Η 11η Οκτωβρίου ήταν η μέρα που η κυβέρνηση της Αυστραλίας ήρε το lockdown ύστερα από σχεδόν τέσσερις μήνες στην πολυπληθέστερη πολιτεία της χώρας, τη Νέα Νότια Ουαλία, πρωτεύουσα της οποίας είναι το Σίδνεϊ των 5 εκατ. κατοίκων.
«Ημέρα ελευθερίας» χαρακτηρίστηκε από τον πρωθυπουργό της πολιτείας Ντόμινικ Πέροτετ, καθώς φίλοι και συγγενείς έδωσαν ραντεβού για μια μεταμεσονύκτια μπύρα γιορτάζοντας την άρση των περιοριστικών μέτρων ύστερα από 104 μέρες καραντίνας.
Τόσο ο Πέροτετ, όσο και ειδικοί της υγείας προέβλεπαν τότε ότι η παύση των περιορισμών θα είχε υγειονομικό κόστος, σε συνδυασμό με το άνοιγμα των πολιτειών του Κουίνσλαντ και της Δυτικής Αυστραλίας, που είχαν προηγηθεί. Προειδοποίησαν ότι τα κρούσματα και οι νοσηλείες θα αυξηθούν, βάσει των στατιστικών μοντέλων που είχαν καταρτιστεί. Η μοντελοποίηση προέβλεπε την εμφάνιση έως και 1.900 νέων κρουσμάτων σε καθημερινή βάση έως τις αρχές Δεκεμβρίου και μια δεύτερη φάση μεγαλύτερης αιχμής κοντά στην περίοδο των Χριστουγέννων. κατά τη διάρκεια της πρώτης χαλάρωσης της πολιτείας και μιας δεύτερης, μεγαλύτερης αιχμής γύρω στα Χριστούγεννα. Στο Σίνδεϊ η πρόβλεψη για νοσηλείες έως τα τέλη Νοεμβρίου ήταν μεταξύ 2.286 και 4.016.
Ωστόσο καμία από αυτές τις προσεγγίσεις δεν έχει επαληθευτεί. Στις 11 Οκτωβρίου είχαν αναφερθεί 446 νέα κρούσματα 24ωρου, ενώ 769 άτομα νοσηλεύονταν στα νοσοκομεία. Σχεδόν ένα μήνα αργότερα, ο δείκτης μεταδοτικότητας (Rt) στη Νέα Νότια Ουαλία είναι κάτω από ένα, οι νοσηλείες έχουν μειωθεί κατά περισσότερο από 2/3 και την Τρίτη 09/11 αναφέρθηκαν μόλις 222 νέα κρούσματα Covid-19.
Σύμφωνα με τους ειδικούς στον τομέα της υγείας, υπάρχουν πέντε βασικοί λόγοι για τους οποίους η συγκεκριμένη πολιτεία κατάφερε να διατηρήσει τόσο χαμηλά τη μεταδοτικότητα και τον αριθμό των κρουσμάτων.
1.Υποτίμηση της αποτελεσματικότητας των εμβολίων
Ο Γκρέγκορι Ντορ, λοιμωξιολόγος και επιδημιολόγος στο Ινστιτούτο Κίρμπι, είπε ότι ο κύριος λόγος για τον οποίο οι αριθμοί των κρουσμάτων ήταν πολύ χαμηλότεροι από ό,τι προβλεπόταν, ήταν ότι η αποτελεσματικότητα του εμβολίου στον περιορισμό των εστιών είχε υποτιμηθεί.
Η μοντελοποίηση του Ινστιτούτου Doherty, στην οποία βασίστηκε το εθνικό σχέδιο, προέβλεψε ότι ακόμη και τα υψηλά επίπεδα εμβολιασμού δεν θα ήταν αρκετά για τον περιορισμό της επιδημίας, με 300 έως 1.000 περιπτώσεις την ημέρα να αναμένονται με «μέτρια διασπορά».
«Τα μοντέλα υποτίμησαν τον αντίκτυπο του εμβολιασμού στη μετάδοση του ιού, καθώς δεν μπορούσαν να υπολογίζουν την ταχεία εξάπλωση του εμβολιασμού. Υπήρξε μια εκπληκτική αποδοχή», είπε ο Ντορ.
Ειδικά στο Σίδνεϊ υπήρξε πλήρης ανατροπή στην εικόνα εμβολιαστικής κάλυψης μέσα σε ελάχιστο χρονικό διάστημα. Την 1η Αυγούστου, μόλις το 33% του νοτιοδυτικού Σίδνεϊ είχε λάβει μια δόση. Μετά την έκρηξη εμβολιασμού που σημειώθηκε, το αντίστοιχο ποσοστό δύο μήνες αργότερα ήταν 91,8%.
2. Προστασία σε πραγματικό χρόνο
Ερευνητές του Πανεπιστημίου του Σίδνεϊ έχουν επινοήσει τον όρο «προστασία σε πραγματικό χρόνο» για να εξηγήσουν πώς ο γρήγορος ρυθμός πρόσληψης του εμβολίου μπορεί να έχει αντισταθμίσει τον αντίκτυπο της φθίνουσας ανοσίας του εμβολίου.
Η βέλτιστη ανοσία μετά τον εμβολιασμό έρχεται περίπου ένα δεκαπενθήμερο μετά τη λήψη της δεύτερης δόσης. Αλλά η προστασία από σοβαρή νόσο μπορεί να απαιτεί μόνο χαμηλότερο επίπεδο ανοσοαπόκρισης και οι κλινικές δοκιμές έχουν δείξει ότι το εμβόλιο Pfizer παρέχει μερική προστασία μόλις δύο εβδομάδες μετά την πρώτη δόση εμβολιασμού.
