Υπήρξαν πολλές στιγμές κατά το επιχειρείν του Αριστοτέλη Ωνάση που οι αντίπαλοί του πίστεψαν πως θα τον έβγαζαν από τη μέση. Τα σχέδιά τους; Πολλά. Ορισμένα εξ’ αυτών, ιδιαιτέρως έξυπνα. Αλλά το μυαλό του ισχυρού άνδρα του διεθνούς επιχειρηματικού κόσμου ήταν πάντα ένα βήμα μπροστά.
Αυτό, όμως, θα αποδεικνυόταν κάθε φορά μόνο μετά τον εκκωφαντικό «θόρυβο» της ήττας όσων προσπάθησαν να τον πολεμήσουν.
Κι αυτό ισχύει για κάθε του δραστηριότητα, περισσότερο ή… λιγότερο νόμιμη, από την εισαγωγή καπνού και την παραγωγή τσιγάρων, μέχρι τα πετρελαιοφόρα, τα φαλαινοθηρικά και την Ολυμπιακή.
Ήταν το 1932 –λίγο μετά το κραχ του 1929 και την κρίση που αυτό προκάλεσε στις αγορές- όταν ο δαιμόνιος επιχειρηματίας αποφασίζει να στραφεί στη θάλασσα αγοράζοντας παροπλισμένα πλοία από τους Καναδούς ιδιοκτήτες της «National Steamship Company» έναντι 20.000 δολαρίων το καθένα.
Λίγο νωρίτερα είχε πάρει στην κατοχή του και ένα εμπορικό πλοίο 7.000 τόνων. Αυτά, όμως, δεν ήταν τίποτα μπροστά σε όσα θα ακολουθούσαν.
Επιχείρηση μέσα στο αίμα
Κάπου εκεί φάνηκε το σκληρό πρόσωπο του Ωνάση. Εκείνου που δεν θα δίσταζε να βάψει τις θάλασσες με το αίμα χιλιάδων φαλαινών τόσο για χάρη του κέρδους όσο και για προσωπική του ευχαρίστηση.
Από τη μία, το λάδι φάλαινας το οποίο μετά τον πόλεμο πωλούνταν έναντι 360 δολαρίων ανά τόνο και από την άλλη το γεγονός πως ο ίδιος συμμετείχε ενεργά στο κυνήγι των φαλαινών, επιτιθέμενος με μίσος –σύμφωνα με μαρτυρίες- στα κήτη, καθιστούσαν σαφές πως η νέα αυτή επιχείρηση του Έλληνα κροίσου θα προκαλούσε διεθνείς αντιδράσεις.
Ενδεικτικό της μανίας του με τις φάλαινες είναι το γεγονός πως δεν δίσταζε να κομματιάσει ακόμα και όσες ανήκαν στα είδη που κινδύνευαν με εξαφάνιση. Από τα χέρια του δεν γλίτωνε τίποτα.
Δεν ήταν λίγες οι φορές που σκότωνε ο ίδιος τα θηράματα που θα υπέγραφαν με το αίμα τους επιταγές πολλών χιλιάδων δολαρίων. Παρόλα αυτά… δεν παραβίαζε τον νόμο!
Στην κατοχή του πέρασαν συνολικά 19 φαλαινοθηρικά, ενώ στη δούλεψή του βρίσκονταν περί τους 600 Γερμανούς ναύτες, όλοι τρομερά έμπειροι στη φαλαινοθηρία. Κανείς, όμως, δεν ξεπερνούσε σε γνώσεις τον Νορβηγό πλοίαρχο του Ωνάση, Λαρς Άντερσεν, πρώην συνεργάτη των Ναζί που είχε εκδιωχθεί από τη χώρα του.
Σκληροτράχηλος άνδρας, με λατρεία στο χρήμα, δεν θα συγκινούνταν από τον αφανισμό των φαλαινών…
Το «λάθος» που του χάρισε εκατομμύρια
Έχοντας στήσει την εταιρεία του στον Παναμά -χώρα η οποία δεν είχε προχωρήσει σε σύμβαση για τη διεθνή φαλαινοθηρία ο Ωνάσης θέριζε κυριολεκτικά ό,τι βρισκόταν στο πέρασμά του.
Το –φαινομενικά- μεγάλο του λάθος λαμβάνει χώρα το 1954, όταν εκείνος ήταν 48 ετών.
