Τα τελευταία δύο χρόνια η κουβέντα γύρω από την κλιματική αλλαγή παραμένει υψηλά στην ατζέντα. Κι αυτό είναι ξεκάθαρα ένα θετικό ζήτημα. Ακόμα κι αν υπάρχει ένα ποσοστό ανθρώπων που την αναφέρουν ως άρνηση. «Δεν υπάρχει», «δεν είναι αλήθεια». Η κλιματική αλλαγή συμβαίνει και όσο γρηγορότερα το καταλάβουν οι τελευταίοι αντιρρησίες τόσο το καλύτερο. Οι ΗΠΑ προσφάτως έκαναν ένα βήμα πίσω. Η δικιά μας ΓΕΝΟΠ-ΔΕΗ στήριξε την οπισθοχώρηση. Βρήκαμε τον Δημήτρη Ιμπραήμ, υπεύθυνο εκστρατειών στην Greenpeace και του ζητήσαμε να μας κάνει νιανιά όλα όσα αφορούν την αλλαγή και τις στάσεις των μεγάλων κρατών του κόσμου.
Εκτός από τη ΓΕΝΟΠ και τον Τραμπ, μας εξηγεί πως μπορούμε να αλλάξουμε ατομικά και ποια στοιχεία πρέπει να ελαχιστοποιήσουμε για να επιτευχθεί μια σημαντική αλλαγή σε 2-3 δεκαετίες.
Ο Δημήτρης Ιμπραήμ σε στιγμιότυπο από δράση έξω από τα γραφεία του ΣΥΡΙΖΑ
– Σε ξεκινάω από το πιο σημαντικό. Ποια είναι η άποψη σου για την κίνηση του Τραμπ να απεμπλακεί από τη Συμφωνία του Παρισιού και υπάρχει κάποια αλήθεια σε αυτά που είπε;
H αποχώρηση των ΗΠΑ από τη Συμφωνία του Παρισιού είναι αναμφίβολα ένα μεγάλο πλήγμα με δεδομένο ότι οι ΗΠΑ σήμερα ευθύνονται για το 13% των παγκόσμιων εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου. Δυστυχώς η απόφαση αυτή έχει ληφθεί με τελείως ψευδή στοιχεία. Πολλά από αυτά ο πρόεδρος Trump δεν δίστασε να τα ισχυριστεί δημόσια στην προσπάθειά του να αιτιολογήσει την απόφασή του. Η βιομηχανία άνθρακα δεν θα αναβιώσει, οι ανανεώσιμες πηγές ενέργειας θα συνεχίσουν να αναπτύσσονται ραγδαία και φυσικά οι κλιματικές αλλαγές θα παραμείνουν η μεγαλύτερη απειλή για τον πλανήτη και την ανθρωπότητα.
– Η συγκεκριμένη συμφωνία ήταν ένα μεγάλο βήμα για να αρχίσουμε να αλλάζουμε τη στάση μας απέναντι στο περιβάλλον;
Η συμφωνία αυτή είναι πιθανότατα η τελευταία συλλογική προσπάθεια της ανθρωπότητας να συγκρατήσει την αύξηση της θερμοκρασίας κάτω από το ασφαλές όριο του 1,5oC. Αν και από μόνη της δεν αρκεί (η πλήρης εφαρμογή των δεσμεύσεων που έχουν αναλάβει εθελοντικά τα κράτη θα οδηγήσει σε αύξηση της θερμοκρασίας κατά 3oC), η ίδια η συμφωνία προβλέπει την αναθεώρησή της το 2020.
– Μπορεί να επιτευχθεί η αναστροφή της δύσκολης κατάστασης δίχως τις ΗΠΑ;
Είναι δύσκολο, αλλά όχι αδύνατο, άλλωστε δεν συμφωνούν όλοι στις ΗΠΑ με την απόφαση Trump: περισσότεροι από 1000 εταιρίες κολοσσοί, έχουν δεσμευτεί να τιμήσουν τη Συμφωνία του Παρισιού. 34 από τις 50 πολιτείες έχουν ήδη σχέδιο δράσης για τις κλιματικές αλλαγές. 15 πολιτείες απειλούν με νομική δράση κατά του Trump. Δήμαρχοι από 71 πόλεις που αντιπροσωπεύουν 38 εκατ. Αμερικανούς πολίτες δεσμεύονται να τηρήσουν τη συμφωνία.
– Διάβαζα σε μια έρευνα ότι υπάρχει ένα ποσοστό Αμερικάνων – πάνω από 40%- που θεωρεί ότι υπάρχει υπερθέρμανση του πλανήτη αλλά δεν πιστεύουν ότι θα συμβεί κάτι σε αυτούς. Έχεις συναντήσει τέτοια αντίληψη στην ελληνική κοινωνία; Να αποδέχονται δηλαδή το πρόβλημα, αλλά να θεωρούν ότι δεν θα τους αγγίξει;
Στις ΗΠΑ η πλειονότητα των πολιτών συμφωνούν με την ανάληψη δράσης για την καταπολέμηση των κλιματικών αλλαγών. Ακόμα και ανάμεσα στους ψηφοφόρους του Trump η πλειονότητα επιθυμούσε την παραμονή της χώρας στη Συμφωνία του Παρισιού, σύμφωνα με έρευνα.
