα έγγραφο που είχαν αποστείλει οι Γερμανοί στις ΗΠΑ.
Σε αυτό ενημέρωναν ότι οποιοδήποτε πλοίο, πολεμικό ή όχι, φέρει τη βρετανική σημαία και βρίσκεται στα πολεμικά ύδατα της Μάγχης και της βόρειας πλευράς του νησιού, θα βυθίζεται. Η αμερικανική κυβέρνηση είχε ενημερώσει μάλιστα τους επιβάτες ότι ταξιδεύουν με δική τους ευθύνη. Ελάχιστοι έκαναν ακύρωση του εισιτηρίου τους. Ο μύθος που συνόδευε το πλοίο κρατούσε μακριά τον φόβο. Ποιος θα τολμούσε να τορπιλίσει το μεγαλύτερο πλοίο που υπήρχε; Ένα άτρωτο και γιγάντιο δοχείο. Αυτό ήταν το Lusitania.
Επιπλέον, είχε για καπετάνιο τον Γουίλιαμ Τόμας Τέρνερ, έναν μπαρουτοκαπνισμένο καπετάνιο, που ήταν old school και σκληρός. Όσο έμπειρος όμως κι αν ήταν, δεν είχε σίγουρα ιδέα από υποβρύχια. Τον νέο, αόρατο εχθρό. Τις προηγούμενες μέρες τα γερμανικά υποβρύχια είχαν βυθίσει μικρά πλοίαρια και σκούνες, είχαν ρίξει στη θάλασσα ανθρώπους και διεξήγαγαν εξωνυχιστικούς ελέγχους στα βάθη των θαλασσών.
Επικεφαλής των υποβρυχίων ήταν ο Βάλτερ Σβίγκερ. Ένας τύπος που όλοι θα τον περιέγραφαν ως «δεν θα πείραζε ούτε κουνούπι», αλλά που στην πράξη ήταν θεοπάλαβος. Δεν σταματούσε πουθενά. Είχε διατάξει τορπιλισμό μέχρι και σε πλοίο του Ερυθρού Σταυρού. Αυτός δεν ήταν και πολύ καλός οιωνός.
Το πρωί της 2ας Μαΐου το πλοίο ξεκίνησε το ταξίδι του με 1959 επιβάτες. Οι 696 ήταν το πλήρωμα του και οι υπόλοιποι ταξιδιώτες. Οι περισσότεροι ήταν Βρετανοί. Υπήρχαν όμως αρκετοί Καναδοί και 128 Αμερικάνοι. Παρά τις παραινέσεις του ναυαρχείου, ο Τέρνερ επέλεξε να κάνει κανονικά το ταξίδι, χρησιμοποιώντας σαφώς κλασσικά κόλπα των θαλασσών. Πρώτα το ζιγκ ζαγκ για να αποπροσανατολιστεί το ραντάρ και δεύτερον έβαψε το πλοίο γκρίζο για να μην το αναγνωρίσουν εύκολα.
Το απόγευμα της 6ης Μαΐου, καθώς το πλοίο έμπαινε στην τελική ευθεία για να πιάσει λιμάνι στο Λίβερπουλ, τα γερμανικά υποβρύχια έστειλαν δύο προειδοποιήσεις μέσω ραντάρ στο Lusitania. Ο Τέρνερ τις αγνόησε κι αυτές. Λίγες ώρες αργότερα ο Σβίγκερ το είχε εντοπίσει. Το υποβρύχιο και το πλοίο βρέθηκαν σε απόσταση 2 μιλίων όταν το δεύτερο έκανε αναστροφή για να απομακρυνθεί. Εκείνη τη στιγμή έπλεε με ταχύτητα 18 κόμβων. Κανένα πλοίο ως τότε δεν είχε χτυπηθεί έχοντας ταχύτητα από 15 κόμβους και πάνω.
Ήταν 13 και 20 της επόμενης μέρας όταν ετέθη το σχέδιο της επίθεσης σε εφαρμογή. Στις 14 και 10 έφυγε η πρώτη τορπίλη, που είχε στόχο απλώς να οριοθετήσει την θέση του Lusitania. Ακούστηκε ένας εκκωφαντικός θόρυβος (ο θρύλος λέει ότι ανατινάχτηκε ο κεντρικός λέβητας) και μέσα σε 18 λεπτά το πλοίο είχε βυθιστεί στη νότα ακτή της Ιρλανδίας. Οι σχεδόν 2 χιλιάδες επιβάτες βρέθηκαν στο νερό. Οι 1198 πέθαναν στα κρύα νερά. Κάποιοι έκαναν λόγο και για περισσότερους νεκρούς. Οι περισσότεροι από τους Αμερικάνους είχαν πεθάνει.
Περίπου 890 πτώματα δεν ανασύρθηκαν ποτέ από το νερό. Ανάμεσα τους δεν βρισκόταν ο καπετάνιος που είχε κρατηθεί από μια πλεούμενη καρέκλα και τον έβγαλαν από το νερό 3 ώρες αργότερα. Από δω και μετά ακολουθεί το ακόμα πιο hard rock.
