Πώς τα καταφέρνει πάντοτε η Ιστορία κι επισκιάζει; Πώς αποφασίζει αυτός ο αόρατος Θεός ότι ένα γεγονός θα αφήσει στη λήθη ένα άλλο; Είναι κάτι που δεν θα το μάθουμε ποτέ. Θα απαντάται πάντοτε στην αδυναμία των ανθρώπων να συγκρατήσουν πολλά πράγματα στο πρώτο δωμάτιο των αναμνήσεων τους. Αυτό που βρίσκεται μπροστά μπροστά και αν σκίσεις το μέτωπό σου θα βλέπει τον έξω κόσμο. Πού θέλω να καταλήξω με αυτό; Στο ότι όλοι θυμούνται τον Άρμστρονγκ που πάτησε στο Φεγγάρι το 1969, όλοι θυμούνται τον Γκαγκάριν το 1961, αλλά πόσοι θυμούνται ή γνωρίζουν τον Ζακ Πικάρ και τον Ντον Γουόλς;
Οι δυο τους ήταν οι πρώτοι που τόλμησαν να πάνε εκεί που δεν έχει πάει κανένας άνθρωπος. Αυτή τη στιγμή έχουν πάει πολλοί αστροναύτες στο διάστημα, αλλά μόλις 3 άτομα στο βαθύτερο σημείο του πλανήτη. Στο ναδίρ της Γης. Αυτοί οι δύο και ο Τζέιμς Κάμερο πριν από 13 έτη περίπου. Τι έκαναν όμως αυτοί οι δύο;
Ο Ντον Γουόλς είναι ένας παρασημοφορημένος πλοίαρχος του αμερικανικού ναυτικού και ωκεανογράφος. Πήρε μέρος σε άπειρες υποβρύχιες αποστολές, έχει κατέβει στο ναυάγιο του Τιτανικού και έφαγε σάντουιτς-αγγούρι, πέρασε πάνω από τη γέφυρα όπου εθεάθη για τελευταία φορά ο καπετάνιος Έντουαρντ Σμιθ, έχει δει στο βυθό το κατασκοπικό υποβρύχιο των Ναζί, το Μπίσμαρκ και έχει συμμετάσχει σε 80 αποστολές προς Αρκτική και Ανταρκτική.
Ο Ζακ Πικάρ ήταν ένας Ελβετός ωκεανογράφος – πέθανε το 2008, που μαζί με τον πατέρα του μελετούσαν τις θάλασσες σε μια εποχή που ελάχιστα πράγματα ήταν γνωστά. Οι δυο τους ήταν που το 1956 σχεδίασαν και άρχισαν να κατασκευάζουν το βαθυσκάφος Trieste. Ήταν στα ιταλοσλοβενικά σύνορα, τότε ιταλογιογκουσλάβικα, που έγινε η ολοκλήρωση. Στην πόλη Τεργέστη φτιάχτηκε το υποβρύχιο δοχείο και εξ ου η ονομασία.
Ο Αύγουστος και ο γιος του Ζακ Πικάρ το πούλησαν στο αμερικανικό ναυτικό το 1958. Όμως ο δεσμός του γιου με το δημιούργημα του δεν θα τέλειωνε εδώ. Το αμερικανικό ναυτικό είχε βάλει αγγελία για έναν ωκεανογράφο που θα συνόδευσε τον Γουόλς. Οι καλοί ωκεανογράφοι τότε ήταν μετρημένοι στα δάχτυλα του ενός χεριού. Αυτοί που θα μπορούσαν να αντέξουν τέτοια αποστολή, ακόμα λιγότεροι. Ο μόνος που παρουσιάστηκε ήταν ο Πικάρ. Προσελήφθη και για δύο χρόνια θα έκαναν όλοι δοκιμές στο Σαν Ντιέγκο και το Γκουάμ.
Το πρωινό της 20ης Ιανουαρίου του 1960 θα γραφόταν η πρώτη χρυσή σελίδα της ανθρώπινης πορείας. Το πρώτο μεγάλο δείγμα ότι ο άνθρωπος είναι εξερευνητής. Ο Γουόλς και ο Πικάρ θα έμπαιναν στο βαθυσκάφος για να εξερευνήσουν το λεγόμενο Challenger Deep. Ένα σημείο στα βόρεια του Ειρηνικού Ωκεανού, εκεί όπου ενώνεται η Τεκτονική Πλάκα του Ειρηνικού με την Πλάκα των Μαριανών. Εκεί, στην ένωσή τους, σχηματίζεται μια κοιλάδα, μια τάφρος. Σήμερα την ξέρουμε ως Τάφρο των Μαριανών.
