Γεννημένη το 1928 στη Μανωλάδα Ηλείας, η μοίρα μιας από τις κόρες της πολύτεκνης οικογένειας Σάμαρη δεν διαφέρει από εκείνη άλλων κοριτσιών της περιοχής.
Πριν καν ενηλικιωθεί, γίνεται βοσκοπούλα. Όμως όταν επιστρέφει ένα πρωί από τα χωράφια, δεν θα είναι πια η ταπεινή Αθανασία, αλλά αυτή που αργότερα ο κόσμος θα αποκαλέσει «Αγία». Το κορίτσι ισχυρίζεται πως την είχε επισκεφθεί η Παναγία και διαθέτει πάνω στο κορμί της αποδείξεις αυτής της θεϊκής παρέμβασης.
Τα γράμματα της Παναγίας
Αρχικά η Αθανασία θα υποστηρίξει ότι βλέπει οράματα, μέσω των οποίων η Θεομήτωρ στέλνει τα μηνύματά της. Αυτό από μόνο του θα ήταν αρκετό για να προκαλέσει το θαυμασμό στους πιστούς συγχωριανούς της. Σύντομα, όμως, θα αλλάξει επίπεδο. Πάνω στο κορμί της εμφανίζονται τα θεϊκά… sms, με εντολές ή υποδείξεις της Παναγίας. Στους λίγους που τολμούν να αμφισβητήσουν την πραγματική προέλευσή τους λόγω της εξόφθαλμης ανορθογραφίας, απαντά αποστομωτικά. «Μα κι αυτή αγράμματη γυναίκα είναι»… Οι περισσότεροι συμφωνούν μαζί της και ο θρύλος της μεταφέρεται από στόμα σε στόμα.
Η Μανωλάδα αποδεικνύεται πολύ μικρή για να χωρέσει αυτό το πλάσμα που προκαλεί το δέος και το ίδιο συμβαίνει και στην Αμαλιάδα όπου μετακομίζει, φιλοξενούμενη ενός θείου της. Ολοένα και περισσότερος κόσμος την επισκέπτεται για να την δει ή για να αγγίξει με τα ίδια τα χέρια του τα σημάδια.
Και με τη «βούλα»… θαύμα
Και οι τελευταίες υποψίες για απάτη θα παραμεριστούν τη μέρα που ο μητροπολίτης Ηλείας, Γερμανός, επισκέπτεται την Αθανασία. Μετά από μια συνάντηση που κράτησε μόλις δέκα λεπτά, βγαίνει από το σπίτι και απευθύνεται στο συγκεντρωμένο πλήθος που κρέμεται από τα χείλη του. Τα λόγια του θα μπορούσαν να την καταστρέψουν ως «μάγισσα» κι αιρετική, αλλά δεν θα συμβεί κάτι τέτοιο. Ο ιερωμένος δηλώνει απολύτως πεπεισμένος για την αυθεντικότητα των ισχυρισμών της. Φανερά συγκινημένος –σύμφωνα με τις μαρτυρίες- επιβεβαιώνει τα λεγόμενά της.
