Εικόνες που παραπέμπουν σε βαθύ (κοινωνικό) έρεβος. Παραδόξως, φωτεινές: κόκκινες και κίτρινες, αναμεμειγμένες σε έναν παράξενα θανάσιμο χορό έως το τέλος του κόσμου. Εικόνες που έχουμε δει σε ταινίες επιστημονικής φαντασίας και αναφέρονται σε ένα δυστοπικό μέλλον της ανθρωπότητας, εικόνες που ουδέποτε πιστεύαμε πως μπορούν ν’ «αγγίξουν» τη δική μας πραγματικότητα.
Είναι, ωστόσο, πέρα για πέρα αληθινές. Και, δυστυχώς, είναι επαναλαμβανόμενες: μια φορά κι ένα (όχι μακρινό) κάποτε ήταν η Χαλκιδική, η Ηλεία, η Εύβοια, η Φθιώτιδα, η Βαρυμπόμπη. Κάθε καλοκαίρι το ίδιο πύρινο σκηνικό που γεμίζει με ακόμα περισσότερο αρραγές μαύρο τα πάντα, που καταστρέφει το πράσινο και που αφήνει αποκαΐδια να μας συντροφεύουν σε μια ολοένα και πιο δυσοίωνη ζωή.
Φυσικά, για να έρθουμε στο στενόχωρο τώρα, το επίκεντρο είναι η Βαρυμπόμπη και τα όσα αδιανόητα συμβαίνουν στην Αττική, εκεί που καίγονται σπίτια, περιουσίες και, αναπόφευκτα, έχουμε και τις πρώτες απώλειες ζωών.
Τα ερωτήματα που εγείρονται είναι πάρα πολλά, με τα συνηθέστερα εξ αυτών να είναι τα εξής: Ποιος έβαλε τη φωτιά; Και την έβαλε για να χτίσουν μετά σ΄αυτό το υπέροχο μέρος και να το εκμεταλλευτούν αλλιώς; Γιατί δεν κάνει κάτι η πολιτεία; Είναι πράγματι ανύπαρκτος ο κρατικός μηχανισμός; Μήπως οι πυροσβέστες μας ολιγώρησαν; Πόσο μεγάλο ρόλο παίζει η «διαβόητη», πια, κλιματική αλλαγή;
Ο επίκουρος καθηγητής Δασοπροστασίας στο γεωπονικό πανεπιστήμιο Αθηνών κύριος Παλαιολόγος Παλαιολόγου, με μια εκπληκτική ανάρτηση/ανάλυση στον προσωπικό του λογαριασμό στα social media απάντησε ξεκάθαρα στις περισσότερες εξ αυτών.
Αυτό που αξίζει να κρατήσουμε από τα όσα εξαιρετικά διαφωτιστικά γράφει είναι ότι τη φωτιά μπορεί να τη βάλει- εν αγνοία του, εννοείται, τις περισσότερες φορές- ο οποιοσδήποτε που φέρθηκε βλακωδώς για μια στιγμή, ενώ είναι κάτι παραπάνω από σημαντικό να σταματήσουν δια παντός οι θεωρίες συνωμοσίας για όσους επωφελούνται από καταστροφικές πυρκαγιές τέτοιου πρωτοφανούς μεγέθους.
Παραθέτουμε ολόκληρο το κείμενό του, που είναι ένα πραγματικό διαμάντι και φοβερά κατατοπιστικό για τον απλό πολίτη που, είναι λογικό, έχει μεσάνυχτα από τέτοια ζητήματα.
