Βρισκόμαστε κοντά στη συμπλήρωση δύο ετών από τη στιγμή που ο νέος κορωνοϊός αναγνωρίστηκε ως επιδημία που προκαλεί οξύ αναπνευστικό σύνδρομο και τίποτα δεν προμηνύει ότι προσεγγίζουμε το τέλος μιας πανδημικής περιόδου που έχει αλλάξει την καθημερινότητα σε όλο τον πλανήτη.
Η… μήπως όχι; Από την αρχή ήταν δεδομένο ότι μια μετάλλαξη του ιού θα μπορούσε να εκτοξεύσει το βαθμό επικινδυνότητάς του (όπως συνέβη με τη Δέλτα), αλλά και ότι θα ήταν πιθανό να τον αποδυναμώσει και εν τέλει να τον μετατρέψει σε μια κοινή ίωση, όπως δεν αποκλείεται να συμβαίνει με την Όμικρον.
Το νέο στέλεχος κερδίζει όλο και περισσότερο έδαφος απ’ άκρου σ’ άκρου στην υφήλιο και η επικρατέστερη επιστημονική εκδοχή είναι ότι καλπάζει ολοταχώς για να αναδειχθεί σε κυρίαρχο, εκτοπίζοντας τη Δέλτα. Αν όντως συμβεί κάτι τέτοιο, το ευκταίο σενάριο που μπαίνει κατευθείαν στο τραπέζι είναι αυτό της «αυτοκαταστροφής» του Sars-CoV-2 με τη θανατηφόρα μορφή που τον γνωρίζουμε σήμερα.
Στη Μεγάλη Βρετανία η Όμικρον αναμένεται να είναι η κυρίαρχη παραλλαγή προτού αλλάξει ο χρόνος! Από εκεί έρχεται και μια μεγάλη έρευνα, που επιβεβαιώνει τις έως τώρα ενδείξεις. Είναι πολύ λιγότερο μολυσματική και επικίνδυνη για τους πνεύμονες.
Η μελέτη έδειξε ότι τα κύρια συμπτώματα είναι κοινά με αυτά ενός κρυολογήματος: καταρροή, πονοκέφαλος, πονόλαιμος και φτάρνισμα. «Ας ελπίσουμε ότι οι άνθρωποι τώρα θα αναγνωρίζουν τα συμπτώματα που μοιάζουν με το κρυολόγημα και θα μένουν σπίτι τους γνωρίζοντας ότι μπορεί να έχουν Covid», δήλωσε ο επικεφαλής της μελέτης, καθηγητής Τιμ Σπέκτορ.
Την ίδια ώρα πάντως, νέα δεδομένα δείχνουν ότι τα μολυσμένα άτομα που δεν παρουσιάζουν συμπτώματα μπορεί να συμβάλλουν σημαντικά στη μετάδοση του νέου στελέχους, δεδομένου ότι αντιπροσωπεύουν το 40,5% των επιβεβαιωμένων λοιμώξεων παγκοσμίως.
Οι ερευνητές συγκέντρωσαν δεδομένα από 77 προηγούμενες μελέτες που αφορούσαν συνολικά 19.884 άτομα με επιβεβαιωμένες λοιμώξεις κορωνοϊού. Διαπίστωσαν ότι μεταξύ των μολυσμένων ατόμων, περίπου το 40% ήταν ασυμπτωματικοί, κάτι που ενισχύει το σενάριο χαμηλότερης επίδρασης της Όμικρον στον ανθρώπινο οργανισμό, στρώνει όμως κόκκινο χαλί στο επίπεδο της μεταδοτικότητας. Και αυτό είναι κατά βάση το μεγάλο πρόβλημα που καλούνται να λύσουν σήμερα οι διεθνείς και κατά τόπους υγειονομικές αρχές. Οι πιθανότητες σοβαρής νόσησης των πιο ασθενών (και επιβαρυμένων οργανισμών) είναι σημαντικές και η πολύ μεγαλύτερη μεταδοτική ικανότητα του νέου στελέχους εγκυμονεί προφανώς τον κίνδυνο να παραμείνουν υπό ασφυκτική πίεση για πολύ καιρό τα συστήματα υγείας των χωρών.