Ακολουθεί λιτανεία στους δρόμους της Αμαλιάδας με τη συμμετοχή των τοπικών αρχόντων και ανθρώπων κάθε τάξης, επαγγέλματος και τσέπης. Η πομπή σταματά όταν εμφανίζεται η Αθανασία, στην εικόνα της οποίας σταματούν τα πάντα. Είναι η πρώτη φορά που κάποιος την αποκαλεί «Αγία». Το πλήθος την κοιτά με δέος, άλλοι ξεσπούν σε δάκρυα και λυγμούς, ορισμένοι σπεύδουν να της φιλήσουν τα χέρια ή να την προσκυνήσουν. Το σκηνικό είναι πρωτοφανές. Με το σιγοντάρισμα των τοπικών (πολιτικών, εκκλησιαστικών και αστυνομικών) αρχών ο μύθος και η φήμη της «Αγίας» γιγαντώνεται. Αν και στον Θεό δεν αρέσουν τα παζάρια, ο δικός της δείχνει επιρρεπής στο «πάρε-δώσε». Μέσω της Παναγίας πάντα, στέλνει το ταιριαστό με την περίοδο του εμφυλίου μήνυμα πως οι κομμουνιστές πεθαίνουν επειδή δεν πιστεύουν…
Η επιστημονική εξήγηση
Πλέον, έχοντας κάλυψη και υποστήριξη από τους ντόπιους άρχοντες, η Αθανασία… ξεσαλώνει. Φτάνει σε σημείο να… πεθάνει, μόνο και μόνο για να αναστηθεί. Το ανοιχτό φέρετρό της μετατρέπεται σε πόλο έλξης, αλλά όσοι σπεύδουν να την ασπαστούν ξέρουν πως σύντομα θα επιστρέψει από τον άλλο κόσμο. Όπως κι έγινε… Το σόου συνεχίζεται, οι τοπικές εφημερίδες γεμίζουν με ανακρίβειες και υπερβολές πέρα από κάθε φαντασία κι ένα έθνος κατά βάση αγράμματο, και έρμαιο των δεισιδαιμονιών και της θρησκοληψίας, παραδίδεται στις ορέξεις της.
Μπορεί πριν από 70 χρόνια η ιατρική να μην βρισκόταν στο σημερινό επίπεδο, αλλά ακόμη και τότε ήταν γνωστή η δερμογραφία. Μια πάθηση (συναντάται και ως δερμογραφισμός) που προκαλεί υπερευαισθησία του νευρικού συστήματος. Με απλά λόγια σημαίνει πως εάν ασκήσεις πίεση στο δέρμα ενός ασθενούς με ένα σχετικά αιχμηρό αντικείμενο, το σχέδιο θα μείνει αποτυπωμένο για ώρα εκεί. Προφανώς εάν τέτοιο συνέβαινε στην περίπτωση της Αθανασίας θα συνιστούσε καραμπινάτη απάτη. Ωστόσο ακόμη και μέλη της οικογένειάς της που γνώριζαν την αλήθεια (αφού πρόκειται για κληρονομική κατάσταση» σιώπησαν.
Η «Αγία» Αθανασία του Αιγάλεω
Μερικά χρόνια αργότερα η πρώην βοσκοπούλα και νυν μεσάζων της Παναγίας μετακομίζει στο Αιγάλεω, παντρεύεται και συνεχίζει τη… θαυματουργή δράση της. Σταδιακά η «αγιοσύνη» της μετατρέπεται σε επιχείρηση. Χωράφια που καλλιεργούνται από πιστούς, γηροκομείο στο οποίο οι ηλικιωμένοι τρόφιμοι έμπαιναν αφού παρέδιδαν την ακίνητη περιουσία τους και ανάλογες καταστάσεις. Και –φυσικά- μηνύματα. Πολλά μηνύματα από την Παναγία, που ασχολούταν ακόμη και με την ηλικία της Αθανασίας. «Η ΑΓΙΑ ΕΓΕΝΗΘΗ 1933 14 ΑΒΓΟΥΣΤΟΥ» θα γραφτεί στο στήθος κι έτσι απλά θα γίνει πέντε χρόνια μικρότερη.
Με ορμητήριο το Αιγάλεω, αλλά και το ίδρυμα της Παναγίας της Φανερωμένης που διοικεί στη Μάνδρα, γίνεται μια παραθρησκευτική ηγέτιδα, με τη δύναμη να ελέγξει και να διαμορφώσει τις συνθήκες σε απολύτως ευνοϊκές για την ίδια. Δικαστικοί, πολιτικοί και αστυνομικοί βρίσκονται διαρκώς στο πλευρό της. Σε τέτοιο βαθμό ώστε η αριστερά να κάνει λόγο για την «Αγία της δεξιάς» και δίνοντας ξεκάθαρα πολιτικές προεκτάσεις στη δράση της.