Διαβάστε το μέχρι τέλους- πιστέψτε μας, αξίζει:
Ωραία, αφού μίλησαν όλοι οι «ειδικοί» ας συνοψίσουμε το τι δεν μάθαμε και να σας δώσω απλές απαντήσεις σε καίρια ερωτήματα που έχετε (και μου κάνατε) για ένα σύνθετο πρόβλημα:
«Ποιος βάζει τις πυρκαγιές;»
Δεν έχει σημασία, μια γιαγιά που μαγειρεύει, ένας που κόβει με τροχό, ένας στύλος της ΔΕΗ, ένας εμπρηστής με ψυχολογικά προβλήματα, μια πεταμένη γόπα, ένας βλάκας στην Πεντέλη που θα κάψει ξερόκλαδα (και το Μάτι με 100 ανθρώπους), ένας κτηνοτρόφος κτλ., πάμε παρακάτω. Κάθε μέρα μπαίνουν χιλιάδες πυρκαγιές που δεν τις μαθαίνετε ποτέ, γιατί απλά σβήνονται γρήγορα. Το 1-2% που ξεφεύγουν δημιουργούν το πρόβλημα. Είναι σαν να πετάνε 10 άτομα αναμμένα σπίρτα σε ένα βαρέλι με βενζίνη, κάποιο θα πέσει μέσα και θα προκαλέσει ανάφλεξη. Τι σημασία έχει ποιο από αυτά θα πέσει μέσα, το πρόβλημα είναι ότι υπάρχει το βαρέλι με την βενζίνη…
«Τα μεγάλα (ή μικρά) συμφέροντα βάζουν τις φωτιές!»
Τα μεγάλα συμφέροντα αν θέλουν και όταν το θελήσουν, θα κόψουν όσα δέντρα χρειαστεί να κάνουν το δρόμο, θα απαλλοτριώσουν όσα κτήματα θέλουν, θα πάνε σε οποία κορυφή θέλουν και θα βάλουν αιολικά. Δεν χρειάζεται να βάλουν φωτιά γιατί αυτομάτως θα κηρυχθεί αναδασωτέα, άρα το έργο πιθανότατα θα εμποδιστεί αν βρίσκεται εντός δασικής έκτασης. Σε μεγάλο βαθμό οι εμπρηστές των δασών μας προέρχονται από τμήματα της Ελληνικής κοινωνίας και δεν πρέπει να αναζητούνται σε θεωρίες συνομωσίας ή εξωτερικούς εχθρούς.
«Πρόσκαιρα μετεωρολογικά φαινόμενα και η κλιματική αλλαγή προκαλούν ακραίες συνθήκες – ως αποτέλεσμα με την παραμικρή ανάφλεξη δημιουργούνται μεγάλες πυρκαγιές»
«Σωστά τα είπαν, αλλά δεν μπορείς να κάνεις τίποτα βραχυπρόθεσμα για αυτό – ίσως σε 10-20 έτη αν υπάρχει διεθνής συνεργασία, στο μεταξύ όμως θα δεις χιλιάδες πυρκαγιές σαν και αυτές που βιώνεις τώρα»
«Να πάρουμε παραπάνω αεροπλάνα, πυροσβέστες, οχήματα κτλ»
Θα βοηθούσε αν είχες 3-4 ταυτόχρονες πυρκαγιές, όταν ξεπεράσουν έναν κρίσιμο αριθμό ΟΛΟΙ οι πυροκατασταλτικοί μηχανισμοί δυνητικά καταρρέουν – δες π.χ. τις Δυτικές ΗΠΑ.
«Γιατί όλοι αυτοί που έχουν αυτά τα ακριβά σπίτια δεν φροντίζουν να προστατεύσουν την περιουσία τους με κόψιμο κλαδιών, δέντρων, απομάκρυνση της καύσιμης ύλης κτλ»
Δεν είναι όλοι πλούσιοι, δεν έχουν όλοι χρόνο ή χρήμα και άλλοι πόσοι δεν γνωρίζουν καν πως πρέπει να το κάνουν. Από την άλλη, και μου το έλεγε γνωστός που κάηκε το σπίτι του στην Βαρυμπόμπη, όταν πήγε να κόψει κάποια πεύκα το τοπικό δασαρχείο του ζήτησε να προβεί σε μια ατέρμονη γραφειοκρατία – αποτέλεσμα, δεν έκανε τίποτα, κάηκε η περιουσία του. Φταίει το δασαρχείο; Σαφώς όχι, η πολιτεία θέσπισε γελοίους νόμους και η κυβέρνηση έχει ευθύνη που δεν τους άλλαξε.
