Έντουαρντ Σνόουντεν: Προδότης ή ήρωας;

Ο Σνόουντεν ζει ως εξόριστος ακτιβιστής επαναστάτης αποτελώντας πηγή έμπνευσης για κινηματογραφιστές και συγγραφείς

Πριν τρία χρόνια τίναξε τη ζωή του στον αέρα, όταν εγκατέλειψε το γραφείο του στην Υπηρεσία Εθνικής Ασφαλείας των ΗΠΑ (NSA) παίρνοντας μαζί του 1,7 εκατ. απόρρητα έγγραφα, για να αποδείξει -μεταξύ άλλων – πως ο μεγάλος αδελφός δεν ανήκει μόνο στο σύμπαν του Όργουελ.

Στον 21ο αιώνα όλοι και όλα παρακολουθούνται μέσα από υπολογιστές και ηλεκτρονικές συσκευές. Τίποτα στο παρελθόν του Έντουαρντ Σνόουντεν δεν μαρτυρούσε πως θα γίνει ο υπ᾽ αριθμόν ένα καταζητούμενος των ΗΠΑ και ένας από τους πλέον αναγνωρίσιμους ανθρώπους στον κόσμο.

Γεννημένος το 1983 στην Βόρεια Καρολίνα υπήρξε, κατά ομολογία του, μάλλον κακός μαθητής με κλίση όμως στους υπολογιστές. Στα είκοσι κατατάχτηκε στις Ειδικές Δυνάμεις των ΗΠΑ αλλά πέντε μήνες αργότερα εγκατέλειψε μετά από ένα σοβαρό ατύχημα.

snoounten1

Το 2005 γίνεται η πρώτη επαφή με την NSA, όταν αρχίζει να δουλεύει στις εγκαταστάσεις της ως φρουρός ασφαλείας. Το ταλέντο του στην ανάλυση δεδομένων δεν περνά απαρατήρητο και μολονότι δεν διαθέτει τα τυπικά προσόντα μεταπηδά στον τομέα της πληροφορικής ως τεχνικός και διαχειριστής ηλεκτρονικών συστημάτων. Το 2013 έχοντας ήδη εργαστεί στα γραφεία της NSA στη Γενεύη και στην Ιαπωνία βρίσκεται στη Χαβάη, όταν αποφασίζει να αφήσει μια καλοπληρωμένη δουλειά σε έναν επίγειο παράδεισο, την κοπέλα του Λίντσεϊ Μιλς και μια άνετη ζωή, για να μην επιτρέψει στην αμερικανική κυβέρνηση, όπως ο ίδιος διατείνεται, να καταστρέψει την ιδιωτικότητα και την διαδικτυακή ελευθερία.

snoounten2

Ταξιδεύει στο Χονγκ Κονγκ και συναντάται με τους δημοσιογράφους Γκλεν Γκρίνγουολντ και Γιούαν Μακ Άσκιλ καθώς και τη σκηνοθέτιδα Λόρα Πόιτρας διαρρέοντας στον τύπο πληροφορίες για μια σειρά από απόρρητα προγράμματα των μυστικών υπηρεσιών. Το σκάνδαλο που ξεσπά παίρνει τεράστιες διαστάσεις με τον Σνόουντεν να κατηγορείται από το υπουργείο Δικαιοσύνης των ΗΠΑ για παραβίαση του νόμου περί κατασκοπείας και για κλοπή κρατικών περιουσιακών στοιχείων.

Ο Σνόουντεν πέταξε για τη Μόσχα και έμεινε επί 39 ημέρες στο αεροδρόμιο διαβάζοντας το «Έγκλημα και Τιμωρία» μέχρι που ο Πούτιν του χορήγησε άσυλο. Από τότε ζει εκεί δίνοντας συχνά συνεντεύξεις και εκφωνώντας ομιλίες χρεώνοντας μάλιστα την κάθε του εμφάνιση με το ποσό των 25.000 δολαρίων. Πριν από ένα χρόνο εμφανίστηκε και στο Twitter επιλέγοντας να ακολουθήσει μόνο το προφίλ της NSA. O ίδιος έχει πάνω από 2,5 εκατ. ακόλουθους και υποστηρίζει πως πλέον εργάζεται για το κοινό και την ελευθεροτυπία. Αν και δηλώνει ικανοποιημένος από τη ζωή του στη Ρωσία, θέλει να επιστρέψει στην Αμερική και έχει ζητήσει χάρη από τον Αμερικανό πρόεδρο Μπαράκ Ομπάμα, χωρίς ωστόσο να τρέφει σημαντικές ελπίδες για κάτι τέτοιο.

Λογικά θα συνεχίσει να ζει ως εξόριστος ακτιβιστής επαναστάτης αποτελώντας πηγή έμπνευσης για κινηματογραφιστές και συγγραφείς. Ήδη προβάλλεται στις κινηματογραφικές αίθουσες η ταινία του Όλιβερ Στόουν με θέμα τη βιογραφία του. Πρόκειται για ένα πολιτικό θρίλερ στο οποίο ο γνωστός σκηνοθέτης παίρνει στα χέρια του το πολύκροτο σκάνδαλο και σκιτσάρει το πορτρέτο ενός Αμερικανού ήρωα που πολεμά για τις ατομικές ελευθερίες.

snoounten4

Όμως ο Στόουν δεν ξύνει κάτω από την επιφάνεια για να αναζητήσει τα βαθύτερα κίνητρα που έκαναν έναν συντηρητικό Αμερικανό μιλιταριστή να περάσει στην αντίπερα όχθη. Στις 24 Νοεμβρίου θα αρχίσει να προβάλλεται και το οσκαρικό ντοκιμαντέρ της Λόρα Πόιτρας, «Citizenfour», στο οποίο περιγράφεται το σκηνικό της διαρροής με την Πόιτρας να καταγράφει τις συναντήσεις του Σνόουντεν με τους δημοσιογράφους στο Mira Hotel στο Χονγκ Κονγκ.