Μπάιρλ

Τζόζεφ Μπάιρλ: Ο μόνος άνθρωπος που πολέμησε και για την Αμερική και για τη Ρωσία

Στον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο ο Τζόζεφ Μπάιρλ τα είδε όλα. Και δεν ήταν διπλός πράκτορας, ούτε αποστάτης.

Το 1944 ο 21χρονος αλεξιπτωτιστής Τζόζεφ Μπάιρλ υπηρετούσε ως εθελοντής στο 506ο τάγμα αλεξιπτωτιστών, που είχε βάση το Ράμσμπερι της Αγγλίας και επιχειρούσε κυρίως στη Γαλλία, έχοντας εξειδικευτεί στις επικοινωνίες και τη δολιοφθορά.

Στις 6 Ιουνίου, ξημέρωσε η D-Day. Λίγες ώρες πριν 5.000 συμμαχικά πλοία καταπλεύσουν στις ακτές της Νορμανδίας, 1.200 αεροπλάνα άδειασαν χιλιάδες αλεξιπτωτιστές στα κεφάλια των Γερμανών. Οι απώλειες αυτού του «πρώτου κύματος» ήταν βαριές, παρόλα αυτά ο Μπάιρλ κατάφερε να επιβιώσει.

Το αεροπλάνο του κτυπήθηκε από Γερμανικά αντιαεροπορικά πυρά, ο ίδιος έκανε ελεύθερη πτώση από ύψος 120 μέτρων και προσγειώθηκε στη σκεπή μιας εκκλησίας στο St. Come-du-Mont. Λίγες μέρες αργότερα συνελήφθη από τους Γερμανούς. Μετά από 7 αλλαγές στρατοπέδων σε ισάριθμους μήνες αιχμαλωσίας (και δύο ανεπιτυχείς προσπάθειες απόδρασης), ο Μπάιρλ βρέθηκε έγκλειστος στο στρατόπεδο συγκέντρωσης Stalag-III C, κάπου στη Δυτική Πολωνία.

Τον Ιανουάριο του 1945 προσπαθεί να το σκάσει για τρίτη φορά -και τα καταφέρνει. Κατευθύνεται ανατολικά, την ώρα που οι Ρώσοι προέλαυναν δυτικά, ώσπου πέφτει πάνω στο 1ο Μηχανοκίνητο Τάγμα του Ρωσικού πεζικού. Πάνω στην απελιπισία του, ο Μπάιρλ ανεμίζει ένα πακέτο Lucky Strike στον άερα φωνάζοντας τις μοναδικές ρωσικές λέξεις που γνώριζε: «Amerikansky tovarishch!» (Αμερικανός, σύντροφε!). Η αξιωματικός Αλεξάντρα Σαμουσένκο πείθεται και τον αφήνει να πολεμήσει στο πλευρό τους, απέναντι στον κοινό εχθρό, στο δρόμο για το Βερολίνο.

Ο Μπάιρλ πολέμησε για τους Ρώσους επί σχεδόν έναν μήνα. Μάλιστα από ένα καθαρτικό παιχνίδι της τύχης, στην πορεία του το τάγμα τους ελευθέρωσε μεταξύ άλλων το Stalag-III C, το τελευταίο μέρος στο οποίο ήταν φυλακισμένος. Στις αρχές Φεβρουαρίου ο Μπάιρλ τραυματίζεται και μεταφέρεται σε νοσοκομείο στην Πολωνία, όπου τον συναντά και μαθαίνει την απίθανη ιστορία του ο Σοβιετικός στρατάρχης Γκεόργκι Ζούκοφ.

Παίρνοντας εξιτήριο από το νοσοκομείο ο Μπάιρλ ταξίδεψε στη Μόσχα, με απώτερο σκοπό να φτάσει στην πατρίδα του με τη βοήθεια της εκεί αμερικανικής πρεσβείας, κάτι που όμως αποδείχτηκε αρκετά δύσκολο. Για κακή του τύχη η στρατιωτική του ταυτότητα είχε βρεθεί στη Νορμανδία, λίγο μετά την D-Day, στην τσέπη ενός νεκρού Γερμανού στρατιώτη και η οικογένειά του στο Μίσιγκαν είχε ειδοποιηθεί από τον Σεπτέμβριο του 1944 ότι ο γιος τους είχε «πέσει για την πατρίδα».

Λόγω αυτού, η Αμερικανική πρεσβεία στην αρχή δεν πίστεψε ότι είναι αυτός που ισχυρίζεται ότι ήταν. Χρειάστηκε ιδιαίτερη επιμονή από μέρους του για να τους πείσει να του πάρουν δακτυλικά αποτυπώματα, να τον ταυτοποιήσουν και έτσι, στις 21 Απριλίου 1945, να καταφέρει να επιστρέψει επιτέλους στο σπίτι του.

Το 1994, στην 50η επέτειο από την D-Day, ο Μπάιρλ τιμήθηκε στον λευκό Οίκο από τους προέδρους Κλίντον και Γέλτσιν ταυτοχρόνως. Τα 10 χρόνια που ακολούθησαν (μέχρι τον θάνατό του, το 2004), η ιστορία του έγινε παγκοσμίως γνωστή και ο ίδιος σύμβολο συνεργασίας και γενναιότητας, ως ο μόνος που έζησε για να αφηγηθεί ένα μοναδικό διπλό παιχνίδι της μοίρας σε καιρό πολέμου.