Την ώρα που κανείς από τους αντιπάλους του δεν είχε καταφέρει να τον θέσει εκτός παιχνιδιού στο κυνήγι της φάλαινας –ούτε καν οι Νορβηγοί που τα έπαιξαν όλα για όλα, επιχειρώντας δίχως αποτέλεσμα να σταματήσουν τις παραδώσεις πλοίων στην εταιρεία του και να δελεάσουν τον πλοίαρχο και συμπατριώτη τους με αρκετά χρήματα για τον εγκαταλείψει- το τέλος γράφεται με τον πιο απροσδόκητο τρόπο.
Ο στόλος του Ωνάση δέχεται επίθεση!
Κάτι που δεν προκάλεσε θλίψη σε κανέναν. Ούτε καν στους συμπατριώτες του. «Ήταν ο χειρότερος διώκτης φαλαινών στην ιστορία των θαλασσών. Τον κυνηγούσαν πολλοί», θα έλεγε χρόνια μετά ο Γιώργος Λιάνης.
Και δεν είχε άδικο αν σκεφτεί κανείς πως ο μεγαλοεπιχειρηματίας είχε ανοίξει πόλεμο με Ηνωμένες Πολιτείες, Περού, Χιλή, Παναμά, Νορβηγία αλλά και Βρετανία.
Ο βομβαρδισμός του στόλου και το κέρδος – μαμούθ του δαιμόνιου Ωνάση
Το 1954, ενώ ο στόλος του Ωνάση πλέει σε διεθνή ύδατα ανοιχτά του Περού, η κυβέρνηση της χώρας επεκτείνει αυθαίρετα τα χωρικά της ύδατα στα 200 μίλια και παρουσιάζει τα φαλαινοθηρικά ως πειρατικά πλοία. Τα βομβαρδίζει χωρίς οίκτο στέλνοντας πολεμικά καράβια και αεροσκάφη. Ο στόλος του Ωνάση δεν είχε άλλη επιλογή από το να αποχωρήσει.
Πολλοί ναυτικοί συνελήφθησαν, ενώ η εταιρεία του Ωνάση κλήθηκε να πληρώσει στην κυβέρνηση του Περού πρόστιμο ύψους τριών εκατομμυρίων δολαρίων.
Και κάπου εκεί οι πολέμιοί του πίστεψαν ότι ο Ωνάσης είχε πάρει το μάθημά του. Έπεσαν έξω. Ο πάντα διορατικός εφοπλιστής, βλέπεις, ήξερε να φυλά τα νώτα και –κυρίως- την τσέπη του.
Όπως σύντομα αποδείχθηκε, όλα τα φαιλανοθηρικά του ήταν ασφαλισμένα. Συγκεκριμένα, το 90% του στόλου του είχε ασφαλιστεί στη λονδρέζικη εταιρεία «Lloyd’s» και το υπόλοιπο 10% σε Αμερικανούς ασφαλιστές.
«Η ασφάλεια περιελάμβανε ακόμα και πιθανές ζημιές από πολεμική επίθεση και προέβλεπε αποζημίωση 30.000 δολαρίων για κάθε μέρα που ο στόλος του θα ήταν καθηλωμένος στο λιμάνι», αναφέρεται χαρακτηριστικά σε τηλεοπτικό αφιέρωμα της «Μηχανής του Χρόνου». Και κάπως έτσι είναι κάτι περισσότερο από σαφές πως ο Ωνάσης μόνο χαμένος δεν βγήκε από την όλη ιστορία.
«Ναι, αλλά το πρόστιμο στην κυβέρνηση του Περού;», θα σκεφτεί κανείς. Η απάντηση; Το πρόστιμο των τριών εκατομμυρίων δολαρίων ήταν ένα τίποτα μπροστά στα εκατομμύρια που κλήθηκαν να πληρώσουν οι ασφαλιστικές!
Ο Αριστοτέλης Ωνάσης εισέπραξε συνολικά 15 εκατομμύρια δολάρια ως ασφάλιστρα και 30.000 δολάρια για κάθε μέρα που τα καράβια του παρέμειναν καθηλωμένα στο λιμάνι. Bonus τα 8,2 εκατομμύρια δολάρια που εξασφάλισε πουλώντας τα φαλαινοθηρικά καράβια του –ή έστω, ό,τι είχε απομείνει από αυτά- στους Ιάπωνες επιχειρηματίες.
«Ενίκησα και εξευτελίσθησαν», ήταν η απάντησή του σε όσους αδημονούσαν για την οικονομική του καταστροφή.
Και η ειρωνεία; Μετά τη λήξη της υπόθεσης, δημιούργησε σε συνεργασία με τους αντιπάλους του ίδρυμα για την προστασία της θαλάσσιας πανίδας…