Στην Ελλάδα τα πράγματα είναι λίγο διαφορετικά. Είμαστε πλέον τόσο επηρεασμένοι από την οικονομική κρίση που δεν αντέχουμε να σκεφτόμαστε επιπλέον προβλήματα, πολλώ μάλλον όταν αυτά μας μοιάζουν ότι αφορούν το μέλλον. Σε κάποιες περιοχές επίσης υπάρχει τοπική αντίσταση σε κάποιες τεχνολογίες ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, όπως οι ανεμογεννήτριες.
– Για να γίνουν για άλλη μια φορά σαφή τα πράγματα: ποια είναι τα προβλήματα που έχουν φέρει τον πλανήτη στο σημείο 0;
Το βασικό πρόβλημα είναι η αντίληψη που έχει ριζώσει και θέλει να πιστεύουμε ότι μπορεί να υπάρξει ατέρμονη ανάπτυξη. Ζούμε ως ανθρωπότητα πέρα από τα βιολογικά όρια του πλανήτη και αυτή είναι η ρίζα του προβλήματος. Οι κλιματικές αλλαγές, η αποψίλωση των δασών, η απώλεια της βιοποικιλότητας είναι όλα συμπτώματα της ακόρεστης δίψας μας για ανάπτυξη.
– Πόσα χρόνια βρίσκεσαι στην Greenpeace και ποιες είναι οι δικές σου αρμοδιότητες;
Ξεκίνησα στην Greenpeace το 1999 ως φοιτητής. Σήμερα εργάζομαι ως υπεύθυνος του τμήματος εκστρατειών.
– Μετά από αυτά τα χρόνια, ποιες θα οριοθετούσες ως τις τρεις βασικές προτεραιότητες του κράτους σε επίπεδο οικολογίας και περιβάλλοντος;
1. Σύνδεση περιβαλλοντικής πολιτικής με κοινωνικά δίκαιη και βιώσιμη ανάπτυξη (πχ αγρότες, παράκτιους αλιείς, συνεταιρισμούς).
2. Στήριξη των πιο ευάλωτων συμπολιτών μας μέσα από δράσεις περιβαλλοντικής προστασίας (πχ αντί για κοινωνικό τιμολόγιο, δωρεάν ηλιακό ρεύμα για τα πιο ευάλωτα νοικοκυριά από φωτοβολταϊκά)
3. Οριστική απεξάρτηση από τα ορυκτά καύσιμα στην ηλεκτροπαραγωγή έως το 2035 και μετάβαση σε ένα ενεργειακό σύστημα που στηρίζεται κατά 100% στις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας.
– Σε ατομικό επίπεδο, ποια είναι τα 4-5 μικρά πράγματα που μπορεί και πρέπει να κάνει ο καθένας;
Θα ακουστεί περίεργο λόγω της κρίσης αλλά το πρώτο πράγμα που πρέπει να κάνουμε είναι μείωση της κατανάλωσης. Από το ηλεκτρικό ρεύμα και το νερό, μέχρι το αυτοκίνητο, τα ρούχα και το πλαστικό μίας χρήσης.
Fun facts:
- Κάθε μέρα στην Ελλάδα καταναλώνουμε 1.000.000 πλαστικά ποτήρια του καφέ μίας χρήσης (αυτά του φρέντο)
- Κάθε Έλληνας και Ελληνίδα παράγει κάθε χρόνο 509 κιλά σκουπίδια. Από αυτά μόλις το 19% ανακυκλώνεται ή κομποστοποιείται. Το υπόλοιπο καταλήγει σε χωματερές (ή στη θάλασσα)
Θα πρέπει επίσης να αρχίσουμε να τρώμε λίγο καλύτερα. Τρώμε πολύ περισσότερο κρέας από όσο αντέχει ο πλανήτης και ο οργανισμός μας. Τρώμε επίσης πολλή επεξεργασμένη τροφή για την οποία δεν γνωρίζουμε σχεδόν τίποτα. Άρα, περισσότερα φρούτα, λαχανικά και όσπρια και περισσότερη ακατέργαστη τροφή.
Αν κάνουμε αυτά, θα έχουμε πετύχει κάτι σπουδαίο για τον πλανήτη και για το σώμα μας και θα έχουμε εξοικονομήσει και ένα σημαντικό χρηματικό ποσό.
Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας έχει κατατάξει το επεξεργασμένο κρέας ως καρκινογόνο και το κόκκινο κρέας ως μάλλον καρκινογόνο.
Fun facts:
Για ένα μπιφτέκι σε burger χρειάζονται:
- 56 λίτρα νερό για τις ανάγκες του ζώου και την καλλιέργεια της τροφής του
- 6 κιλά ζωοτροφής
- 6 τετραγωνικά μέτρα γης για να καλλιεργηθεί η ζωοτροφή
- Σχεδόν 2 κιλά αερίων του θερμοκηπίου
Εννοείται φυσικά ανακύκλωση και κομποστοποίηση.