Με ένα μεγάλο ποσοστό προσφάτως εμβολιασμένων ατόμων να κυκλοφορεί στον πληθυσμό, τα επίπεδα ανοσίας ήταν υψηλά, όπως και η προστασία έναντι σοβαρής μόλυνσης.
Ο Ντορ είπε ότι η απόφαση της κυβέρνησης της Νέας Νότιας Ουαλίας να διατηρήσει ένα σύντομο διάστημα μεταξύ των δόσεων Pfizer οδήγησε στην επιτάχυνση της εμβολιαστικής διαδικασίας.
«Αυτό βελτιστοποίησε τον αντίκτυπο στην πρόληψη της μόλυνσης. Μέσα στους πρώτους μήνες υπήρξε το μέγιστο δυνατό όφελος και στο επίπεδο μείωσης της μεταδοτικότητας», είπε.
3. Υπερεκτίμηση της σοβαρότητας της παραλλαγής Δέλτα
Εκτός από την υποεκτίμηση της αποτελεσματικότητας του εμβολίου, η μοντελοποίηση είναι σχεδόν βέβαιο ότι υπερεκτίμησε τη σοβαρότητα του στελέχους Delta.
«Νομίζω ότι υπερεκτιμήσαμε το πόσο αρνητικά επηρεάζει τον κίνδυνο εμφάνισης σοβαρής ασθένειας και ταυτόχρονα το ίδιο κάναμε για τηη διάρκεια παραμονής στα νοσοκομεία. Το φάσμα των περιπτώσεων στο νοσοκομείο ήταν λιγότερο σοβαρό από ό,τι είχε εκτιμηθεί», σχολίασε ο Ντορ.
Η μοντελοποίηση Doherty προέβλεψε ότι το εμβόλιο Pfizer ήταν 93% αποτελεσματικό στη μείωση της συνολικής μετάδοσης της παραλλαγής Δέλτα και το AstraZeneca 86%. Μεταγενέστερα δεδομένα από το εξωτερικό έδειξαν ότι η Pfizer και η AstraZeneca είναι μεταξύ 94% και 96% αποτελεσματικά στη μείωση των νοσηλειών.
«Σε σύγκριση με το αρχικό στέλεχος πιστεύαμε ότι η Δέλτα θα αύξανε δραματικά τις πιθανότητες νοσηλείας, ανεξαρτήτως εμβολιασμού. Τελικά η λοιμογόνος δράση του στελέχους δεν ήταν όπως νομίζαμε αρχικά».
4. Τήρηση υγειονομικών μέτρων
Παρά τη χαλάρωση των περιορισμών, τα βασικά μέτρα προστασίας διατηρήθηκαν και σύμφωνα με τον επιδημιολόγο του Πανεπιστημίου της Νέας Ουαλίας, Δρ Abrar Chughtai, εξακολουθούν να τηρούνται σε ικανοποιητικό καλό βαθμό. Θεωρείται πια βέβαιο είπε ότι η παράταση της υποχρεωτικής χρήσης μασκών σε δημόσιους χώρους είχε αποτρέψει την εξάπλωση του ιού. Επίσης διατηρήθηκαν αναλλοίωτα σε νούμερα και ένταση τα ποσοστά αυτοδιαγνωστικών ελέγχων, η ιχνηλάτηση επαφών και τα μέτρα απομόνωσης.
Το υπουργείο Υγείας της Πολιτείας εξακολουθεί να κάνει επιθετικές δοκιμές, εντοπισμό και απομόνωση. Τα μέτρα κοινωνικής αποστασιοποίησης θεωρούνται εξίσου σημαντικά με την απαγόρευση εισόδου στους περισσότερους εσωτερικούς χώρους για τους μη εμβολιασμένους, σύμφωνα με την καθηγήτρια της Σχολής Δημόσιας Υγείας του Πανεπιστημίου του Σίδνεϊ, Αλεξάντρα Μαρτίνιουκ. Σε ότι αφορά τα διαγνωστικά τεστ έχει παίξει και η ταχύτητα το ρόλο της. Το 83% των αποτελεσμάτων είναι διαθέσιμα μέσα σε μία ημέρα από τη συλλογή του δείγματος και το 93% των θετικών περιπτώσεων προσεγγίστηκαν από τις δημόσιες δομές Υγείας εντός 24 ωρών από την εμφάνιση του αποτελέσματος».
5. Υψηλό ποσοστό εμβολιασμού
Η Νέα Νότια Ουαλία έχει ένα από τα υψηλότερα ποσοστά εμβολιασμού στον κόσμο, με τις πρώτες δόσεις να ξεπερνούν το 93% και το ποσοστό των πλήρως εμβολιασμένων να υπερβαίνει το 90% την Τρίτη 09/11.
Η «φαινομενική» ταχύτητα με την οποία το έθνος αύξησε την εμβολιαστική κάλυψη έρχεται σε αντίθεση με χώρες όπως οι ΗΠΑ και το Ηνωμένο Βασίλειο, οι οποίες πάτησαν φρένο αφότου ξεπέρασαν το όριο του 50%.
Η τελική έκθεση του Ινστιτούτου Doherty, που κυκλοφόρησε αυτόν τον μήνα, αναγνώρισε ότι ο ρυθμός ανάπτυξης του εμβολιασμού είχε «ξεπεράσει τις προσδοκίες», ιδιαίτερα στη Νέα Νότια Ουαλία και τη Βικτώρια που είχαν υψηλή μετάδοση στην κοινότητα. Συνολικά στη χώρα οι πλήρως εμβολιασμένοι αντιστοιχούν στο 81,5% του πληθυσμού, ενώ η Βικτόρια θα φτάσει το 90% έως το τέλος του μήνα.