«Είχε το τελειότερο πακέτο μπασκετμπολίστα. Δεν γίνεται να ξεχάσω το κορμί, την ταχύτητα, το άλμα του», δήλωνε πριν μερικά χρόνια ένας παλιός παίκτης του North Carolina. Αν και συνειρμικά το μυαλό όλων θα πάει στον ένα και μοναδικό Μάικλ Τζόρνταν, αυτά τα συγκεκριμένα λόγια δεν αφορούν αυτόν. Πρόκειται για μία μόνο από τις πολλές κολακευτικές κρίσεις και σχόλια για τον άνθρωπο που χαρακτηρίστηκε «ό,τι πιο κοντινό στον Air έχει εμφανιστεί ποτέ».
Και εάν δεν άφηνε μια νεανική ανοησία –όπως η χρήση κοκαΐνης– να του τα πάρει όλα, ο Λεν Μπάιας θα είχε την ευκαιρία να αποδείξει πως άξιζε τους διθυράμβους. Όμως μόλις δυο μέρες αφότου είχε επιλεγεί στο νούμερο 2 του draft έχασε τη ζωή του, σε μια υπόθεση που σόκαρε και θάμπωσε τον λαμπερό κόσμο του αμερικανικού μπάσκετ.
Frost
Το 1986 ο MJ ολοκλήρωνε τη δεύτερη σεζόν του στο NBA και ήδη είχε αφήσει τα διαπιστευτήρια του, αλλάζοντας την αντίληψη για το παιχνίδι των περιφερειακών. Παίκτες με τα δικά του χαρακτηριστικά φυσικά και σπάνιζαν, αλλά λόγω της δικής του παρουσίας άρχισαν να γίνονται περιζήτητοι. Κάπου εκεί… γύρω και συγκεκριμένα στο πανεπιστήμιο του Μέριλαντ τριγυρνούσε και ο «Frost», όπως ήταν το παρατσούκλι του Λεν Μπάιας. Με ύψος 2.06μ και βάρος κάτω από 100 κιλά, ο πιτσιρικάς ήταν ένας φόργουορντ με τρομερά αθλητικά προσόντα, αλλά και ένα επιπλέον όπλο. Το φαρμακερό σουτ του. Όπως είχε πει και ο αντίπαλός του με το North Carolina, Τζιμ Βαλβάνο, «είχε το τέλειο jump shoot, την τελειότερη καμπύλη».
Με φάσεις όπως την παραπάνω και συνολικά 35 πόντους σ’ εκείνο το ματς, θα ήταν αδύνατο για τον Βαλβάνο ή οποιονδήποτε άλλον βρισκόταν στο γήπεδο εκείνο το βράδυ να τον ξεχάσει. Ολοκληρώνοντας την τελευταία του σεζόν στο πανεπιστήμιο με μέσο όρο 23.2 πόντους και 7 ριμπάουντ κι έχοντας στην κατοχή του τον τίτλο του Παίκτη της Χρονιάς (ACC) και διπλή επιλογή σε All-America ομάδες, το μέλλον του Μπάιας προβλεπόταν λαμπρό.
Στο νούμερο 2 των draft!
Η 17η Ιουνίου του 1986 ήταν με διαφορά η πιο ωραία μέρα της ζωής του γεννημένου στο Λαντόβερ μπασκετμπολίστα. Δεν θα μπορούσε να είναι διαφορετικά αφού επιλέχθηκε στο νούμερο 2 των ντραφτ και όχι από όποια κι όποια ομάδα, αλλά τους Boston Celtics. Τους εν ενεργεία πρωταθλητές και πιο επιτυχημένο franchise στην ιστορία της Λίγκας. Για χάρη του ο Ρεντ Άουερμπαχ, «τοτέμ» των «Κελτών» είχε αφήσει στην άκρη τον Τζέραλντ Χέντερσον. Στο πρόσωπό του νεαρού φόργουορντ συγκεντρώθηκαν μεγάλες προσδοκίες πριν καν πατήσει σε παρκέ του NBA.
Με τέτοιο scouting report δεν θα μπορούσε να γίνει διαφορετικά. «Είναι ίσως ό,τι πιο κοντινό στον Μάικλ Τζόρνταν. Πρόκειται για ένα εκρηκτικό και συναρπαστικό είδος παίκτη», θα πει ο Εντ Μπέιντζερ και θα πείσει την ομάδα να του προσφέρει συμβόλαιο.
Βασιλιάς
Την επόμενη μέρα από εκείνη των draft ο Μπάιας με τον πατέρα του ταξιδεύουν στη Βοστώνη για να πέσουν οι υπογραφές στο πρώτο επαγγελματικό συμβόλαιο της καριέρας του. Την ίδια μέρα ξεκινούν και διαπραγματεύσεις με γνωστή εταιρεία αθλητικών ειδών που έψαχνε το αντίπαλο δέος στον MJ και την καμπάνια ανταγωνιστικού brand. Το «Άλογο», όπως ήταν ένα άλλο προσωνύμιό του, άρχισε να νιώθει σαν βασιλιάς.