– Ένας από τους συμμάχους του Τραμπ σε αυτή την «έξοδο» ήταν και η ΓΕΝΟΠ-ΔΕΗ. Πώς είδες την ανακοίνωση τους και πώς τη συνδέεις με το ζήτημα του λιγνίτη που ανέδειξες στο άρθρο σου στο Protagon;
Η ανακοίνωση της ΓΕΝΟΠ-ΔΕΗ έδειξε για άλλη μία φορά ότι η ηγεσία του συνδικάτου είναι επικίνδυνη: για τη χώρα, για την τοπική κοινωνία που χρειάζεται ένα νέο μοντέλο ανάπτυξης για τη μεταλιγνιτική περίοδο και φυσικά για τη ΔΕΗ. Είναι κρίμα γιατί η ΔΕΗ κάποτε υπήρξε ο πρωτοπόρος στις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας: στις αρχές της δεκαετίας του 80, είχε εγκαταστήσει αιολικό πάρκο και φωτοβολταϊκά σε Κύθνο και Σίφνο, όταν αυτά θεωρούνταν επιστημονική φαντασία. Τώρα η ΔΕΗ έχει καταντήσει να παράγει μόλις το 0,8% της παραγωγής της από τον ήλιο και τον αέρα. Χρειάζονται νέα μυαλά τόσο στη ΔΕΗ όσο και τη ΓΕΝΟΠ. Για να μπορούν να αντιμετωπίσουν τις προκλήσεις της εποχής, πρέπει πρώτα να μπορούν να τις καταλάβουν.
– Είμαστε μια χώρα που θέλω να πιστεύω ότι έχει οικολογική συνείδηση. Τουλάχιστον σε επίπεδο ορατό, όπως είναι οι κάδοι ανακύκλωσης. Ακούγεται όμως πολύ συχνά ότι η ανακύκλωση γίνεται σε επίπεδο 10% από αυτά που πετάμε. Υπάρχουν στοιχεία σε σας για την συγκεκριμένη διαδικασία; Αν γίνεται, πώς γίνεται κτλ;
Τα επίσημα ευρωπαϊκά στοιχεία για το 2014 (γιατί η Ελλάδα δεν έχει στείλει ακόμα τα επίσημα στοιχεία για το τελευταίο έτος καταγραφής που είναι το 2015) είναι: 81% χωματερή, 15% ανακύκλωση, 4% κομποστοποίηση. Μπορούμε πολύ καλύτερα νομίζω.
– Υπάρχουν πολλοί άνθρωποι που αντιμετωπίζουν με δυσπιστία ακόμα και τόσο ισχυρούς οργανισμούς όπως η WWF και η Greenpeace. Αν είχες μπροστά σου έναν δύσπιστο, τι θα του έλεγες για να του δείξεις ότι η προσφορά του συντασσόμενη με την Greenpeace θα αποκτήσει ένα πολύ μεγαλύτερο μέγεθος;
Μάλλον θα του πω το μόνο πράγμα που θέλω πραγματικά να ξέρει για την Greenpeace. Ότι είμαστε μία μη βίαιη περιβαλλοντική οργάνωση που είναι πολιτικά και οικονομικά ανεξάρτητη: δεν δεχόμαστε δωρεές από εταιρίες, κυβερνήσεις, διακρατικούς οργανισμούς ή συμφωνίες. Ο μόνος λόγος που υπάρχουμε στην Ελλάδα είναι οι κάτι παραπάνω από 16.000 πολίτες που δίνουν κάθε χρόνο ένα μικρό ποσό από το υστέρημά του. Δεν χρειάζεται όμως κάποιος να συνταχθεί με την Greenpeace. Χρειάζεται να αναλάβει δράση για το περιβάλλον τώρα.
– Βρίσκεις ελπίδα στη γενιά των 35 και κάτω ότι θέλουν να συμβάλλουν στην προσπάθεια; Πιστεύεις ότι θα το κάνουν no matter what;
Ναι και βέβαια, ανήκω και εγώ σε αυτήν την γενιά άλλωστε. Είμαστε η γενιά της μετάβασης. Είμαστε η μόνη νέα γενιά που έχει ζήσει αυτόν τον κόσμο με δραχμή και ευρώ. Με Σοβιετική Ένωση και με Ρωσία. Με κρίση και με ‘αφθονία’. Με Atari και με internet. Τα λάθη που έγιναν στο παρελθόν δεν είναι δικά μας, αλλά βιώνουμε εμείς τις συνέπειές τους. Αν έχουμε μάθει κάτι από αυτά τώρα είναι η ώρα να το δείξουμε. Ούτε θυμό χρειάζεται ούτε νοσταλγία για το παρελθόν. Ψυχραιμία, σχέδιο και σκληρή δουλειά χρειάζεται.
Α, και να δείχνουμε καλοσύνη και ευγένεια στον συνάνθρωπό μας.
Το site της Greenpeace: www.greenpeace.org/greece
Ακολούθησε την Greenpeace στο Fb Page και στο Twitter.