Το ευφυές τρικ με τις 437 λέξεις: Η ιστορική ομιλία στα αγγλικά με ελληνικές λέξεις που κατάλαβε όλος ο πλανήτης

Δυο ομιλίες που έμειναν στην ιστορία

Μπορεί σήμερα να γνωρίζουμε με απόλυτη βεβαιότητα ότι η ιστορία ότι για μία ψήφο η ελληνική γλώσσα δεν έγινε η επίσημη των ΗΠΑ δεν είναι τίποτα παραπάνω από έναν μύθο, αλλά αυτό ελάχιστα μειώνει ή περιορίζει την σημασία των ελληνικών ή την άποψη ότι πρόκειται για την πιο πλούσια γλώσσα του πλανήτη.

Άλλωστε ένας λεκτικός θησαυρός τόσο μεγάλος και ανεκτίμητος, που όμοιός του δεν συναντάται πουθενά αλλού, δεν έχει την παραμικρή ανάγκη από hoaxes και απλές φήμες για να αποδειχθεί η τεράστια σημασία της.

Δεν χρειάζεται να καταφύγουμε σε κλισέ, όπως θα έκανε ο… συμπέθερος στην ταινία «Γάμος αλά Ελληνικά» με την Νία Βαρντάλος και να υποστηρίξουμε ότι κάθε (μα κάθε, όπως υποστήριζε) αγγλική λέξη έχει ελληνική ρίζα, αλλά η αλήθεια είναι πως (έστω και με την υπερβολική δόση που απαιτεί μια κωμωδία) υπάρχει τεράστια συσχέτιση μεταξύ αυτών των δύο γλωσσών αφού μια σειρά από όρους και έννοιες ήταν άγνωστες στην υπόλοιπη ανθρωπότητα όταν τομείς των επιστημών (ιατρική, βιολογία, φυσική, των τεχνών (θέατρο, μουσική) αλλά και του πολιτισμού γενικότερα παρέμεναν για τον υπόλοιπο κόσμο (κυριολεκτικά) άγνωστες λέξεις!

Ίσως κανείς άλλος δεν κατόρθωσε να το δείξει αυτό έμπρακτα και να φανερώσει τον ασύγκριτο πλούτο των ελληνικών από τον Ξενοφώντα Ζολώτα. Τον αείμνηστο οικονομολόγο και μεταξύ άλλων και πρωθυπουργό της Ελλάδας από τις 23 Νοεμβρίου 1989 έως και τις 11 Απριλίου 1990. Αυτή (σε μια πολύ δύσκολη και τεταμένη πολιτικά περίοδο) δεν ήταν η μόνη υπηρεσία που προσέφερε βέβαια κατά την διάρκεια της καριέρας του. Τόσο το ελληνικό κράτος όσο και διεθνείς οργανισμοί του εμπιστεύθηκαν καίριες και νευραλγικές θέσεις.

Επί σειρά ετών διετέλεσε διοικητής της Τράπεζας της Ελλάδας, ενώ σε αυτόν πιστώνεται ένα μεγάλο μέρος της οικονομικής ανασυγκρότησης της χώρας την δεκαετία του ’50, μετά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο αλλά και τον αιματηρό εμφύλιο που ακολούθησε. Παράλληλα κατείχε εξέχουσες θέσεις και στο εξωτερικό και πιο συγκεκριμένα στο Διεθνές Νομισματικό Ταμείο, την  Νομισματική Επιτροπή, την Οικονομική Επιτροπή της Ευρώπης, τον Οργανισμό Ηνωμένων Εθνών, αλλά και την Παγκόσμια Τράπεζα.

Μάλιστα στο πλαίσιο της παρουσίας του στην τελευταία έκανε και μία από τις δύο ομιλίες του που έμειναν στην ιστορία αφού απευθύνθηκε σε όλους μιλώντας μεν στα αγγλικά, αλλά χρησιμοποιώντας αποκλειστικά ελληνικές λέξεις, με μοναδικές εξαιρέσεις άρθρα συνδέσμους και αντωνυμίες! Ο πρώτος λόγος εκφωνήθηκε στο κλείσιμο της 12ης ετήσιας συνεδρίασης τον Οκτώβριο του 1957 στη Νέα Υόρκη, όπου παραβρέθηκε ως Διοικητής της Τράπεζας Ελλάδος, με τους παρευρισκόμενους να τον ακούν έκπληκτοι να λέει τα εξής:

