Σταθευμένα καϊκια με ελληνικές σημαίες. Μια μεγάλη παραλιακή οδός που ονομάζεται «Δωδεκανήσου» και ένας δήμαρχος που ακούει στο όνομα Παναγιώτης Κουλίας. Attraction της πόλης τα πέντε σπογγαλιευτικά πλοιάρια – αξιοθέτατα, με ελληνικά ονόματα και ναυαρχίδα της τοπικής οικονομίας οι πάνω από 125 επιχειρήσεις ελληνικών συμφερόντων. Όχι, δεν αναφερόμαστε στην Κάλυμνο ή σε κάποιο άλλο νησί των Δωδεκανήσων, αλλά σε μια παραθαλάσσια πόλη της Φλόριντα των ΗΠΑ, γνωστή ως «ελληνικό χωριό».
Πρόκειται για το Τάρπον Σπρινγκς στο κόλπο του Μεξικού, που συνιστά τη μεγαλύτερη αναλογικά ελληνική κοινότητα στον κόσμο και σε αντίθεση με τις περισσότερες τέτοιες, παραμένει υπό ανάπτυξη. Αυτό το πανέμορφο παραλιακό άκρο, στο οποίο η αμερικανική σημαία κυματίζει πλάι-πλάι με την ελληνική, προσελκύει κάθε χρόνο χιλιάδες Αμερικανούς τουρίστες και κάθε Γενάρη (στις 6 του μήνα συγκεκριμένα) αποτελεί τόπο έλξης για πλήθος Ελλήνων ομογενών. Το Τάρπον Σπρινγκς βρέθηκε πριν από λίγες μέρες στο μάτι του Τυφώνα Μίλτον, όμως παρά το τρομακτικό του χτύπημα, άντεξε.
Η ιστορία του έντονου ελληνικού στοιχείου, σε βαθμό που να θυμίζει Δωδεκάνησα, ξεκίνησε να γράφεται στα τέλη του 19ου αιώνα, όταν έφτασαν στη σημερινή κωμόπολη των περίπου 25.000 κατοίκων οι πρώτοι Έλληνες μετανάστες.
Η καθοριστική άφιξη για την εξέλιξη της περιοχής ήταν όμως αυτή του προερχόμενου από το Λεωνίδιο Γιάννη Κόκκορη στα 1905. Ο Κόκκορης ήταν δεινός σφουγγαράς και από τη στιγμή που παρουσίασε στους ντόπιους την τεχνική συλλογής των σπόγγων και την εκμετάλλευσή τους, οι κάτοικοι άρχισαν να ανακαλύπτουν τον υποθαλάσσιο πλούτο του Τάρπον Σπρινγκς.
Ακολούθως κάλεσε εκεί δεκάδες Έλληνες που έφτασαν από την Αίγινα και την Ύδρα, γρήγορα όμως ο αριθμός τους πολλαπλασιάστηκε, καθώς τα νέα ταξίδεψαν σε Κάλυμνο, Σύμη και Χάλκη.
Πάνω από 500 δύτες με 50 σκάφη έπιασαν αμέσως δουλειά και ο αριθμός τους αυξήθηκε ραγδαία τις επόμενες δεκαετίες.
Η αφθονία των σφουγγαριών, η μεγάλη ζήτηση στην αγορά και η ελληνική τεχνογνωσία δημιούργησαν μια ανθούσα βιομηχανία σπόγγων στην πόλη, που σταδιακά έφτασε να αποδίδει εκατομμύρια δολάρια ετησίως.
Χαρακτηριστικό είναι ότι μέχρι τα τέλη της δεκαετίας του ‘50 το Τάρπον Σπρινγκς κάλυπτε σχεδόν τη μισή ζήτηση των ΗΠΑ σε σφουγγάρια και αναδείχθηκε σε παγκόσμια πρωτεύουσα της παραγωγής και εμπορίας σφουγγαριών.
Η πορεία αυτή όμως ανακόπηκε απότομα στα μέσα του αιώνα από μια μόλυνση στον κόλπο του Μεξικού, συγκεκριμένα την επιδημία της κόκκινης άλμης, που κατέστρεψε τους βιότοπους των σφουγγαριών.
Η παραγωγή μειώθηκε δραστικά το προϊόν έχασε την ποιότητα του και οι Έλληνες μετανάστες αναγκάστηκαν να αναζητήσουν διέξοδο στην αλιεία και τη ναυτιλία. Η πόλη σταδιακά μετέτρεψε τις σπογγαλιευτικές δραστηριότητες σε τουριστική attraction.
