Όσο βλέπουν το φως της δημοσιότητας έρευνες που δείχνουν ότι η νοσηρότητα της μετάλλαξης Όμικρον είναι πολύ μικρότερη σε σχέση με την Δέλτα, τόσο αυξάνονται οι φωνές που λένε ότι ίσως είναι καλύτερο να κολλήσουμε όλοι τώρα. Ειδικά όσοι έχουν κάνει την τρίτη δόση του εμβολίου και ακούνε ότι το νέο στέλεχος προσβάλλει μόνο το ανώτερο αναπνευστικό προκαλώντας ήπια συμπτώματα, πιστεύουν ότι τώρα είναι το καλύτερο timing για να κολλήσουν και να ξεμπερδεύουν μια ώρα αρχύτερα.
Είναι όμως έτσι τα πράγματα; Εμείς θα σας συμβουλεύαμε να προσέχετε τι εύχεστε γιατί υπάρχει μια… μικρή λεπτομέρεια που οι θιασώτες του «ας κολλήσουμε αφού είναι μια απλή γρίπη» ξεχνούν. Οι μακροχρόνιες συνέπειες του κορωνοϊού, που χτυπούν ακόμα και όσους μολύνθηκαν από τον ιό δίχως να έχουν συμπτώματα.
Η επιστημονική έρευνα για τις μακροχρόνιες συνέπειες του κορωνοϊού είναι ακόμα στα αρχικά στάδια, αλλά όσο περνάει ο καιρός τόσο περισσότερο ενισχύεται η διαπίστωση ότι πρόκειται για μια πολυσυστηματική νόσο που συνδέεται με πληθώρα διαφορετικών συμπτωμάτων, ικανά να ταλαιπωρήσουν για εβδομάδες, μήνες ή και χρόνια όσους προσβλήθηκαν από τον ιό.
Στο μπακράουντ του αγώνα που δίνουν οι υγειονομικές μονάδες για να κρατήσουν βαριά νοσούντες στη ζωή, μαίνεται μία άλλη μάχη, τα αίτια της οποίας δεν έχουν προσδιοριστεί ακόμα επαρκώς. Τι είναι δηλαδή ακριβώς αυτό που προκαλεί το φαινόμενο που καταγράφεται ως Long Covid, Post-Covid ή PASC (Post-Acute Sequelae of SARS-CoV-2 Infection) και αποδίδεται στα ελληνικά ως χρόνια Covid ή μετά-Covid σύνδρομο. Αυτό στο οποίο συνηγορούν οι ειδικοί είναι ότι θα μας απασχολεί για πολύ καιρό, καθώς εκατομμύρια ασθενείς σε όλο τον κόσμο (και χιλιάδες στην Ελλάδα) υποφέρουν από μακροχρόνιες συνέπειες της νόσου, ακόμα και αρκετούς μήνες μετά από τη μόλυνση από τον ιό.
Το φαινόμενο δεν είναι πρωτόγνωρο για την επιστήμη. Έχει παρουσιαστεί στο παρελθόν με άλλους κορωνοϊούς – όπως ο SARS-CoV-1 ή ο MERS – αλλά φυσικά είναι πιο πολύ έντονο τώρα, λόγω της ευρείας διάδοσης του SARS-CoV-2. Θεωρείται βέβαιο ότι από τη στιγμή που τα εμβόλια νικήσουν την πανδημία, η έρευνα θα επικεντρωθεί στις ακριβείς αιτίες του φαινομένου «Long Covid». Κοινός τόπος έως τώρα των ειδικών είναι ότι πρόκειται για κάτι πολυπαραγοντικό, που πιθανότατα σχετίζεται με τις βλάβες και ανεπάρκειες που προκαλεί ο ιός σε διάφορα όργανα του σώματος.