«Φταίνε οι πυροσβέστες που δεν κάνουν καλά τη δουλειά τους;»
Μην πυροβολείτε τον πιανίστα, κάνει ότι καλύτερο μπορεί έλεγαν στα παλιά σαλούν στην άγρια Δύση. Οι πυροσβέστες μας με τα μέσα και την εκπαίδευση που διαθέτουν κάνουν υπεράνθρωπες προσπάθειες. Αλλά οι φωτιές δεν σβήνονται με νεράκι, σβήνονται με εργαλεία που θα κάνουν αντιπυρικές ζώνες, πυρσούς που θα κάψουν την καύσιμη ύλη μπροστά από το μέτωπο, και παράλληλη χρήση εναέριων και επίγειων μέσων με ρίψεις νερού. Αυτό δεν γίνεται όμως πρώτον γιατί δεν είναι εκπαιδευμένοι για τέτοιες επιχειρήσεις και δεύτερον, γιατί η κυβέρνηση δεν φρόντισε να θεσμοθετήσει και να επιτρέψει την τεχνική του αντίπυρ που π.χ. στην Κύπρο είναι νόμιμη ενώ εδώ ο πυροσβέστης θα βρεθεί φυλακή και απολυμένος.
«Και τι μπορούμε να κάνουμε;»
Δυστυχώς δεν μπορούμε και πολλά, οι πυρκαγιές θα συνεχίσουν να μας απασχολούν για πολλά ακόμα έτη. Στα ελάχιστα εργαλεία που διαθέτουμε είναι η χρήση της φωτιάς κατά την κατάσβεση από εκπαιδευμένες κατασταλτικές δυνάμεις και η διαχείριση της καύσιμης ύλης σε τέτοια κλίμακα που να σταματάει ή να περιορίζει την ένταση της φωτιάς.
«Μα τα δασαρχεία και οι δήμοι κάνουν διαχείριση της καύσιμης ύλης! Έτσι είπαν πριν λίγους μήνες ο Χαρδαλιάς και οι τοπικοί δήμοι των Αθηνών (και οι περιφέρειες)»
Την κάνουν λανθασμένα (με εξαιρέσεις), σε πολύ περιορισμένη κλίμακα, δίχως μελέτη, σπαταλάνε άπειρα χρήματα, και το κυριότερο σε λάθος τόπο και χρόνο. Επιπλέον, χωρίς να κάψεις την επιφανειακή καύσιμη ύλη τον χειμώνα δεν μπορείς να πετύχεις σοβαρά αποτελέσματα. Η προδιαγεγραμμένη καύση είναι παράνομη, οι κυβερνήσεις έχουν ευθύνη που δεν την επιτρέπουν ώστε με μικρό κόστος, να θωρακίσεις μεγάλες περιοχές.
«Ναι αλλά το τάδε σύστημα που μπορεί να προβλέψει με «τρομερή» ακρίβεια την συμπεριφορά της φωτιάς δεν ενεργοποιήθηκε ώστε να ενημερώσει έγκαιρα τους πυροσβέστες»
Αν το τάδε σύστημα ήταν τόσο τέλειο, θα το είχαν βρει πρώτοι και θα το χρησιμοποιούσαν πρώτα οι Αμερικάνοι (σημείωση: το έχουν ήδη αλλά δεν το χρησιμοποιούν γιατί δεν προσφέρει και πολλά). Ούτε τέλειο σύστημα προσομοιώσεων υπάρχει, ούτε μπορεί να δώσει σοβαρές πληροφορίες που δεν τις γνωρίζουν ΗΔΗ οι επιτελείς της πυροσβεστικής υπηρεσίας αφού πιάσει η φωτιά (η οποία έχει ενεργή διάρκεια καύσης μερικές ώρες, σε αντίθεση με τις ΗΠΑ που είναι εβδομάδες). Και ακόμα και αν κάνει το τάδε σύστημα την τέλεια προσομοίωση, η πληροφορία αυτή έπρεπε να είχε δοθεί μήνες πριν στους επιτελείς και όχι κατά τη διάρκεια της πυρκαγιάς, που λίγο μπορεί να βοηθήσει.
Αυτά τα λίγα, έχω ακόμα περισσότερα αλλά θα τα πω εκεί που πρέπει και στον κατάλληλο χρόνο ώστε να αλλάξει κάτι…