Σήμερα, η ελληνική κοινότητα εκεί είναι μια από τις πιο οργανωμένες του εξωτερικού. Ο δήμος είναι πια αδελφοποιημένος με τους αντίστοιχους της Καλύμνου, της Σύμης και της Χάλκης, ενώ ήταν από τους πρωτεργάτες της δημιουργίας ειδικών σχολείων στην πόλη που ως δεύτερη γλώσσα διδάσκουν τα ελληνικά, με δασκάλους που στέλνει εκεί η ελληνική πολιτεία.
Ο τουρισμός αποτελεί πια το βασικό μοχλό ανάπτυξης. Η αποβάθρα των σπογγαλιέων έχει τώρα κυρίως μαγαζιά αναμνηστικών, εστιατόρια και μουσεία που αναδεικνύουν το σπογγαλιευτικό παρελθόν του Τάρπον Σπρινγκς. Οι Έλληνες έχουν φτιάξει τουριστικές επιχειρήσεις και ελκύουν τουρίστες, που σπεύδουν για να δουν από κοντά την πόλη των σφουγγαράδων και να μάθουν τον τρόπο που γινόταν η αλίευση τους.
Στα τέλη της δεκαετίας του 1980 έγινε μια σοβαρή προσπάθεια να αναβιώσει η σπογγαλιεία στην περιοχή από τον επιχειρηματία Τζορτζ Μπιλίρη, η οποία έφερε εντυπωσιακά αποτελέσματα. Ο Μπιλίρης μια εμβληματική μορφή στο Τάρπον Σπρινγκς, ήταν γνωστός στην ευρύτερη περιοχή με το προσωνύμιο «Νονός» (Godfather)!
Ο Τζορτζ Μπιλίρης
Με ευλαβική προσήλωση στις παραδόσεις και επιμονή, δημιούργησε με το καΐκι του, τον Άη Νικόλα, μια νέα γενιά σφουγγαράδων και. Το φθινόπωρο του 2007 μάλιστα σημειώθηκε νέο ρεκόρ συλλογής σπόγγων από μια βάρκα.
Όπως έχει δηλώσει σε συνέντευξη του σε μέσο της Φλόριντα η ζήτηση είναι 12 φορές μεγαλύτερη από την παραγωγή, αλλά τα συνθετικά σφουγγάρια την καλύπτουν, μολονότι δεν έχουν την ποιότητα των φυσικών.
«Στην πόλη υπάρχουν περισσότερα από 100 καταστήματα εμπορίας αναμνηστικών και είδη δώρων, καθώς και περίπου 25 ελληνικά εστιατόρια», είχε δηλώσει μεταξύ άλλων, προτρέποντας τους νεότερους συμπατριώτες του να μην ξεχνούν ότι πρέπει να «χτίσουν» πάνω στην ελληνική κουλτούρα και τη βιομηχανία των σφουγγαριών.
Ο προγούμενος δήμαρχος, Κρις Αλαχούζος
Το Τάρπον Σπρίνγκς είναι επιπλέον γνωστό για τις παραδοσιακές θρησκευτικές τελετουργίες στον εντυπωσιακό ορθόδοξο καθεδρικό ναό του Αγίου Νικολάου, με πιο διάσημη τη γιορτή των Θεοφανείων.
Ο εορτασμός προσελκύει πλήθος Ελληνοαμερικανών από όλες τις ΗΠΑ, με αποτέλεσμα την ημέρα αυτή να τριπλασιάζεται ο πληθυσμός της πόλης. Συνήθως, τον αγιασμό τελεί ο μητροπολίτης της Ατλάντα ενώ ορισμένες φορές συμμετέχει ο Αρχιεπίσκοπος Αμερικής.
Στην πολιτεία της Φλόριντα, συνολικά, υπολογίζεται ότι ζουν σχεδόν 300.000 Έλληνες. Η παροικία διαθέτει 35 ελληνορθόδοξες εκκλησίες και 9 ελληνικά σχολεία, στα οποία φοιτούν πάνω από 3.000 μαθητές. Οι τοπικές Αρχές της επιδοτούν με 5.000 δολάρια κάθε μαθητή που η οικογένεια του αποφασίζει να τον εγγράψει σε ελληνικό σχολείο!
Η «καρδιά» αυτής της παροικίας είναι το παραθαλάσσιο «ελληνικό χωριό», που απορρόφησε σαν… σφουγγάρι την αύρα, τα ήθη, τα έθιμα και το νησιώτικο αέρα της μαμάς – πατρίδας…