Κινούμαστε- ξεκάθαρα πια- στον αστερισμό της. Εδώ και 20 περίπου μέρες, όταν και εντοπίστηκαν τα πρώτα κρούσματα στην εξωτική Μποτσουάνα, ο όρος «μετάλλαξη Όμικρον» άρχισε να τρομοκρατεί, ως είθισται σ’ αυτές τις περιπτώσεις, τον πλανήτη.
Τις πρώτες μέρες τα νέα ήταν συγκεχυμένα: οι ειδήμονες έλεγαν πως φοβούνται ότι είναι πολύ πιο μεταδοτική από την (κυρίαρχη παγκοσμίως) Δέλτα, ο κόσμος άρχισε να φαντάζεται εικόνες Αποκάλυψης, οι λοιμωξιολόγοι συνιστούσαν ηρεμία αλλά εμείς στην Μποτσουάνα μας, ακολούθησε παρατεταμένη φρίκη και ούτω καθεξής.
Μάλιστα, το επίπεδο συναγερμού «βάφτηκε» σκούρο κόκκινο όταν ξεκίνησε να επεκτείνεται η Όμικρον και στην Ευρώπη, με την Ελλάδα να μη μένει έξω από τον… χορό, μια και εντοπίστηκε κρούσμα και στην Κρήτη.
Όσο περνάει ο καιρός, όμως, και όσο συλλέγουν περισσότερα στοιχεία στα χέρια τους οι επιστήμονες (οι κανονικοί, όχι αυτοί του Facebook), τόσο αρχίζει να διαφαίνεται μία διευρυμένη χαραμάδα ελπίδας.
Πρωτίστως γιατί δείχνει ότι σιγά-σιγά καταρρίπτεται ο μεγαλύτερος φόβος: ότι τα υπάρχοντα εμβόλια, δηλαδή, δε θα την «καλύπτουν» και θα γυρίσουμε και πάλι στον Μάρτιο του 2020, πηγαίνοντας στον πόλεμο με τον αόρατο εχθρό φορώντας μονάχα το άρωμά μας.
Δευτερευόντως γιατί δειλά-δειλά επιβεβαιώνεται (αν και, προσοχή, είναι πάρα μα πάρα πολύ νωρίς για να είμαστε σίγουροι) η… διαχρονική πορεία των ιών: όσο περνάει ο καιρός- και δη σε μια πανδημία- οι ιοί γίνονται απείρως πιο μεταδοτικοί μεν, λιγότερο θανατηφόροι δε.
Αυτή μοιάζει να είναι η υπόθεση και με την Όμικρον: οι τελευταίες μελέτες λένε πως απέκτησε τουλάχιστον μία από τις μεταλλάξεις της, αποκτώντας ένα απόσπασμα γενετικού υλικού από έναν άλλο ιό, που μάλλον είναι αυτός που προκαλεί το κοινό κρυολόγημα.
Πιο συγκεκριμένα, σύμφωνα με τους ερευνητές η συγκεκριμένη αλληλουχία δεν συναντάται (ή, τουλάχιστον, δεν την είχαμε συναντήσει μέχρι την εμφάνιση της Όμικρον) για την ώρα στον covid, αλλά είναι πάρα πολύ συνηθισμένη στους υπόλοιπους ιούς.
Τι σημαίνει πρακτικά αυτό;
Ότι η μετάλλαξη της Μποτσουάνα θα μπορούσε να φαίνεται «πιο ανθρώπινη» και με τον τρόπο αυτό ν’ αποφεύγεται η «βάναυση επίθεση» στον ανθρώπινο οργανισμό. Άρα, θα έχουμε μεν μια πολύ πιο μεταδοτική μετάλλαξη εν συγκρίσει με τις προκατόχους της και ο ιός θα μεταδίδεται πολύ πιο εύκολα, όμως θα προκαλεί στους νοσούντες πολύ ήπια συμπτώματα ή ασυμπτωματική ασθένεια- όπως συμβαίνει, δηλαδή, με το κοινό κρυολόγημα.
Σύμφωνα με προηγούμενες μελέτες, τα κύτταρα στους πνεύμονες και στο γαστρεντερικό σύστημα μπορούν να φιλοξενούν ταυτόχρονα τόσο τον κορωνοϊό όσο και τον ιό του του κοινού κρυολογήματος. Μια τέτοια συν-μόλυνση θέτει το σκηνικό για τον «ιικό ανασυνδυασμό», μια διαδικασία κατά την οποία δύο διαφορετικοί ιοί στο ίδιο κύτταρο ξενιστή αλληλεπιδρούν ενώ δημιουργούν αντίγραφα του εαυτού τους, δημιουργώντας νέα αντίγραφα που έχουν κάποιο γενετικό υλικό και από τους δύο «γονείς».
Αυτή η νέα μετάλλαξη θα μπορούσε να είχε συμβεί για πρώτη φορά σε ένα άτομο που είχε μολυνθεί και με τα δύο παθογόνα, όταν μια έκδοση του SARS-CoV-2 απέσπασε τη γενετική αλληλουχία από τον άλλο ιό.
Πρακτικά και σε απλούστερα ελληνικά: η Όμικρον μπορεί και να «συμφέρει» την ανθρωπότητα, καθώς αν επιβεβαιωθούν τ’ αρχικά ευρήματα των ερευνών και αν επικρατήσει παγκοσμίως έναντι της Δέλτα, τότε ναι μεν θα κολλήσουμε σχεδόν όλοι, όμως θα είναι εξαιρετικά ήπια τα συμπτώματα. Ιδίως στην περίπτωση που τα σκευάσματα την «καλύπτουν».
Προτού βγείτε όμως στους δρόμους να πανηγυρίσετε, να πούμε για χιλιοστή φορά: ακόμα είναι πολύ νωρίς και τα συμπεράσματα δεν είναι 100% ακριβή. Απαιτείται περισσότερος χρόνος και περισσότερη έρευνα. Όμως…
Όμως, σιγά-σιγά, το ποτήρι αρχίζει να φαντάζει πολύ πιο μισογεμάτο παρά μισοάδειο. Το τέλος της πανδημίας (τουλάχιστον στην τωρινή, «αποκρουστική» μορφή των περιορισμών) πλησιάζει.
Με αργά βήματα, με χαμένες και κερδισμένες μάχες ένθεν κι ένθεν, αλλά…
Αλλά πλησιάζει.