Κάνουμε συζητήσεις επί συζητήσεων για το τι τραβάει σε νούμερα τηλεθέασης. Για το τι θέλει και τι όχι το τηλεοπτικό κοινό, ποιες σειρές – εκπομπές κόβονται. Συνήθεια, δεύτερη φύση. Μήπως όλα αυτά δεν είναι παρά η «ουρά» μιας εποχής που φτάνει στο τέλος της; Μήπως αδυνατούμε να καταλάβουμε πως η άνωθεν προσέγγιση είναι το παρελθόν και ότι έχει αρχίσει να μορφοποιείται ένα (κοντινό) μέλλον που όλα αυτά δεν θα έχουν και τόσο σημασία; Το παιχνίδι στην ελληνική τηλεόραση αλλάζει. Με πολύ γρηγορότερους ρυθμούς απ’ αυτούς που φανταζόμαστε.
Άνθρωποι που ξέρουν πρόσωπα και πράγματα εκτιμούν πως περί το 2030, σε μια 5ετία δηλαδή πρακτικά, θα έχει ήδη διαμορφωθεί ένα περιβάλλον πολύ διαφορετικό από το σημερινό. Οι αλλαγές θα εκτείνονται σε όλα τα επίπεδα. Στην παραγωγή, στην κατανάλωση, στο περιεχόμενο.
Κατά βάση, είναι οι πλατφόρμες streaming που τροποποιούν τα δεδομένα. Μια νέα γενιά (τηλέ)θεατών που έχει εκπαιδευτεί με τη δυνατότητα να βλέπει ό,τι θέλει, όποτε θέλει, με τον τρόπο που θέλει. Χωρίς να κοιτάζει προγράμματα, χωρίς να ενδιαφέρεται για ερωτήματα του τύπου «τι ώρα το έχει αυτό;». Αυτή η καίρια αλλαγή κάνει εντελώς τρωτό και εν πολλοίς αναξιόπιστο το σύστημα με τις μετρήσεις τηλεθέασης.
Πάντα υπήρχαν «σκιές» για το πόσο αντιπροσωπευτικό είναι το δείγμα. Τώρα όμως το πράγμα ανεβαίνει level. Γιατί, για παράδειγμα, μπορεί μια σειρά να κάνει κάποια στιγμή 1-2% στις μετρήσεις, αλλά την ίδια ώρα να πηγαίνει καλά σε web προβολές. Θα είναι αποτυχημένη; Προφανώς και όχι. Και αυτό είναι η πρώτη μεγάλη αλλαγή. Ριζική. Δεν θα έχει σημασία η μέρα και η ώρα προβολής, το τι παίζεται απέναντι, στον ανταγωνισμό.
Το τηλεοπτικό προϊόν θα έχει μια δική του ξεχωριστή, τρόπον τινά, ζωή σε βάθος χρόνου. Και θα πρέπει να βρει τρόπο να απευθύνεται σε ένα κοινό που έχει μεγαλώσει στα social media (YouTube, TikTok και πάει λέγοντας) και έμαθε να καταναλώνει περιεχόμενο, πολύ συγκεκριμένο και με συγκεκριμένο τρόπο. Aυτή τη στιγμή τηλεόραση με τους όρους του άλλοτε βλέπουν οι μεγαλύτεροι σε ηλικία. Αυτό είναι κατά βάση το target group, αυτό ορίζει τις μετρήσεις. Αυτό όμως είναι και κάτι με πολύ κοντινή ημερομηνία λήξης.
Κι ύστερα, είναι πάντα η συνδρομητική τηλεόραση (Cosmote TV, Nova και Vodafone TV). Που σύμφωνα με την τελευταία έρευνα της Omdia, έχει διείσδυση της τάξης του 30% στην Ελλάδα – η πορεία είναι σταθερά αυξητική τα τελευταία χρόνια και προβλέπεται πως ως το 2030 θα αγγίζει το 50%. Και αυτό χωρίς να υπολογίζουμε πλατφόρμες όπως το Netflix και το Disney+ (δεν ανακοινώνουν στοιχεία) ούτε προφανώς την «πειρατεία», δηλαδή όσους αποκτούν παράνομα πρόσβαση σε επί πληρωμή υλικό.
Προφανώς όλα αυτά δεν τα διαπιστώνουμε μόνο εμείς. Πρώτα οι άνθρωποι των καναλιών τα αντιλαμβάνονται. Τουλάχιστον όσοι εξ αυτών δεν θέλουν να βρεθούν κάποια στιγμή να τρέχουν πίσω από τις εξελίξεις. Οι παραδοσιακοί τηλεοπτικοί σταθμοί είναι σε σημείο «αλλάζουμε ή βουλιάζουμε». Πρέπει να αφουγκραστούν τις νέες συνθήκες, να κατανοήσουν πού αυτό οδηγεί και να προβούν στις ανάλογες κινήσεις. Αυτό σημαίνει συμμαχίες; Δημιουργία πλατφορμών; Όλα αυτά μαζί και ακόμα περισσότερα που τώρα καν δεν φανταζόμαστε; Πιθανότατα η απάντηση βρίσκεται στο συνδυασμό των παραπάνω.
Η εποχή αλλάζει γρήγορα, έχει γοητευτικές δυνατότητες και ισχυρές προκλήσεις, αλλά δεν θα συγχωρέσει όσους συνεχίσουν να προσεγγίζουν τα πράγματα με το «έτσι τα μάθαμε». Ο νόμος της εξέλιξης δεν συγχωρεί αυτούς που δεν προσαρμόζονται. Τούτη την ώρα οι περισσότεροί εγχώριοι τηλεοπτικοί σταθμοί μπαίνουν μέσα οικονομικά αφού όλα αυτά έχουν οδηγήσει, μοιραία και αναπόδραστα, σε μείωση της διαφημιστής πίτας – οι πελάτες στρέφονται πολύ περισσότερο στο διαδίκτυο. Αυτό προφανώς δεν μπορεί να συνεχιστεί, δεν είναι βιώσιμο. Οπότε; Πράξεις, ευελιξία, τόλμη και καινοτομία. Αλλιώς, περασμένα μεγαλεία και διηγώντας τα να κλαις.