Το βαθύτερο σημείο των υδάτων. Το μέρος όπου ακόμα και το Έβερεστ θα ένιωθε περίεργα αν το βουτούσες στο νερό. Κι αυτό γιατί θα ήθελε ακόμα 2 χιλιόμετρα για να ακουμπήσει την απόληξη του πυρήνα της Γης.
Ενσωματωμένα στο Trieste ήταν σιδερένιες παλέτες και γαλόνια με νερό που το τραβούσαν προς τον βυθό. Προς την άβυσσο. Χρειάστηκαν 3 μέρες για να φτάσουν περίπου στα 9 χιλιάδες μέτρα. Σε ένα σημείο όπου το μόνο φως προέρχεται από την ίδια τη ζωή και όχι από τον ήλιο. Αυτόφωτα πλάσματα κατοικούν εκεί.
Από αυτό το σημείο μέχρι τα 11.000 μέτρα, ο Ζακ Πικάρ και ο Ντον Γουόλς χρειάστηκαν περίπου 5 ώρες. Είχαν ήδη πάει στο πιλοτήριο και ήταν πλέον στριμωγμένοι σε μια ακόμα πιο μικρή καμπίνα. Μια καμπίνα που ήταν ακόμα πιο ανθεκτική από το αρχικό τούνελ του Trieste. Σε εκείνο το σημείο η πίεση που υπάρχει είναι λες και κάθεται ένα βάρος 6 τόνων πάνω σου. Πεθαίνεις πριν καν το καταλάβεις. Και οι δυο πρωτοπόροι ήξερα ότι υπήρχε μια πιθανότητα το σκάφος να μην αντέχει στην πίεση. Η παραμικρή ρωγμή θα μπορούσε να τους σκοτώσει στο άψε σβήσε.
Αυτή η ρωγμή μάλιστα εντοπίστηκε από τους δύο, αλλά ευτυχώς σε ένα σημείο του σκάφους που δεν συνδεόταν με την καμπίνα τους. Τους χώριζε ακόμα ένα ανθεκτικό πλέξιγκλας. Για να μπορέσουν να αντιληφθούν πόσο απέχουν ακόμα από το Challenger Deep, μιας και δεν έβλεπαν απολύτως τίποτα, οι δυο τους έριξαν εκρηκτικά και μετρούσαν το χρόνο μέχρι να εκραγούν. 7 δεύτερα, 8 δεύτερα, 9 δεύτερα, 12 δεύτερα.
Όταν έφτασαν επιτέλους την Τάφρο, δε μπορούσαν προφανώς να το απαθανατίσουν. Ούτε με το ίδιο τους το βλέμμα. Απόλυτο σκοτάδι. Ήξεραν όμως ότι ήταν εκεί. Η αντίδρασή τους ήταν να σφίξουν τα χέρια τους και να πουν «Ναι, τα καταφέραμε». Τόσο απλά. Στη συνέχεια, έμειναν σταθεροί για 20 λεπτά κάνοντας μια αναγνωριστική κίνηση για να δουν τι άλλο μπορούν να βρουν.
Με το πέρας του χρόνου αυτού έριξαν κάτω τις σιδερένιες παλέτες και τα γαλόνια και πήραν την ανιούσα. Αυτό ήταν. Ο άνθρωπος είχε πάει στο 2% των ωκεανών που μέχρι και σήμερα φοβόμαστε να πλησιάσουμε. Ο Ζακ Πικάρ και ο Ντον Γουόλς δεν φοβήθηκαν, αλλά είδαν τον κόπο τους να πηγαίνει στράφι.
Μόνο ο Τζέιμς Κάμερον το έκανε ξανά το 2012. Ο Ντον Γουόλς έδινε μέχρι τα 86 του διαλέξεις και να προσπαθούσε να μειώσει ένα τεράστιο χάσμα. Αυτό που θέλει να έχουν δοθεί πάνω από 400 ώρες σε αποστολές προς το Φεγγάρι και μόλις λίγες ώρες για την Τάφρο των Μαριανών.