Έμεινε στην ιστορία ως η «Μεγάλη Ληστεία του Τραίνου». Έγινε ταινία, ενέπνευσε έργα Τέχνης, έκανε διάσημους τους πρωταγωνιστές της και εδώ και περισσότερο από μισό αιώνα συζητείται όσο καμία άλλη στο Ηνωμένο Βασίλειο. Κι όμως, αν κοιτάξει κανείς τις λεπτομέρειες θα διαπιστώσει ότι οι τύποι που διέφυγαν με χαρτονομίσματα σημερινής αξίας άνω των 50 εκατομμυρίων λιρών δεν ήταν τίποτα παραπάνω από τολμηροί και τυχεροί γκαφατζήδες. Αν και σχεδόν όλα τα μέλη της συμμορίας που συναγωνίζεται ευθέως το καστ της ελληνικής ταινίας… «The Κόπανοι» συνελήφθησαν μέσα σε ελάχιστο χρόνο, κάποιοι (τρεις τον αριθμό) κατόρθωσαν να ξεφύγουν και (πιθανότατα) να ζήσουν ζωή χαρισάμενη.
Η λεία
Λίγο μετά τις 3 τα ξημερώματα της 8ης Αυγούστου 1963 το τραίνο του Βασιλικού Ταχυδρομείου που εκτελούσε το δρομολόγιο Γλασκώβη-Λονδίνο σταματά στην περιοχή του Λέντμπαρν, μπροστά σε ένα φανάρι που μυστηριωδώς (καθώς η συγκεκριμένη αμαξοστοιχία υποτίθεται είχε προτεραιότητα έναντι κάθε άλλης). Με τη βοήθεια μιας μπαταρίας που συνδέεται με το σηματοδότη κι ενός κομμάτι πανιού που σκεπάζει το πράσινο, ένα μέλος ξεγελά τον οδηγό και την ίδια ώρα άλλα μέλη της συμμορίας μπαίνουν στα βαγόνια.
Γνωρίζοντας πως βάσει σχεδίου έχουν στη διάθεσή τους μόλις 30 λεπτά πριν γίνει αντιληπτό το κόλπο τους, προλαβαίνουν να φύγουν έχοντας πρώτα αφαιρέσει 120 ταχυδρομικούς σάκους που συνολικά περιέχουν 636 πακέτα με χαρτονομίσματα αξίας 2.631.684 λιρών. Ή περίπου 50 εκατομμύρια σε σημερινές τιμές. Στη βιασύνη τους αφήνουν πίσω τους άλλους 8 σάκους. Όπως θα αποδειχθεί αργότερα, αυτό ήταν μόνο ένα από τα πολλά λάθη τους. Σε κάθε περίπτωση πάντως, φορτώνουν τη βάρους 2,5 τόνων λεία τους κι εξαφανίζονται. Το πρωί σημαίνει συναγερμός στη Σκότλαντ Γιαρντ και από την επόμενη μέρα κιόλας οι τύποι έχουν γίνει θρύλοι.
Η συμμορία
Εγκέφαλος του σχεδίου θεωρήθηκε ο Μπρους Ρέινολντς, ο οποίος είχε επιλέξει για τον εαυτό του το καθόλου ταπεινό προσωνύμιο «Ναπολέων». Αυτός ήταν που ως αυθεντικός… Όσιαν, ανέλαβε να στρατολογήσει μια ομάδα από μέλη του υποκόσμου με τις απαραίτητες ικανότητες για μια ληστεία τέτοιου μεγέθους. Κάποιοι μηχανικοί, κάποιοι ηλεκτρολόγοι, ένας οδηγός τραίνου, μερικοί σοφέρ για τα φορτηγά, βαστάζοι, τσιλιαδόροι, άτομα που ανέλαβαν να συγκεντρώσουν πληροφορίες. Όλες οι… ειδικότητες ήταν εκεί! Μεταξύ τους και τα πιο… χοτ ονόματα, όπως εκείνα του υπαρχηγού Ντάγκλας Γκούντι, του… λογιστή της συμμορίας Τσάρλι Γουίλσον, αλλά και του πασίγνωστου Ρόνι Μπιγκς, ο οποίος πάντως είχε δευτερεύοντα ρόλο στη ληστεία και ο θρύλος του γιγαντώθηκε από όσα ακολούθησαν μετά από αυτήν.