Μία επίσης βάσιμη εικασία είναι ότι ο ιός παραμένει «κρυμμένος» σε διάφορα όργανα του σώματος, και «παραμονεύει» ώστε να επιτεθεί παρότι δεν ανιχνεύεται στα διαγνωστικά τεστ! Μπορεί να πρόκειται ακόμη και για ίχνη του ιού, όπως το RNA του. Υπάρχει όμως και μία τρίτη εκδοχή: να προκαλεί η αντίδραση του ανοσοποιητικού όλα αυτά τα προβλήματα, μέσω της «επίθεσης» των αντισωμάτων σε όργανα του σώματος. Ως αποτέλεσμα δηλαδή μιας ετεροχρονισμένης προσπάθειας άμυνας στον εισβολέα, ακόμη κι όταν αυτός έχει φύγει από τον οργανισμό. Αυτό σημαίνει ότι οι ειδικοί μελετούν πλέον τη Long Covid και υπό το πρίσμα της πολυσυστηματικής αυτοάνοσης διαταραχής.
Το βέβαιο για την ώρα είναι ότι το εύρος και η χρονική διάρκεια των συμπτωμάτων που έχει αναφερθεί από τους ασθενείς έχει εκπλήξει ακόμα και τους ίδιους τους επιστήμονες. Μία έρευνα που διεξήχθη μέσω διαδικτύου με τη συμμετοχή 3.762 εθελοντών από 56 χώρες, κατέδειξε το μέγεθος του προβλήματος: το 96% των συμμετεχόντων ανέφερε συμπτώματα πέραν των 90 ημερών από τη λοίμωξη, παρότι μόλις το 8,4% νοσηλεύτηκε. Μάλιστα, η ένταση των συμπτωμάτων κορυφώθηκε το δεύτερο μήνα μετά τη μόλυνση, ενώ το 85,9% ανέφερε υποτροπές των συμπτωμάτων, κυρίως μετά τη σωματική άσκηση ή τη διανοητική δραστηριότητα.
Οι μακροχρόνιες επιπτώσεις έχουν χωριστεί σε δύο διαφορετικές κατηγορίες.
Σε αυτές που συνδέονται με το αναπνευστικό και σε όλες τις υπόλοιπες. Στην πρώτη κατηγορία εντάσσονται η δύσπνοια / αναπνευστική δυσχέρεια, ο βήχας και ο πόνος στο στήθος και στη δεύτερη μια πληθώρα αρνητικών παρενεργειών, με σημαντικότερες τα νεφρικά, ηπατικά και καρδιολογικά προβλήματα.
Έχουν αναφερθεί περιπτώσεις νεφρικής και ηπατικής ανεπάρκειας, καθώς και έντονες καρδιολογικές διαταραχές που στην ήπια μορφή τους εκδηλώνονται ως μυοκαρδίτιδα ή περικαρδίτιδα και στην πιο βαριά ως έμφραγμα του μυοκαρδίου. Στις πλέον απευκταίες επιπτώσεις περιλαμβάνεται και η εμφάνιση ή απορρύθμιση σακχαρώδους διαβήτη, καθώς και οι επιληπτικές κρίσεις. Άλλα, πιο ελαφρά, συμπτώματα είναι τα εξής: πόνος σε μύες και αρθρώσεις, πονοκέφαλος (ημικρανία), αίσθημα κόπωσης, εγκεφαλική «ομίχλη», ανοσμία και παροσμία, αγευσία, πυρετική δραστηριότητα (δέκατα), ταχυπαλμία, εντερικά προβλήματα, προβλήματα όρασης, δερματικά εξανθήματα και τριχόπτωση.
Ορισμένοι ασθενείς έχουν αναφέρει επίσης ένα ή και περισσότερα από τα εξής: διαταραχές ύπνου, κατάθλιψη, άγχος, μετα-τραυματικό σύνδρομο, ψυχώσεις, αιφνίδιες αλλαγές στη διάθεση, αϋπνία και ψυχικές διαταραχές που συνδέονται με την παρατεταμένη αίσθηση ασθενείας.
Τι σημαίνουν όλα αυτά; Ότι δεν είναι ανάγκη να προκαλείτε την τύχη σας. Εμβόλιο, μέτρα προφύλαξης και ατομική υγιεινή είναι τα όπλα μας ενάντια στη μετάλλαξη Όμικρον και πρέπει να τα χρησιμοποιήσουμε για λίγους μήνες ακόμα. Είμαστε πλέον στην τελευταία στροφή της πανδημίας και κάθε ρίσκο είναι πραγματικά περιττό…