Όπως έδειξε μια άλλη έρευνα, η Όμικρον πολλαπλασιάζεται 70 φορές πιο γρήγορα σε ιστούς των αναπνευστικών οδών (αεραγωγούς), γεγονός που διευκολύνει την εξάπλωση από άτομο σε άτομο. Αλλά στους ιστούς των πνευμόνων, η Όμικρον αναπαράγεται 10 φορές πιο αργά από την αρχική έκδοση του κορωνοϊού, κάτι που μπορεί να συμβάλει σε μια λιγότερο σοβαρή ασθένεια, καθώς αυξάνονται σημαντικά οι πιθανότητες αποφυγής πνευμονίας.
Ωστόσο, ειδικοί προειδοποιούν ότι ένας πολύ μεταδοτικός ιός, μολύνοντας πολλούς περισσότερους ανθρώπους, μπορεί να προκαλέσει πιο σοβαρές ασθένειες και περισσότερους θανάτους, παρόλο που ο ίδιος ο ιός μπορεί να είναι λιγότερο παθογόνος. Το γεγονός αυτό, σε συνδυασμό με πρόσφατες μελέτες που δείχνουν ότι η παραλλαγή Όμικρον μπορεί εν μέρει να αποφύγει την ανοσία από τα εμβόλια και παλαιότερη μόλυνση, η συνολική απειλή από την νέα παραλλαγή είναι πιθανό να είναι πολύ μεγάλη.
Σε ότι αφορά την εμβολιαστική ασπίδα πάντως, το τοπίο φαίνεται να ακτινογραφείται σιγά-σιγά.
Ένα δομικό μοντέλο του τρόπου με τον οποίο η παραλλαγή Ομικρον προσκολλάται στα κύτταρα και τα αντισώματα ρίχνει φως στη συμπεριφορά της και αναμένεται να βοηθήσει στον σχεδιασμό εξουδετερωτικών αντισωμάτων, σύμφωνα με ερευνητές.
Χρησιμοποιώντας υπολογιστικά μοντέλα στην επιφάνεια της πρωτεΐνης ακίδας της Ομικρον, ανέλυσαν τις μοριακές αλληλεπιδράσεις που συμβαίνουν όταν η ακίδα έρχεται σε επαφή με μια πρωτεΐνη στην επιφάνεια του κυττάρου που ονομάζεται ACE2 – την πύλη του ιού στο κύτταρο.
Αυτό που διαπίστωσαν είναι ότι ενώ το αρχικό στέλεχος του ιού είχε μια απλή «χειραψία» με την ACE2, στην περίπτωση της Όμικρον είναι σαν «ένα ζευγάρι που κρατά τα χέρια, με τα δάχτυλά του πλεγμένα».
Η ερευνητική ομάδα μοντελοποίησε επίσης την ακίδα με διαφορετικές κατηγορίες αντισωμάτων που προσπαθούν να της επιτεθούν. Μερικά αντισώματα «φαίνεται πιθανό να αποκρούονται», ενώ άλλα είναι πιθανό να παραμείνουν αποτελεσματικά. Τα ενισχυτικά εμβόλια αυξάνουν τα επίπεδα αντισωμάτων, με αποτέλεσμα ο οργανισμός να αποκτά «περισσότερους υπερασπιστές», κάτι που μπορεί να αντισταθμίσει σε κάποιο βαθμό «την ασθενέστερη απόδοση ενός μεμονωμένου αντισώματος».
Προς επίρρωση των παραπάνω, ο CEO της Pfizer Άλμπερτ Μπουρλά, τόνισε στην εκπομπή «Ενώπιως Ενωπίω» ότι η εταιρία του έχει ξεκινήσει να παρασκευάζει εμβόλιο για την Όμικρον ωστόσο, αν και θα είναι έτοιμο το Μάρτιο μπορεί να μην χρειαστεί να διατεθεί, καθώς τα σημερινά εμβόλια είναι ισχυρά απέναντι στη νέα παραλλαγή του κορωνοϊού.
«Δεν υπάρχει περίπτωση η τρίτη δόση να μην είναι αποτελεσματική, αλλά δεν ξέρω αν θα είναι αποτελεσματική 95%. Δεν νομίζω να είναι πάντως κάτω από 75%», είπε και πρόσθεσε ότι οι δύο πρώτες δόσεις δεν προστατεύουν καλά από την Όμικρον αλλά η τρίτη δόση έχει τεράστια άνοδο της προστασίας.