Σε μια εποχή που το να σταμπάρεις κάποιον ως σεξιστή – είναι δεν είναι – αποτελεί το πιο εύκολο πράγμα, ο Hugh Hefner «αποφάσισε» να πει το οριστικό του αντίο. 91 έτους, χωρίς ποτέ να αντιμετωπίσει σοβαρά προβλήματα υγείας, πέθανε χθες το βράδυ και έδωσε την ευκαιρία σε πολλούς να τοποθετηθούν προς υπεράσπιση ή προς στηλίτευση των πεπραγμένων του.
Δεν ξέρω κατά πόσο ηθικό είναι να συζητάμε τέτοια πράγματα για έναν άνθρωπο που δεν ζει πια. Είμαι της άποψης ότι μόνο σε περιπτώσεις φρικτών εγκληματιών πρέπει να γίνεται κάτι τέτοιο. Ιδίως αν εμφανίζονται τύποι που μόνο αγιογραφία δεν τους στήνουν. Ο Hugh Hefner, μπορούμε να συμφωνήσουμε, πως δεν ήταν μια τέτοια περίπτωση ανθρώπου. Κι αυτό αποδεικνύεται από το συμπίλημα των απόψεων που ακούγονται και γράφονται σήμερα για εκείνον, δίκην ύστατου χαίρε.
Οραματιστής και πρωτοπόρος. Φιλάνθρωπος και ακτιβιστής. Αυτά από την μία μεριά. Σεξιστής και φαλλοκράτης. Αντικειμενοποίησε το γυναικείο σώμα. Αυτά από την άλλη πλευρά. Αν είμαστε ικανοί (ναι, για σας τις φεμιναζίστριες τα λέω) να κάτσουμε να αναλύσουμε τα δεδομένα της ζωής του, τότε η δεύτερη πλευρά δεν δικαιολογείται από πουθενά.
Αυτή η λογομαχία φυσικά δεν μπορεί να περιλαμβάνει ανθρώπους που τον είχαν γνωρίσει καλά. Η πλειοψηφία των ανθρώπων σήμερα μιλάει βάσει της πρόσληψης που είχε από το Playboy, από τα πάρτι του κι από μερικές μαρτυρίες γυναικών που έζησαν μαζί του. Σίγουρα δεν τα λες επαρκή στοιχεία για να βγάλεις απόλυτο πόρισμα για κάποιον. Μπορείς μόνο να κάνεις εκτιμήσεις. Και αναμφίβολα δεν μπορείς να κάθεσαι να σκάβεις έναν άλλο τάφο, αυτόν της υστεροφημίας του, εφόσον οι εικασίες και μια απλή πεποίθηση είναι αυτό που κατέχεις.
Ας δούμε λοιπόν ποιο είναι αυτό το αμφιλεγόμενο legacy του Hugh Hefner και του Playboy. Κυρίως γιατί μια μεγάλη μάζα του γυναικείου κοινού σήμερα, σμίλεψε την αντίληψη της βασισμένη σε αοριστίες και πράγματα που απλώς έπαιρνε από κουβέντες αντρών. Δεν έπιασε ποτέ στο χέρι της το περιοδικό για να δει περί τίνος πρόκειται. Ιδίως στις εποχές που παρήγαγε τρομερά άρθρα και δημοσιογραφία. Όχι σήμερα, που ούτως ή άλλως μιλάμε για έναν χώρο που φθίνει μέρα τη μέρα.
Το Playboy βγήκε στην δεκαετία του ’50. Όλοι ξέρουμε πάνω κάτω τι συνέβαινε τότε στον κόσμο. Το κυρίαρχο πρόβλημα ήταν τα κατάλοιπα του ρατσισμού. Οι μαύροι βρίσκονταν υπό και σε ορισμένες πολιτείες των ΗΠΑ θεωρούταν πρώην σκλάβοι. Όχι απλώς άνθρωποι. Τι έκανε ο Hugh Hefner, ιδιοκτήτης ενός brand που είχε τη δύναμη να αλλάζει αντιλήψεις; Τουλάχιστον στα δυνητικά προοδευτικά αστικά κέντρα. Διοργάνωσε ένα φεστιβάλ τζαζ μουσικής στο Σικάγο, αποκλειστικά για μαύρους καλλιτέχνες, όπου μεταξύ άλλων έπαιξαν οι Dizzy Gillespie και Cannonball Adderly.