Στα 22 του είχε όλο το μέλλον μπροστά του και το ευρύ κοινό έτοιμο να υποκλιθεί σε αυτόν που προοριζόταν να γίνει ο νέος βασιλιάς. Όμως η μοίρα, ή μάλλον ο ίδιος, είχε άλλα, πολύ πιο ζοφερά σχέδια για εκείνον.
OD
«Μεθυσμένος» ακόμα από τα δολάρια, τα συμβόλαια, τις υποσχέσεις και τα όνειρα, ο Μπάιας επέστρεψε για τελευταία φορά στους κοιτώνες του πανεπιστημίου του Μέριλαντ. Ήθελε να αποχαιρετήσει παλιούς φίλους και συμπαίκτες. Να διασκεδάσει μαζί τους. Να τους χαρίσει ένα πάρτι που θα τον θυμούνταν για όλη τους τη ζωή. Δυστυχώς αυτό συνέβη, αλλά για όλους τους λάθος λόγους.
Περίπου στις 6.30 τα ξημερώματα της 19ης Ιουνίου 1986 ο Μπάιας πέφτει κάτω λιπόθυμος. Δεν αναπνέει. Οι τρεις φίλοι που βρίσκονταν μαζί του αρχικά σαστίζουν, αλλά στη συνέχεια προσπαθούν να αποτρέψουν το μοιραίο. Ο ένας από αυτούς του βάζει κάτι στο στόμα για να μην γυρίσει η γλώσσα του. Ένας άλλος μιλά πρώτα με την μητέρα του και στη συνέχεια με το νοσοκομείο. Κάποιοι νομίζουν πως πρόκειται για φάρσα, αλλά η αλήθεια είναι διαφορετική και για όλα φταίει η κοκαΐνη.
Δέκα λεπτά αργότερα ο Μπάιας μεταφέρεται στην πανεπιστημιακή κλινική. Οι εξετάσεις δεν αφήνουν κανένα περιθώριο σε αμφιβολίες. «Θάνατος από καρδιακή αρρυθμία συνέπεια χρήσης κοκαΐνης» αναφέρει το ιατρικό ανακοινωθέν. Το ταλέντο του μόλις είχε χαθεί στη σκόνη…
Περισσότεροι από 11.000 άνθρωποι μαζεύονται για το τελευταίο αντίο. Σε μια φορτισμένη τελετή αργότερα οι Σέλτικς παραδίδουν στην οικογένεια τη φανέλα που δεν φόρεσε ποτέ. Εκείνη με το νούμερο 30.
Το σκάνδαλο
Το αμέσως επόμενο διάστημα η αστυνομία θα κινηθεί εναντίον των τριών συμφοιτητών του που βρίσκονταν μαζί του το βράδυ του θανάτου του. Οι έρευνες θα οδηγήσουν στην αποκάλυψη ενός πρωτοφανούς σκανδάλου διακίνησης ναρκωτικών μέσα στο πανεπιστήμιο. Τελικά ο Μπράιαν Λι Τριμπλ μερικούς μήνες μετά θα ομολογήσει πως ο ίδιος και οι συνεργάτες του είχαν «σπρώξει» περίπου 110 κιλά κοκαΐνης και 20 άτομα θα καταδικαστούν σε ποινές φυλάκισης.
Σταδιακά βγήκαν στην επιφάνεια και οι τεράστιες ευθύνες των ανθρώπων του Μέριλαντ. Ναρκωτικά είχαν βρεθεί και στο αμάξι του Μπάιας, αλλά είχαν αφαιρεθεί πριν φτάσει η αστυνομία. Ο ίδιος ο Μπάιας είχε κοπεί από μαθήματα, χωρίς ποτέ αυτό να γίνει γνωστό, ενώ ακόμη και ο προπονητής της ομάδας αναγκάστηκε σε παραίτηση όταν έγινε γνωστό ότι είχε ζητήσει από τους παίκτες του να καθαρίσουν από ίχνη κοκαΐνης το δωμάτιο όπου είχε συμβεί το περιστατικό. Το Μέριλαντ έπεσε σε αδιανόητη ανυποληψία, οι υποτροφίες του ακυρώθηκαν, ενώ για ένα διάστημα απαγορεύτηκε στους ανθρώπους του να εμφανίζονται στην τηλεόραση.
Οικογενειακή κατάρα
Λιγότερο από τέσσερα χρόνια μετά και ο μικρότερος αδελφός του, ο Τζέι θα έχανε τη ζωή του. Μερικά χιλιόμετρα μακριά από το σημείο που άφηνε την τελευταία πνοή του ο Λεν, ο 20χρονος –τότε- Τζέι θα λογομαχήσει με δύο άνδρες στο πάρκινγκ ενός εμπορικού κέντρου, όπου είχε πάει για να αγοράσει δαχτυλίδι αρραβώνων για τη σύντροφό του.
Δέχτηκε δύο σφαίρες στην πλάτη κι έτσι δεν κατάφερε ποτέ να κάνει το παραπάνω βήμα στο μπάσκετ, όπως σχεδίαζε. Φαίνεται πως το όνομα Μπάιας ήταν καταραμένο και μέλος της οικογένειας δεν ήταν γραφτό να πατήσει σε παρκέ του NBA.