Ειρήσθω εν παρόδω, εκείνη την περίοδο η Βρετανία είχε αναπτύξει μέσω του Γουίνστον Τσόρτσιλ (επικεφαλής του πολεμικού στόλου τότε) μια κρυφή ομάδα ονόματι Room 40. Οι καλύτεροι επιστήμονες της χώρας είχαν ενωθεί για να βρουν έναν τρόπο αποκωδικοποίησης των σημάτων που έστελναν οι Γερμανοί μεταξύ τους. Αν αυτό σου θυμίζει κάτι είναι λόγω της ταινίας Imitation Game με τον Κάμπερμπατς, όπου έκανε τον Άλαν Τούρινγκ. Ο Άλαν Τούρινγκ είχε σπάσει τον κώδικα αρκετά πριν γίνει ο τορπιλισμός του Lusitania.
Όπως αποδείχτηκε λίγο αργότερα, το Lusitania δεν ήταν ένα «αθώο» πλοίο. Οι άνθρωποι που πέθαναν ήταν. Όμως το πλοίο κουβαλούσε 170 τόνους πολεμικών εφοδίων προς τη Βρετανία. Το ερώτημα ήταν πως είχαν μάθει οι Γερμανοί γι΄αυτό; Ανάμεσα στους επιβάτες ήταν 3 Γερμανοί και 1 Άγγλος που είχαν αιχμαλωτίσει οι Γερμανοί και κρατούσαν για 3 χρόνια. Και οι 4 κατάφεραν να επιβιώσουν και συνελήφθησαν αργότερα. Το πως επέζησαν και οι 4, ενώ είχαν ύποπτη ιδιότητα, είναι αξιοπερίεργο.
Αυτό που ακολούθησε από δω και πέρα ήταν Ψυχρός Πόλεμος πριν τον αντίστοιχο του δεύτερου μισού του 20ου αιώνα. Ο Γούντροου Γουίλσον προσπαθούσε με νύχια και με δόντια να μην οδηγήσει τη χώρα σε πόλεμο, οι κατηγορίες από και προς τη Γερμανία ήταν αδιάκοπες και για τα επόμενα δύο χρόνια τα πράγματα ήταν στο χειρότερο δυνατό σημείο τους εν καιρώ ουδετερότητας.
Στις 31 Ιανουαρίου του 2017 οι ΗΠΑ ήρξαν τις διαδικασίες για να μπουν στον πόλεμο. Πρώτα διέκοψαν διπλωματικές σχέσεις με τη Γερμανία. Λίγες ώρες αργότερα οι Γερμανοί βύθισαν ένα αμερικανικό πλοίο. Στις 22 Φεβρουαρίου το Κογκρέσο ενέκρινε προϋπολογισμό 250 εκατομμυρίων για να μπουν οι ΗΠΑ στον πόλεμο. Ο στόχος ένας και μοναδικός. Η ήττα των Γερμανών.
Η θεωρία συνωμοσίας γύρω από τον Τσόρτσιλ
Όλα τα παραπάνω είναι αυτό που λέγαμε στην αρχή. Η καταγεγραμμένη αλήθεια. Η Ιστορία. Υπάρχει και παρα-Ιστορία. Εξάλλου αυτός ήταν ο δικός μας στόχος. Η παρουσία των ΗΠΑ στον πόλεμο ήταν καταλυτική για τη νίκη της Αντάντ και την πανωλεθρία της Τριπλής Συμμαχίας.
Το Lusitania ήταν η αίτια που οι ΗΠΑ ενέδωσαν στον πόλεμο. Έγινε μεν δύο χρόνια μετά η είσοδος τους, αλλά εκεί ξεκίνησε το γαϊτανάκι. Η απορία που αιωρείται από τότε είναι μία και αφορά τον Τσόρτσιλ. Αφού είχε σπάσει τον κώδικα των Γερμανών και σύμφωνα με πολλούς γνώριζε την ακριβή θέση κάθε γερμανικού U-20, γιατί δεν ενημέρωσε τον Τέρνερ; Γιατί άφησε το πλοίο να βυθιστεί; Γιατί άφησε τόσους ανθρώπους να πεθάνουν;
Η εικασία ότι αν δεν υπήρχαν οι 128 επιβαίνοντες τα πράγματα θα είχαν εξελιχθεί πολύ διαφορετικά είναι μέχρι σήμερα μια εικασία. Αλλά για μια εποχή είχε αυξήσει το βάρος της. Το να πεθάνουν Αμερικάνοι πολίτες ήταν casus belli. Και ο μοναδικός που είχε συμφέρον απ΄αυτό ήταν οι Βρετανοί. Οι Γερμανοί δεν είχαν καμία διάθεση να δημιουργήσουν κι άλλον εχθρό. Ήταν υπερόπτες, αλλά όχι αφελείς. Προφανώς και ο Τσόρτσιλ, ως μεγάλος πολιτικός από τότε, είχε αντιληφθεί πως η σωτηρία θα έρθει μόνο με μια μεγάλη θυσία.
Σε κάθε περίπτωση, η Ιστορία έγραψε ό,τι έγραψε. Ο Τσόρτσιλ κατέχει αυτή τη θέση κι όχι άλλη. Κι οι ιστορίες με γιώτα μικρό παραμένουν για να μας ιντριγκάρουν και να φανταζόμαστε την altera pars. Ένα εναλλακτικό σενάριο της πορείας του κόσμου μας!
Πηγές: learnodo-newtonic.com, history.com,