Τα έσοδα της πρώτης μέρας εκείνου του φεστιβάλ πήγαν στο The National Association for the Advancement of Colored People. Έδωσε χώρο στο περιοδικό του σε σημαίνουσες φιγούρες της μαύρης κοινότητας. Miles Davis, Muhammad Ali, Malcolm X και φυσικά στον Martin Luther King. Διοργάνωνε σε κλαμπ και μπαρ βραδιές stand up comedy όπου λευκοί και μαύροι καλλιτέχνες ανέβαιναν στη σκηνή. Όλα αυτά σε μια εποχή που ο διαχωρισμός Jim Crow (νομοθετήματα που αφορούσαν τις νότιες πολιτείες και την προνομιακή θέση των λευκών έναντι των μαύρων) ήταν εικόνισμα.
Ήταν και σεξιστής σύμφωνα με τα λεγόμενα. Επειδή είχε τόσες πολλές διαφορετικές συντρόφους. Επειδή του άρεσε η γυναίκα. Πώς απέδειξε τον σεξισμό του ο Hef; Έβγαλε άρθρο στο Playboy το 1965 για το δικαίωμα της γυναίκας στο σώμα της και στην έκτρωση. Τέτοιο τέρας ήταν. Μετά έγινε χρηματοδότης στο Kinsey Institute, οργανισμό που ερευνούσε την σεξουαλική υγεία και τα σεξουαλικά εγκλήματα έναντι των γυναικών. Το 1965 είχε στο εξώφυλλο του Playboy μαύρη playmate. Το 1991 έβαλε trans άτομο στο περιοδικό του. Εξώφυλλο. Κανείς δεν το είχε κάνει. Και μάλιστα σε μια εποχή που η LGBT κοινότητα ήταν στο επίκεντρο των κατηγοριών για την εξάπλωση του HIV.
Τρίτο και σημαντικότερο. Πήγε κόντρα στην καθεστηκύια χριστιανική ηθική που επέβαλε το σεξ μόνο για την αναπαραγωγή. Συνέβαλε στην σεξουαλική απελευθέρωση και θέλησε να γίνει η φωνή κάθε καταπιεσμένου. Ας ξεφύγουμε όμως από τον ακτιβισμό και την προοδευτική ματιά, μιας και είναι προφανές πως σε εκείνες τις εποχές δεν ήταν εύκολο να είσαι απόλυτα σε αυτή τη σκοπιά. Σίγουρα κάπου θα ξέφευγες.
Πολύ σημαντικό για μένα ήταν και το περιεχόμενο του. Είναι αστικός μύθος τα γυμνά. Όχι ότι δεν υπήρχαν. Αλλά στην Αμερική οι αναγνώστες έπαιρναν το περιοδικό για τα άρθρα του. Όπως οι συνεντεύξεις που αναφέραμε παραπάνω. Η συνέντευξη σε John Lennon και Yoko Ono. Το άρθρο του Gore Vidal το 1979 με τίτλο «Sex Is Politics», όπου μιλούσε για την σεξουαλική χειραγώγηση από την μεριά της πολιτικής. Τα άρθρα που έγραψαν ο Gabriel Gardia Marquez το 1968, η Margaret Atwood (θα έκανε ποτέ κολλεγιές με σεξιστή η Maggie;) το 1991 και ο Haruki Murakami το 1992.
Για να μην λες ότι όλα τα παραπάνω είναι μυθεύματα ή θέσεις ενός άντρα-σοβινιστικού γομαριού, δες και το άρθρο της Keli Goff στο DailyBeast.
Διάβασε και το άρθρο της San Diego Tribune.
Πηγές: qz.com, rawstory.com, bustle.com