Μπορεί η παραίτηση του Μάκη Βορίδη από την κυβέρνηση εξαιτίας της αναφοράς του ονόματός του στη δικογραφία αναφορικά με το σκάνδαλο του ΟΠΕΚΕΠΕ να μην ήταν η μοναδική και να συνοδεύτηκε από τρεις ακόμα παραιτήσεις υφυπουργών (τέσσερις δηλαδή κυβερνητικές παραιτήσεις στο σύνολο), αλλά ας είμαστε ειλικρινείς: το εκτόπισμα του Βορίδη είναι που κάνει την είδηση να μεταφράζεται ως μεγάλη πολιτική κρίση για την Νέα Δημοκρατία. Αν από το κάδρο των παραιτήσεων έλειπε το όνομά του, τα πράγματα θα έμοιαζαν λιγότερο κρίσιμα για την κυβέρνηση.
Τα ρεπορτάζ αναφορικά με την παραίτηση του Βορίδη τις τελευταίες μέρες δίνουν και παίρνουν. Πίσω από την ουσία, ότι δηλαδή μετά το αίτημα σύστασης προανακριτικής επιτροπής εις βάρος του από το ΠΑΣΟΚ, ο Βορίδης εκτίμησε πως δεν μπορεί να παραμένει στην κυβέρνηση (ανεξάρτητα από το αν ο ίδιος δηλώνει αθώος), άπαντες προσπαθούν να καταλάβουν αν υπάρχει ένα παρασκήνιο που σηματοδοτεί ανακατανομη των εσωτερικών συσχετισμών στην Νέα Δημοκρατία. Είναι άλλωστε γνωστό πως η τυφλή στήριξη του Βορίδη στην κυβέρνηση Μητσοτάκη δεν αναιρεί πως ο ίδιος αυτοπροσδιορίζεται ως τμήμα (ή ακόμα και επικεφαλής) μιας άλλης τάσης σε σχέση με τον πρωθυπουργό.
Είναι άραγε αυτή η εξέλιξη το άλλοθι του Βορίδη για να κρατήσει παραπάνω αποστάσεις από το Μαξίμου; Ο ίδιος ο Κυριάκος Μητσοτάκης έσπευσε να «απαντήσει» μέσω της επιλογής Πλεύρη για την αντικατάσταση του Βορίδη στο υπουργείο Μεταναστευτικής Πολιτικής. Διότι όσο συμβολική ήταν εξαρχής η επιλογή Βορίδη για το εν λόγω υπουργείο άλλο τόσο συμβολική είναι και η επιλογή του Πλεύρη ως αντικαταστάτη και μάλιστα με διπλό τρόπο. Πρώτον, ο Μητσοτάκης στέλνει ένα εσωτερικό μήνυμα πως συνεχίζει να αποδέχεται ως πολιτική συνιστώσα της κυβέρνησής του τον κοινό «χώρο» των Βορίδη και Πλεύρη. Δεύτερον, στέλνει και ένα εξωτερικό μήνυμα πως η ανάδυση ενός σκανδάλου δεν διαφοροποιεί το πολιτικό σκεπτικό της κυβέρνησης και τη στρατηγική της καθώς μπορεί να αλλάζουν τα πρόσωπα μεν αλλά όχι η ουσία των πολιτικών δε. Με απλά λόγια, ο Μητσοτάκης είναι σαν να λέει: «Εμείς συνεχίζουμε τη δουλειά μας».
Είναι ωστόσο αυτός ο χειρισμός αρκετός για να γλυτώσει την πολιτική κρίση η Νέα Δημοκρατία ή η οσμή ακόμη ενός σκανδάλου αρχίζει και γίνεται πλέον επιβαρυντική; Η κυβερνητική γραμμή φυσικά παραμένει αμετάκλητη: το σκάνδαλο του ΟΠΕΚΕΠΕ δεν έχει να κάνει περιοριστικά με την κυβέρνηση της Νέας Δημοκρατίας αλλά με τις διαχρονικές παθογένειες του ελληνικού κράτους. Μεταξύ μας: η κοινωνία μοιάζει να έχει αποδεχθεί αυτό το αφήγημα. Και είναι αυτή η αποδοχή που σε συνδυασμό με την έλλειψη αντιπολίτευσης με χαρακτηριστικά δυνητικής κυβέρνησης λειτουργεί ως πέπλο προστασίας για την κυβέρνηση της Νέας Δημοκρατίας.
Τι σημαίνει αυτό; Πως το αν αυτή η κρίση οδηγήσει σε πρόωρες εκλογές ή όχι, στην πραγματικότητα έχει μικρή σημασία για την κυβέρνηση της Νέας Δημοκρατίας: οι κοινωνικοί και κατ’ επέκταση εκλογικοί συσχετισμοί είναι τόσο συντριπτικά διαμορφωμένοι υπέρ της που δύσκολα θα χάσει τις εκλογές. Προσοχή: ο λόγος γίνεται για την κυβέρνηση της Νέας Δημοκρατίας. Το αν τα συμπεράσματα αυτά αφορούν εξειδικευμένα την κυβέρνηση Μητσοτάκη είναι μια άλλη συζήτηση. Είπαμε: στο κυβερνών κόμμα δεν υπάρχει μόνο η πολιτική τάση του πρωθυπουργού…
Στην πολιτική υπάρχουν δυο ειδών «ευθύνες»: η πολιτική και η ποινική. Οι εμπλεκόμενοι στο σκάνδαλο του ΟΠΕΚΕΠΕ αντιμετωπίζουν ποινικές ευθύνες. Στο πρόσφατο, εβδομαδιαίο σημείωμά του, ο Κυριάκος Μητσοτάκης ανέλαβε με περίτρανο τρόπο την πολιτική ευθύνη. «Οι διαχρονικές αδυναμίες του ΟΠΕΚΕΠΕ επέτρεπαν πελατειακές συμπεριφορές ρουσφετολογικού χαρακτήρα. Δυστυχώς και από τη δική μας παράταξη. Έγιναν σημαντικές προσπάθειες εξυγίανσης. Όμως ας είμαστε ειλικρινείς. Αποτύχαμε. Οι διάλογοι που έρχονται στο φως προκαλούν αγανάκτηση και οργή», τονίζει ο πρωθυπουργός.
Όπως ήταν λογική, η αντιπολίτευση σήκωσε σύσσωμη το γάντι και κάλεσε τον Μητσοτάκη σε παραίτηση – διαφορετικά τι νόημα έχει η ανάληψη μιας πολιτικής ευθύνης και η παράδοχη μιας αποτυχίας; Θα έλεγε κανείς πως η τακτική του είναι ξεκάθαρη: η κίνηση με τον Πλεύρη δείχνει διάθεση ισορροπίας εντός του κυβερνητικού στρατοπέδου, με το επιθετικό ύφος και την ομολογία αποτυχίας στο εβδομαδιαίο σημείωμά «τρίζει τα δόντια» εντός κυβέρνησης. Στην πραγματικότητα πρόκειται για μια μικρογραφία των κινήσεών του από τη μέρα που ανέλαβε την ηγεσία της Νέας Δημοκρατίας: η δύσκολη τήρηση ισορροπίας του συγκερασμού τάσεων με ταυτόχρονη επίδειξη δύναμης τον έκανε να επιβίωσει θριαμβευτικά στην κορυφή τόσο του κόμματός του όσο και της κυβέρνησής του. Θα είναι αρκετή και αυτή τη φορά η εν λόγω τακτική; Θα δείξει…