Οι δίκες
Από τα τέλη της δεκαετίας του ’50 και μετά εμφανίζονται τα πρώτα σύννεφα στην… καριέρα της. Οι καταγγελίες για την κατάσταση των ηλικιωμένων στο ίδρυμά της πολλαπλασιάζονται. Οι φωνές συγγενών για αρπαγές περιουσιών, επίσης. Ωστόσο πάντα η «Αγία» καταφέρνει και ξεγλιστρά χωρίς δίκη. Λες και είναι θέλημα Θεού… Εξετάζεται από γιατρούς που ξεκαθαρίζουν πως δεν υπάρχει κανένα θαύμα, αλλά κλασική περίπτωση δερμογραφίας. Παράλληλα την χαρακτηρίζουν ψυχονευρωτικό άτομο. Ο μητροπολίτης Ελευσίνας έρχεται σε κόντρα μαζί της αντιλαμβανόμενος την απάτη. Οι οπαδοί της, όμως, με τις ευλογίες της χούντας, συνεχίζουν να της προσφέρουν ασπίδα. Μηνύματα όπως «ΣΩΤΗΡΗ ΔΩΣΕ ΤΟ ΚΤΗΜΑ ΕΙΣ ΤΗΝ ΑΘΑΝΑΣΙΑ» και «ΑΝΘΡΟΠΙ ΟΣΙ ΜΙΣΟΥΝ ΤΗΝ ΑΓΙΑ ΦΟΤΙΑ ΘΑ ΤΟΥΣ ΚΑΨΙ» δίνουν ώθηση στις επιχειρηματικές δραστηριότητές της. Τίποτα δεν μοιάζει ικανό να τη σταματήσει. Φτάνει στο σημείο να κάνει μέχρι και περιοδεία. Η «Αγία Αθανασία» είναι πια ένα φαινόμενο.
Η πτώση
Στις αρχές της δεκαετίας του ’80 πια, το θέμα δείχνει να έχει φτάσει στο απροχώρητο. Ο Τύπος ασχολείται ολοένα και περισσότερο μαζί της και οι αποκαλύψεις την οδηγούν στο εδώλιο των δικαστηρίων περισσότερες από μία φορές. Παρά τις διαδοχικές αθωωτικές αποφάσεις με αστείες αιτιολογίες (μέχρι και για… ομαδική βλακεία υπήρξε ετυμηγορία), ο κλοιός στενεύει. Εκτός από τις καταγγελίες για βασανισμούς γερόντων -ακόμη και για θάνατο ηλικιωμένου στο ίδρυμά της, η εκπομπή «Ρεπόρτερς» φέρνει στο φως την αμύθητη περιουσία που έχει αποκτήσει. Στην κατοχή της έχει δεκάδες ακίνητα, διασκορπισμένα στην ελληνική επικράτεια. Η συνολική αξία τους εκτιμάται στα 400.000.000 δραχμές. Για αμόρφωτη βοσκοπούλα δεν τα πήγε καθόλου άσχημα.
Η τελευταία δίκη της θα ολοκληρωθεί το 1987 και η απόφαση θα είναι για άλλη μια φορά αθωωτική. Πλέον όμως το σκηνικό δεν ευνοεί την «Αγία» που σταδιακά απομακρύνεται από τα φώτα, χωρίς να είναι σε θέση πια να χρησιμοποιήσει την Παναγία και τα ανορθόγραφα μηνύματά της.
Το 2013 από το Lamiareport δημοσιεύεται η τελευταία γνωστή φωτογραφία της. Η Αθανασία μετά από πολλαπλά εγκεφαλικά επεισόδια, μένει καθηλωμένη σε αναπηρικό καροτσάκι. Έχει χάσει κάθε δυνατότητα επικοινωνίας με το περιβάλλον, αλλά αυτό δεν εμποδίζει τους ελάχιστους -πια- υποστηρικτές της να την αντιμετωπίζουν ακόμη με το σεβασμό που αρμόζει σε μια «Αγία». Αδιαφορώντας για όλα όσα βγήκαν στην επιφάνεια και αποκάλυψαν το πραγματικό πρόσωπό της.