Η 28η Ιανουαρίου του 1986 θα έμενε στην ιστορία ως η ημερομηνία –σταθμός στην εξερεύνηση του Διαστήματος αφού θα αποτελούσε την πρώτη ολοκληρωμένη αποστολή μετά την προσγείωση του ανθρώπου στο φεγγάρι. Τουλάχιστον αυτό προσδοκούσε η NASA.
Ήταν λίγο μετά τις 11 το πρωί ώρα Γκρίνουιτς όταν εκατομμύρια κόσμος περίμενε με ανυπομονησία την εκτόξευση του διαστημικού λεωφορείου Orbiter Challenger (OV-099) από το Ακρωτήριο Κανάβεραλ της Φλόριντα…
Μια έκρηξη, επτά θάνατοι, εκατομμύρια τηλεθεατές
Επρόκειτο για μια επιχείρηση που προετοιμαζόταν πολύ καιρό και στην οποία είχαν αφιερωθεί χρόνια μελέτης. Το ενδιαφέρον του κοινού ήταν τόσο μεγάλο που εκτός από το πλήθος που είχε συγκεντρωθεί στο χώρο της απογείωσης, την ευκαιρία να παρακολουθήσουν την ιστορική αυτή εκτόξευση θα είχαν και οι τηλεθεατές, μέσω του αμερικανικού τηλεοπτικού δικτύου CNN, το οποίο μετέδιδε ζωντανά την επιχείρηση.
Όλοι περίμεναν να δουν να «ζωντανεύει» μπροστά στα μάτια τους το μέλλον των διαστημικών επιτευγμάτων. Αντ’ αυτού, όμως, έγιναν μάρτυρες της μεγαλύτερης τραγωδίας στην ιστορία της NASA, που οδήγησε στο θάνατο επτά ανθρώπους. Ένα ταξίδι που ποτέ δεν ολοκληρώθηκε, καθώς διήρκησε μόλις ένα λεπτό και 13 δευτερόλεπτα!
Οι κάμερες ακολουθούν την «έξοδο» του Challenger, με τους παρευρισκομένους και τους τηλεθεατές να παρακολουθούν με κομμένη την ανάσα. Η ένταση των στιγμών ήταν τόσο μεγάλη που κανείς δεν συνειδητοποίησε στην αρχή πως οι φλόγες στις οποίες φαινόταν να έχει τυλιχτεί το διαστημόπλοιο ήταν… εκτός σχεδίου. 31 χρόνια μετά, όσοι παρακολουθούν το βίντεο διακρίνουν χαμογελαστά πρόσωπα να κοιτούν στον ουρανό χωρίς να έχουν αντιληφθεί την έκρηξη που είχε συμβεί.
Στις 11.39 το πρωί της 28ης Ιανουαρίου του 1986, στα ανοιxτά των ακτών του Κέιπ Κανάβεραλ της Φλόριντα, γράφτηκε ο τραγικός επίλογος ενός διαστημικού ταξιδιού που έμεινε στην ιστορία για το τραγικό φινάλε του.
Τα επτά μέλη του πληρώματος που «έσβησαν» στον Ατλαντικό και η δασκάλα – έμβλημα της τραγωδίας
Επτά άνθρωποι έχασαν τη ζωή τους στην καταστροφή του Challenger, μεταξύ των οποίων και η δασκάλα, Κρίστα ΜακΌλιφ, το μοναδικό μέλος του πληρώματος που δεν ήταν αστροναύτης.
Η ΜακΌλιφ επιλέχθηκε ανάμεσα σε 11.000 εθελοντές οι οποίοι είχαν εκφράσει το ενδιαφέρον τους να συμμετέχουν στη διαστημική αποστολή. Αποτέλεσε μάλιστα το λόγο για τον οποίο παρακολούθησαν ζωντανά την επιχείρηση και πολλοί μαθητές. Αυτός άλλωστε ήταν και ο λόγος που η Κρίστα ΜακΌλιφ πήρε μέρος στο παράτολμο σχέδιο της NASA. Ήθελε να διηγηθεί τις εμπειρίες της στους μαθητές της…
Στο Κονκόρντ του Νιου Χαµσάιρ, την περιοχή στην οποία δίδασκε, εξακολουθούν να ζουν μέχρι σήμερα ο σύζυγος και τα τρία της παιδιά, ενώ ένα νέο σχολείο έχει πάρει το όνομά της.