Συνολικά 16 πρόσωπα αποτελούσαν τον σκληρό πυρήνα, ενώ υπήρξαν κι ορισμένοι περιφερειακοί συνεργάτες για τους οποίους δεν είχε προβλεφθεί κανονικό μερίδιο από τα κλοπιμαία. Μέχρι τον Νοέμβριο της ίδιας χρονιάς, δηλαδή μόλις τρεις μήνες μετά τη ληστεία, οι περισσότεροι είχαν ήδη συλληφθεί εξαιτίας των λαθών τους.
Το κρησφύγετο
Αμέσως μετά το «ντου» στο τραίνο, οι ληστές κατέφυγαν σε ένα αγροτόσπιτο στην περιοχή μεταξύ του Όκλεϊ και του Μπριλ. Το σχέδιο προέβλεπε την παραμονή τους εκεί για τρεις μέρες. Ακούγοντας τη συχνότητα της αστυνομίας, σύντομα αντιλήφθηκαν πως ο κλοιός γύρω τους στένευε κι έτσι αναγκάστηκαν να εγκαταλείψουν το κρησφύγετο πολύ νωρίτερα. Φεύγοντας προσπάθησαν να απομακρύνουν οτιδήποτε θα πρόδιδε την ταυτότητά τους. Δεν τα κατάφεραν.
Ο επικεφαλής της ομάδας που συγκροτήθηκε για να τους κυνηγήσει λεγόταν Τόμι Μπάτλερ. Η πιάτσα τον αποκαλούσε «One Day Tommie», λόγω της ταχύτητας με την οποία εξιχνίαζε τις υποθέσεις που του ανέθεταν, ενώ οι συνάδελφοί του τον φώναζαν χαϊδευτικά «Γκρι Αλεπού». Ιδιόρρυθμος και εργασιομανής μέχρι αηδίας, στα 50 του χρόνια ήταν ακόμη ανύπαντρος και ζούσε στο σπίτι της χήρας μαμάς του. Παρόλα αυτά, ήταν ο καλύτερος ντετέκτιβ στη Μεγάλη Βρετανία και η «Μεγάλη Ληστεία του Τραίνου» του πρόσφερε άλλη μία ευκαιρία για να το αποδείξει.
Φτάνοντας με την ομάδα του στο κρησφύγετο δεν βρήκε τους ληστές που έψαχνε. Ευτυχώς, όμως, ανακάλυψε αποτυπώματα. Πολλά αποτυπώματα που οι… Κόπανοι είχαν αφήσει πάνω σε μια… Μονόπολι, στην οποία φυσικά έπαιζαν με πραγματικά χρήματα από τα κλοπιμαία! Λες και ήθελαν να βοηθήσουν ακόμη περισσότερο το έργο των διωκτών τους, άφησαν επίσης ένα ημερολόγιο που ανέφερε κινήσεις, αγορές, συνδέσμους κι ονόματα, το δίπλωμα οδήγησης ενός εξ αυτών, ένα τσεκ επιταγών κι ένα χαρτονόμισμα από εκείνα που είχαν κλέψει!
Οι συλλήψεις
Το πρώτο μέλος που συνελήφθη ήταν ο Ρότζερ Κόρντρι, ο ειδικός στα ηλεκτρικά συστήματα κι ο άνθρωπος που σταμάτησε το τραίνο. Άλλοι έντεκα ακολούθησαν το επόμενο διάστημα και τελικά 12 συνεργοί καταδικάστηκαν σε συνολικά 307 χρόνια φυλάκισης, ενώ μικρότερες ποινές επεφύλαξε το δικαστήριο σε διάφορους άλλους που είχαν περιφερειακό ρόλο. ο εγκέφαλος της ληστείας, Μπρους Ρέινολντς, κατάφερε να διαφύγει στο εξωτερικό όπου παρέμεινε για μια πενταετία. Τόσο χρειάστηκε για να ξεκοκαλίσει το μερίδιό του! Όταν τα λεφτά τελείωσαν επέστρεψε στην Αγγλία, όπου και τελικά πιάστηκε. Καταδικάστηκε σε 25ετή κάθειρξη.
Δύο από τους συλληφθέντες, ο Τσάρλι Γουίλσον και ο Ρόνι Μπιγκς κατόρθωσαν να αποδράσουν από τις φυλακές. Ο πρώτος υποβλήθηκε σε πλαστική εγχείρηση στο Παρίσι και στη συνέχεια διέφυγε στο Μεξικό για να συναντήσει δύο από τους συνεργούς του, πριν πιαστούν τελικά και αυτοί. Εντοπίστηκε τέσσερα χρόνια αργότερα, όταν έκανε το λάθος να τηλεφωνήσει στους γονείς του κι ενώ -όπως ήταν φυσικό- η αστυνομία είχε τοποθετήσει κοριό στο σπίτι τους.
