Περνώντας την δεκαετία των είκοσι όλοι καταλάβαμε πως τελικά οι μουσικές που ακούγαμε ως έφηβοι όχι μόνο συνεχίζει να μας αρέσει αλλά βρίσκουμε και ανούσια τη νέα μουσική που παίζει στο ραδιόφωνο. Όσοι μπαίνουν στη διαδικασία να συγκρίνουν τα τότε τραγούδια με τα σύγχρονα πάντα η νίκη θα είναι συντριπτική υπέρ εκείνων που προτιμούσαμε στα νιάτα μας.
Είναι θέμα γούστου;
Τα τελευταία χρόνια, ψυχολόγοι και νευροεπιστήμονες επιβεβαίωσαν ότι αυτά τα τραγούδια διατηρούν δυσανάλογη δύναμη στα συναισθήματά μας. Και οι ερευνητές έχουν αποκαλύψει στοιχεία που υποδηλώνουν ότι ο εγκέφαλός μας, συνδέει τη μουσική που ακούσαμε ως έφηβοι πιο σφιχτά από οτιδήποτε θα ακούσουμε ως ενήλικες – μια σύνδεση που δεν εξασθενεί καθώς μεγαλώνουμε. Η μουσική νοσταλγία, με άλλα λόγια, δεν είναι απλώς ένα πολιτιστικό φαινόμενο: Είναι μια εντολή των νευρώνων που αναγκάζει τον εγκέφαλο να μένει στα τραγούδια της εφηβείας. Στην εφηβεία δεν μπορούσαμε να παίξουμε στοιχημα και να κερδίσουμε χρήματα αλλά μπορούμε τώρα. Να ποντάρουμε στις αγαπημένες μας ομάδες, να δούμε όλα τα στατιστικά και να σκοράρουμε στα κέρδη.
Όταν ακούμε για πρώτη φορά ένα τραγούδι, διεγείρει τον ακουστικό μας φλοιό και μετατρέπουμε τους ρυθμούς, τις μελωδίες και τις αρμονίες σε ένα σύνολο. Από εκεί, η αντίδρασή μας στη μουσική εξαρτάται από το πώς αλληλοεπιδρούμε με αυτήν. Σε κάθε τραγούδι ανάλογα με το τι κάνουμε ενεργοποιείται και άλλο τμήμα του εγκεφάλου μας.
Τι γίνεται στον εγκέφαλό μας;
Οι αναμνήσεις δεν έχουν νόημα χωρίς συναίσθημα – και εκτός από την αγάπη και τα ναρκωτικά, τίποτα δεν προκαλεί συναισθηματική αντίδραση όπως η μουσική. Σύμφωνα με πολλές επιστημονικές μελέτες όταν ακούμε ένα τραγούδι που ,μας αρέσει διεγείρουμε ένα κύκλωμα το οποίο απελευθερώνει ντοπαμίνη, σεροτονίνη, οξυτοκίνη και άλλα νευροχημικά που μας κάνουν να νιώθουμε καλά. Όσο περισσότερο μας αρέσει ένα τραγούδι, τόσο περισσότερο αντιμετωπίζουμε τη νευροχημική ευδαιμονία, πλημμυρίζοντας τον εγκέφαλό μας με μερικούς από τους ίδιους νευροδιαβιβαστές που κυνηγά η κοκαΐνη.
Η μουσική φωτίζει αυτούς τους σπινθήρες νευρικής δραστηριότητας σε όλους. Αλλά στους νέους, η σπίθα μετατρέπεται σε πυροτεχνήματα. Μεταξύ των ηλικιών 12 και 22, ο εγκέφαλός μας υφίσταται ταχεία νευρολογική ανάπτυξη – και η μουσική που αγαπάμε κατά τη διάρκεια αυτής της δεκαετίας μένει μαζί μας για πάντα. Όταν κάνουμε νευρικές συνδέσεις με ένα τραγούδι, δημιουργούμε επίσης ένα ισχυρό ίχνος μνήμης που φορτώνεται με αυξημένο συναίσθημα, χάρη εν μέρει σε ένα πλεόνασμα ορμητικών αυξητικών ορμονών. Αυτές οι ορμόνες λένε στον εγκέφαλό μας ότι όλα είναι απίστευτα σημαντικά.