Μαζί της στο διαστημόπλοιο επέβαιναν έξι ακόμα άτομα, όλοι τους αστροναύτες.
O λόγος για τον πιλότο, Μάικλ Σμιθ (κάτω αριστερά), τον διοικητή Φράνσις Σκόμπι (κάτω, στο κέντρο), τον Ρόναλντ ΜακΝάιρ (κάτω δεξιά), τον Έλισον Ονιζούκα (πάνω αριστερά), τον Γκρεγκ Τζάρβις (πάνω, δεύτερο από δεξιά) και τη Τζούντιθ Ρέσνικ (πάνω δεξιά).
Παρότι το διαστημικό λεωφορείο διαλύθηκε στον αέρα, οι επιστήμονες εκτιμούν πως ορισμένοι από τους επιβαίνοντας κατάφεραν να επιβιώσουν από την έκρηξη, ωστόσο δε γλίτωσαν τον τραγικό θάνατο όταν έπεσαν με ιλιγγιώδη ταχύτητα στον Ατλαντικό Ωκεανό.
Γιατί ανατινάχτηκε το Challenger;
Μετά την πρωτοφανή τραγωδία, τα σενάρια και οι εικασίες για τα αίτια που προκάλεσαν την έκρηξη στο Challenger, υπήρξαν πολλά. Η εκδοχή, ωστόσο, που έχει επικρατήσει είναι αυτή που θέλει τους πυραύλους προώθησης να είχαν υποστεί βλάβη λόγω της χαμηλής θερμοκρασίας της εποχής, σενάριο που έχει μία λογική, κυρίως αν σκεφτούμε πως η απογείωση είχε αναβληθεί για έξι ημέρες λόγω ακραίων καιρικών συνθηκών.
Λέγεται μάλιστα πως οι μηχανικοί του διαστημόπλοιου είχαν προειδοποιήσει το ίδιο πρωινό τη NASA για το ότι οι δακτύλιοι που «σφραγίζουν» τους πυραύλους προώθησης ήταν τρομερά ευάλωτοι στις χαμηλές θερμοκρασίες, γεγονός που δεν αντιμετωπίστηκε με τη σοβαρότητα που θα έπρεπε.
Αξίζει να σημειωθεί πως δε βρέθηκαν αμέσως αναγνωρίσιμα απομεινάρια του Challenger. Χρειάστηκαν 10 ολόκληρα χρόνια για να ξεβραστούν από τον Ατλαντικό δύο μεγάλα κομμάτια του σε παραλία της Φλόριντα, τα οποία φυλάσσονται μέχρι σήμερα στο Ακρωτήριο Κανάβεραλ.
Η εν λόγω τραγωδία οδήγησε στο σχηματισμό της ειδικής επιτροπής «Rogers», που σκοπό είχε να διερευνήσει το τι πραγματικά συνέβη το πρωινό της 28ης Ιανουαρίου.
Αργότερα, ύστερα από έρευνες, εκτιμήθηκε πως όταν το διαστημικό λεωφορείο βρισκόταν σε ύψος 15 χιλιομέτρων, σημειώθηκε αποκόλληση σε δακτύλιο σφραγίσματος –γνωστό και ως O-Ring- στους αγωγούς στερεών καυσίμων, η οποία με τη σειρά της προκάλεσε ρήγμα στον δεξιό πύραυλο καυσίμων, επιτρέποντας να διαρρεύσει από το εσωτερικό του κινητήρα του πυραύλου θερμό αέριο υπό πίεση.
Λόγω αυτού, η πρόσδεση που συνέδεε τον πύραυλο με την εξωτερική δεξαμενή καυσίμων έσπασε, με αποτέλεσμα την αποκόλλησή τους. Με τον τρόπο αυτό, το Challenger, ύστερα από μία ανεξέλεγκτη τροχιά διάρκειας μερικών δευτερολέπτων, καταστράφηκε ολοσχερώς.
Πώς επηρέασε τη NASA το δυστύχημα;
Μέχρι σήμερα, η έκρηξη του Challenger αποτελεί τη μεγαλύτερη διαστημική τραγωδία με απολογισμό επτά νεκρούς. Οδήγησε μάλιστα στην ακύρωση των απόρρητων στρατιωτικών εκτοξεύσεων δορυφόρων της Πολεμικής Αεροπορίας από τη βάση Βάντενμπεργκ στην Καλιφόρνια, ενώ χρειάστηκαν 32 μήνες για να επιχειρηθεί ξανά κάτι αντίστοιχο.