Ο Ρόνι Μπιγκς
Η υστεροφημία του Ρόνι Μπιγκς είναι δυσανάλογη του ρόλου του στη ληστεία, αλλά απολύτως ενδεικτική του τρόπου με τον οποίο αποφάσισε να ζήσει την υπόλοιπη ζωή του μετά από αυτήν. Έκανε κι αυτός πλαστική εγχείρηση για να αλλάξει τα χαρακτηριστικά του προσώπου του, έβγαλε πλαστό διαβατήριο, άλλαξε ταυτότητα και τελικά βρέθηκε στην Αυστραλία. Μέχρι το 1967 του είχαν απομείνει μόλις 7.000 λίρες από τις συνολικά περίπου 150.000 του μεριδίου του… Η κινηματογραφική ζωή του συνεχίστηκε καθώς ένα ανώνυμο τηλεφώνημα τον προειδοποίησε για το γεγονός ότι η Ιντερπόλ βρισκόταν στο κατόπι του. Έτσι ταξίδεψε για την Βραζιλία, γνωρίζοντας πως η συγκεκριμένη χώρα δεν είχε υπογράψει συμφωνία έκδοσης υπόπτων με τη Μεγάλη Βρετανία. Στη μη έκδοσή του βοήθησε και το γεγονός ότι η Βραζιλιάνα ερωμένη του ήταν έγκυος και το συγκεκριμένο κράτος αποδείχθηκε αρκετά ευαίσθητο σε τέτοια θέματα.
Ο τυχερός Ρόνι τελικά έπεσε στα χέρια μιας ομάδας πρώην Άγγλων κομάντος που εστάλησαν για να τον… τσιμπήσουν, όμως δεν ήταν γραφτό να επιστρέψει σιδηροδέσμιος στην πατρίδα του. Το σκάφος που τον μετέφεραν έπαθε βλάβη στα νησιά Μπαρμπέιντος, τα οποία αντί για την Αγγλία, τον έστειλαν πίσω στη Βραζιλία! Για χρόνια προσπάθησε να βγάζει χρήματα κάνοντας τα… πάντα. Μέχρι και φωνητικά στους Sex Pistols και σε άλλα συγκροτήματα! Κατάφερε να νικήσει τους πάντες, εκτός από το χρόνο. Το 2001, γέρος και άρρωστος, αποδέχτηκε την προσφορά της Sun. Επιστροφή στη Μεγάλη Βρετανία με αντάλλαγμα τα δικαιώματα της ιστορίας του. Μπήκε στη φυλακή από όπου βγήκε το 2009, αφού είχαν προηγηθεί μια σειρά από εγκεφαλικά επεισόδια που τον είχαν αφήσει ανάπηρο και χωρίς την ικανότητα να μιλά. Πέθανε ελεύθερος το 2013…
Η αναζήτηση
Αν και γενικά η επιχείρηση διαλεύκανσης της υπόθεσης θεωρείται επιτυχημένη, η έρευνα δεν έριξε φως σε κάθε πτυχή της. Είναι βέβαιο πως τουλάχιστον τρεις κακοποιοί δεν πιάστηκαν ποτέ. Αποκαλούνται «ληστές 1, 2 και 3» και για την ταυτότητά τους γράφτηκαν αμέτρητα σενάρια και εικασίες. Σε έναν εξ αυτών, τον επονομαζόμενο «Ulsterman», δόθηκε το όνομα Πάτρικ ΜακΚένα το 2014, αλλά για από τους υπόλοιπους ούτε… φωνή ούτε ακρόαση! Κανείς δεν έμαθε τίποτα παραπάνω γι’ αυτούς. Όπως και για τα περισσότερα από τα χρήματα της λείας τους, αφού βρέθηκε μόλις το ένα έβδομο. Ποιος ξέρει, ίσως (σε αντίθεση με τους γνωστούς συνεργούς τους) να μην τα έφαγαν όλα σε χρόνο dt και να έκαναν σωστά τα κουμάντα τους, παραμένοντας άγνωστοι και πλούσιοι μέχρι τα γεράματα.