Ο Petr Janata, ψυχολόγος στο Πανεπιστήμιο της Καλιφόρνια – Ντέιβις, συμφωνεί με τη θεωρία της κοινωνικότητας, εξηγώντας ότι η αγαπημένη μας μουσική «ενοποιείται στις ιδιαίτερα συναισθηματικές αναμνήσεις των εποχών μας».
Γιατί οι αναμνήσεις μας από αυτά τα χρόνια είναι τόσο ζωντανές και ανθεκτικές;
Οι ερευνητές του Πανεπιστημίου του Λιντς πρότειναν μια ελκυστική εξήγηση το 2008: Η περίοδος μεταξύ 12 και 22, με άλλα λόγια, είναι η στιγμή που γίνεστε εσείς. Είναι λογικό λοιπόν ότι οι αναμνήσεις που συμβάλλουν σε αυτήν τη διαδικασία καθίστανται ασυνήθιστα σημαντικές καθ’ ‘όλη τη διάρκεια της ζωής σας. Δεν συνέβαλαν μόνο στην ανάπτυξη της αυτό-εικόνας σας. έγιναν μέρος της αυτό-εικόνας σας – αναπόσπαστο μέρος της αίσθησης του εαυτού σας
Η μουσική παίζει δύο ρόλους σε αυτήν τη διαδικασία. Κατ’ αρχάς, μερικά τραγούδια γίνονται αναμνήσεις από μόνα τους, τόσο πολύ μας εντυπώθηκαν και μετατράπηκαν σε μνήμη. Πολλοί από εμάς μπορούν να θυμηθούν έντονα την πρώτη φορά που ακούσαμε ένα τραγούδι των U2 που, δεκαετίες αργότερα, τραγουδούμε ακόμα κάθε βράδυ καραόκε. Δεύτερον, αυτά τα τραγούδια αποτελούν το soundtrack σε αυτό που νιώθουμε εκείνη τη στιγμή, σαν τα πιο ζωτικά και ζωηρά χρόνια της ζωής μας. Η μουσική που παίζει κατά τη διάρκεια των πρώτων μας εμπειριών παίρνει μια διαφορετική υπόσταση. Μπορεί να αναγνωρίσουμε εκ των υστέρων ότι μπορεί η εμπειρία να μην ήταν τόσο σημαντική, αλλά ακόμη και αν η σημασία της ίδιας της μνήμης εξασθενεί, τα συναισθήματα που βιώσαμε ακούγοντας την μουσική παραμένουν.
Όσο διασκεδαστικές και αν είναι αυτές οι θεωρίες, το λογικό τους συμπέρασμα – πως ποτέ δεν θα λατρέψετε άλλο τραγούδι με τον τρόπο που αγαπήσατε τη μουσική της εφηβείας – είναι λίγο καταθλιπτικό. Φυσικά, δεν είναι όλα άσχημα νέα: Οι προτιμήσεις των ενηλίκων μας χρόνων δεν είναι πραγματικά πιο αδύναμες. είναι πιο ώριμες, επιτρέποντάς μας να εκτιμήσουμε την περίπλοκη αισθητική ομορφιά σε πνευματικό επίπεδο. Ανεξάρτητα από το πόσο μπορεί να μεγαλώσουμε, η μουσική παραμένει μια απόδραση διαφυγής από τους ενήλικες εγκεφάλους μας πίσω στο ακατέργαστο, αλλόκοτο πάθος των νέων μας χρόνων.
Συμπερασματικά η νοσταλγία που συνοδεύει τα αγαπημένα μας τραγούδια δεν είναι απλώς μια φευγαλέα ανάμνηση των προηγούμενων εποχών αλλά μια νευρολογική σκουληκότρυπα που μας δίνει μια ματιά στα χρόνια που ο εγκέφαλός μας πηγαίνει με χαρά στη μουσική που έρχεται να μας καθορίσει. Αυτά τα χρόνια μπορεί να έχουν περάσει. Αλλά κάθε φορά που ακούμε τα τραγούδια που αγαπήσαμε, η χαρά που κάποτε έφεραν ξαναζωντανεύει.
(Πηγή: https://slate.com/)