Το τελικό «ν» είναι μια από τις μεγαλύτερες γλωσσικές «παγίδες» της ελληνικής γλώσσας. Ενώ ο κανόνας για τη χρήση του είναι σχετικά απλός, πολλοί δυσκολεύονται να τον εφαρμόσουν σωστά. Ένα μεγάλο μέρος του προβλήματος προέρχεται από την προφορική ομιλία, όπου οι ήχοι συχνά αλλοιώνονται ή απορροφώνται από τις επόμενες λέξεις. Έτσι, όταν κάποιος συνηθίζει να λέει «την γυναίκα» με το «ν», είναι φυσικό να μην έχει πλήρη επίγνωση του κανόνα όταν γράφει.
Ένας άλλος λόγος για το μπέρδεμα είναι η υπερδιόρθωση. Κάποιοι, θέλοντας να ακολουθήσουν έναν πιο «σωστό» ή πιο «επίσημο» τρόπο γραφής, προσθέτουν το τελικό «ν» παντού, ακόμη και εκεί που δε χρειάζεται. Άλλοι, πάλι, επηρεασμένοι από την προφορική τους συνήθεια, το αφαιρούν εντελώς. Έτσι, αντί για τη σωστή εφαρμογή του κανόνα, πολλοί δημιουργούν ένα νέο «ιδιοσυγκρασιακό» σύστημα που απλώς μπερδεύει ακόμα περισσότερο.
Αν έχεις πιάσει τον εαυτό σου να αναρωτιέται «μπαίνει ή δεν μπαίνει το τελικό ν;», δεν είσαι μόνος. Ο κανόνας της νεοελληνικής γραμματικής είναι ξεκάθαρος (υποτίθεται), αλλά οι Έλληνες εξακολουθούν να τον παραβιάζουν. Κάποιοι μάλιστα συνεχίζουν να το κάνουν υποστηρίζοντας ότι παλιά ήταν αλλιώς και αυτοί έτσι το έμαθαν, οπότε δεν αλλάζουν. Aκόμα και αν βάζουν τίτλους στην τηλεόραση!
Πάμε να τον θυμηθούμε και να τεστάρουμε τις γλωσσικές μας ικανότητες μέσα από ένα απλό κουίζ.
Αν έπιασες 10/10, συγχαρητήρια. Είσαι γλωσσικός νίντζα.
Αν έκανες μερικά λάθη, μην ανησυχείς. Ούτε οι περισσότεροι Έλληνες τα εφαρμόζουν σωστά. Ευκαιρία να ξαναδιαβάσεις τους κανόνες.
Ο κανόνας για το τελικό «ν» με απλά λόγια
Το τελικό «ν» στα τον, την, δεν, μην, αυτόν, αυτήν διατηρείται όταν η επόμενη λέξη ξεκινάει με:
✔️ Φωνήεν (α, ε, η, ι, ο, υ, ω)
✔️ Τα σύμφωνα κ, π, τ, μπ, ντ, γκ, τσ, τζ (τα λεγόμενα «εκρηκτικά»)
Σε όλες τις άλλες περιπτώσεις, το τελικό «ν» μπορεί να παραλείπεται.
Το «σαν» ΔΕ χάνει ποτέ το τελικό «ν», γιατί διαφορετικά θα συγχέεται με το «σα» (που είναι προφορική, λανθασμένη εκδοχή).