Δύσκολα μπορεί να το αρνηθεί κανείς: ο Ευάγγελος Βενιζέλος υπήρξε ένας από τους πιο επιβλητικούς και χαρισματικούς πολιτικούς μιας πολιτικής εποχής που πλέον έχει δεδομένα τελειώσει και μαζί με το φινάλε της, τερμάτισαν και ένα σωρό πολιτικές καριέρες. Υπό μια έννοια, αυτό ήταν κάτι που είχαν προβλέψει μπόλικοι ψύχραιμοι αναλυτές από την αρχή εκείνης της περιόδου που άλλοι ονομάζουν «οικονομική κρίση» και άλλοι «τα χρόνια του Μνημονίου»: το πολιτικό κόστος για όσους πήραν τότε αποφάσεις (θα) ήταν τόσο μεγάλο που κάποιοι θα εξαφανίζονταν από το πολιτικό σκηνικό.
Ο Ευάγγελος Βενιζέλος ήταν ένας από αυτούς. Δεν μπορεί ωστόσο να μην παρατηρήσει κανείς πως παρά το γεγονός ότι κάποια από τα πολιτικά πρόσωπα που πράγματι τελείωσε η καριέρα τους με κεντρικούς όρους, συνέχισαν να παίζουν έναν εσωκομματικό και εν γένει εσωτερικό ρόλο για τον χώρο που κινούνταν. Ο Σαμαράς για παράδειγμα μπορεί μετά την πρωθυπουργική του θητεία να τελείωσε από αρχηγός της Νέας Δημοκρατίας αλλά εντός του κόμματός του παραμένει ισχυρός πόλος.
Το ίδιο ισχύει και για τον Γιώργο Παπανδρέου, ο οποίος κληρονόμησε πολύ μεγαλύτερο πολιτικό κόστος από τον Βενιζέλο εκείνα τα χρόνια καθώς άλλωστε όχι απλά υπήρξε και πρωθυπουργός αλλά και εκείνος που είπε το «Λεφτά υπάρχουν». Και πάλι ωστόσο μόνο αμελητέα δεν είναι η προσωπική του δυναμική στα εσωτερικά του ΠΑΣΟΚ: πολλοί δε είναι εκείνοι που θεωρούν πως σύντομα θα παίξει μεγάλο ρόλο στις εξελίξεις. Ο Ευάγγελος Βενιζέλος ωστόσο δεν εξαφανίστηκε απλά από το κεντρικό πολιτικό σκηνικό. Έχασε και την προσωπική του επιρροή στον πολιτικό χώρο.
Τα γράφουμε όλα αυτά διότι πρόσφατα, ο πάλαι ποτέ αρχηγός του ΠΑΣΟΚ, κατά τη διάρκεια της παρουσίασης του βιβλίου του «Μαθήματα Συνταγματικού Δικαίου», σε ειδική διαδικτυακή εκδήλωση κλήθηκε να σχολιάσει την στιγμή που άλλαξε την πολιτική του καριέρα. Και ανέφερε -με άλλα λόγια- αυτό που λέμε και εδώ λίγο πιο πάνω: ότι η κρίση «χάλασε» πολλές καριέρες…
«Δώσαμε τον ”πόλεμο” της γενιάς μας, το 2009, το 2010 το 2011. Η δική μου πολιτική ζωή παίχτηκε το βράδυ που έπρεπε να πω “ναι” ή “όχι”, στο εάν θα αναλάβω αντιπρόεδρος της κυβέρνησης και υπουργός Οικονομικών. Αν θα θυσιάσω τη δημοφιλία μου και την προοπτική μου εκείνης της εποχής, αναλαμβάνοντας το κόστος εξαιρετικά δύσκολων αποφάσεων, τις οποίες ο ελληνικός λαός στην μεγάλη του πλειοψηφία, θεωρούσε εχθρικές γι’ αυτόν και μη αναγκαίες για την πατρίδα», σημείωσε ο Ευάγγελος Βενιζέλος.
Για να τονίσει αμέσως μετά: «Απεδείχθη στη συνέχεια ότι δεν υπήρχε άλλη πολιτική, άλλη λύση, ουδείς ανακάλεσε ή μετρίασε τα μέτρα αυτά. Όλοι οι άλλοι λέγαν ψέματα, αλλά η κοινή γνώμη αναζητά δήθεν την αλήθεια και, όταν πεις την πικρή αλήθεια, αυτή ψηφίζει και ξαναψηφίζει το ευχάριστο ψέμα. Έτσι γράφεται η ιστορία. Η δημαγωγία και ο λαϊκισμός είναι σύμφυτα και εγγενή στοιχεία της Δημοκρατίας. Το βράδυ της 15ης Ιουνίου του 2011, άλλαξε τη ζωή μου, τη σχέση μου με τον κόσμο, αλλά και την σχέση μου με αυτό που λέγεται πατρίδα, ιστορία, όσο μικρή θέση και αν έχουν στην ιστορία του μέλλοντος που μπορεί να είναι αυστηρή ή επιεικής».
Μάλλον, ο Ευάγγελος Βενιζέλος βλέπει τα πράγματα από μια πολύ συγκεκριμένη οπτική γωνία και αγνοεί μια πτυχή πολύ κρίσιμη: το ΠΑΣΟΚ επί των ημερών του βίωσε μια πολιτική μετάλλαξη που αναμφίβολα θα την πλήρωνε και μάλιστα, σε μια εποχή που όλοι οι ψηφοφόροι περίμεναν να παίξει τον ιστορικό του ρόλο, δηλαδή αυτό του αντίβαρου στις δεξιές πολιτικές. Η συμμετοχή στην συγκυβέρνηση ήταν απλά μια αντανάκλαση αυτής της πραγματικότητας. Όμως ακόμα και με τη συγκυβέρνηση στο κάδρο, η πραγματικότητα θα μπορούσε να είναι διαφορετική θέση αν το ΠΑΣΟΚ είχε πραγματικά κριτική στάση απέναντι στο πρώτο κόμμα.
Όμως, ο Ευάγγελος Βενιζέλος δεν συμμετείχε με κριτικούς όρους σε εκείνη την κυβέρνηση ούτε καν σε επίπεδο λόγου. Ήταν ένας πολιτικός που συμφωνούσε με τη βαθιά ουσία των πολιτικών της Νέας Δημοκρατίας και μάλλον βρισκόταν σε λάθος κόμμα. Αν μεταπηδούσε στην ΝΔ ίσως να το πλήρωνε λιγότερο. Το γεγονός όμως ότι επί των ημερών του, το ΠΑΣΟΚ έφτασε στο σημείο να θεωρείται ένα αυτοδιαλυμένο κόμμα μέσα στη Νέα Δημοκρατία, δύσκολα θα μπορούσε να συγχωρεθεί.
Μάλλον κύριε Βενιζέλο πρέπει να δείτε λίγο συνολικότερα τα πράγματα για να κατανοήσετε γιατί ο πολιτικός σας βίος πήρε την κατιούσα…