«Kyrie, I eulogize the archons of the Panethnic Numismatic Thesaurus and the Oecumenical Trapeza for the orthodoxy of their axioms methods and policies, although there is an episode of cacophony of the Trapeza with Hellas. With enthusiasm we dialogue and synagonize at the synods of our didymous Organizations in which polymorphous economic ideas and dogmas are analyzed and synthesized. Our critical problems such as the numismatic plethora generate some agony and melancholy. This phenomenon is charateristic of our epoch. But, to my thesis we have the dynamism to program therapeutic practices as a prophylaxis from chaos and catastrophe. In parallel a panethnic unhypocritical economic synergy and harmonization in a democratic climate is basic. I apologize for my eccentric monologue. I emphasize my eucharistia to your Kyrie to the eugenic and generous American Ethnos and to the organizers and protagonists of this Ampitctyony and the gastronomic symposia».

Ακριβώς δύο χρόνια αργότερα ο Ξενοφών Ζολώτας αποφάσισε να επαναλάβει το ίδιο «κόλπο» αντιλαμβανόμενος και εκείνος τον αντίκτυπο που είχε ο πρώτος λόγος του. Ετσι, τον Οκτώβριο του 1959 μίλησε ξανά στην ολομέλεια της Παγκόσμιας Τράπεζας, αναπτύσσοντας -ξανά με ελληνικές λέξεις- τα προβλήματα που προκαλεί «η Σκύλλα του πληθωρισμού και η Χάρυβδη της οικονομικής ύφεσης».

«Kyrie, It is Zeus’ anathema on our epoch for the dynamism of our economies and the heresy of our economic methods and policies that we should agonize the Scylla of numismatic plethora and the Charybdis of economic anaemia. It is not my idiosyncrasy to be ironic or sarcastic, but my diagnosis would be that politicians are rather cryptoplethorists. Although they emphatically stigmatize numismatic plethora, they energize it through their tactics and practices. Our policies have to be based more on economic and less on political criteria. Our gnomon has to be a metron between political, strategic and philanthropic scopes. Political magic has always been anti-economic. In an epoch characterized by monopolies, oligopolies, monophonies, monopolistic antagonism and polymorphous inelasticities, our policies have to be more orthological. But this should not be metamorphosed into plethorophobia, which is endemic among academic economists. Numismatic symmetry should not hyper-antagonize economic acme. A greater harmonization between the practices of the economic and numismatic archons is basic. Parallel to this, we have to synchronize and harmonize more and more our economic and numismatic policies panethnically. These scopes are more practicable now, when the prognostics of the political and economic barometer are halcyonic. The history of our didymus organizations in this sphere has been didactic and their gnostic practices will always be a tonic to the polyonymous and idiomorphous ethnical economies. The genesis of the programmed organization will dynamize these policies. Therefore, I sympathize, although not without criticism on one or two themes, with the apostles and the hierarchy of our organs in their zeal to program orthodox economic and numismatic policies, although I have some logomachy with them. I apologize for having tyrannized you with my Hellenic phraseology. In my epilogue, I emphasize my eulogy to the philoxenous autochthons of this cosmopolitan metropolis and my encomium to you, Kyrie, and the stenographers».

Εφόσον μπήκατε στον κόπο να διαβάσετε τα δύο κείμενα, μάλλον θα διαπιστώσατε ότι σαν ήταν σχετικά εύκολο να καταλάβετε το νόημα, καθώς σχεδόν κάθε λέξη βγάζει νόημα για τους Έλληνες, την στιγμή που οι ομιλίες γίνονται κατανοητές και στους αγγλόφωνους. Βέβαια, αρκετές από αυτές τις λέξεις θεωρούνται λόγιες για την αγγλική γλώσσα, ενώ κάποιες άλλες αποτελούν δικούς του νεωτερισμούς, που πάντως δεν αλλάζουν την ουσία που δεν είναι άλλη από την τεράστια σημασία, ιστορία και βαρύτητα που έχει για όλο τον πλανήτη η «ταπεινή» γλώσσα την οποία εμείς χρησιμοποιούμε στην καθημερινότητά μας.