Τι είναι αυτό που ορίζει το αν ένας ηθοποιός είναι καλός; Ως απλοί θεατές δεν μπορούμε να ξέρουμε τι θα απαντούσαν σε μια τέτοια ερώτηση οι ειδικοί και οι επαγγελματίες της υποκριτικής. Μπορούμε να ξέρουμε, ωστόσο, τι θα απαντούσε ο μέσος απλός θεατής. Και εδώ που τα λέμε, ίσως αυτή η απάντηση να έχει και μεγαλύτερη αξία από αυτή των ειδικών.
Αν κάνεις λοιπόν ένα γκάλοπ ανάμεσα σε ορισμένους απλούς θεατές για το ποιο ακριβώς είναι το στοιχείο που ορίζει τον καλό ηθοποιό, η απάντηση θα έχει να κάνει με το εύρος της ερμηνευτικής του γκάμας: καλός ηθοποιός είναι ο πολυδιάστατος ηθοποιός.
Ας πάρουμε ως αντικείμενο συζήτησης τη μαζικότερη κινηματογραφική βιομηχανία του κόσμου γιατί αν μπλέξουμε με τον διεθνή κινηματογράφο η συζήτηση δεν θα τελειώσει ποτέ: μπορούμε να βρούμε αληθινά πολυδιάστατους ηθοποιούς στο Hollywood; Η λογική λέει πως τα μεγαλύτερα υποκριτικά τοτέμ του, οι αναμφισβήτητα καλύτεροι έχουν μια τεράστια γκάμα ερμηνειών. Εδώ όμως θα γίνουμε λίγο αιρετικοί: κάτι τέτοιο δεν ισχύει.
Ο Αλ Πατσίνο, ο Ρόμπερτ Ντε Νίρο και ο Τζακ Νίκολσον, οι τρεις ηθοποιοί που αποτελούν την «αγία τριάδα» του αμερικάνικου σινεμά, δεν είναι ακριβώς πολυδιάστατοι. Αν επιχειρήσεις να προσεγγίσεις τις ερμηνείες τους μακριά από την αγάπη για τις ταινιάρες στις οποίες έχουν παίξει, θα αντιληφθείς ότι έχουν καταφέρει να εξελίξουν σε εντυπωσιακό βαθμό μια προσωπική τους, ερμηνευτική μανιέρα, η οποία ωστόσο, παρά το ταλέντο τους, παραμένει… μανιέρα.
Ο Πατσίνο εκείνη του πληθωρικού και απρόβλεπτου μάτσο χαρακτήρα, ο Ντε Νίρο (ο οποίος πάντως πρέπει να παραδεχθούμε ότι κάποιες φορές έχει μπει στη διαδικασία να φύγει από τη μανιέρα του) εκείνου του αρρενωπού, μεθοδολογικού και οξύθυμου τύπου, ενώ φυσικά, ο Νίκολσον είναι εκείνος με το σαλεμένο βλέμμα, οριακά ένας τρελός και παλαβός χαρακτήρας.
Όσο αιρετικό και αν μοιάζει, υπάρχουν δυο ηθοποιοί που μάλλον ξεπερνούν σε αξία τους τρεις προαναφερθέντες σταρ. Η ειρωνεία είναι πως και οι δυο δεν θα ξαναπαίξουν ποτέ σε ταινία. Ο ένας είναι ο εξαιρετικά πολυδιάστατος Ντάνιελ Ντέι Λιούις, ο οποίος πρόσφατα ανακοίνωσε πως αποσύρεται από την υποκριτική στα 60 του. Ο έτερος μας έχει αφήσει εδώ και μερικά χρόνια. Και είναι δεδομένο πως αν ζούσε, μάλλον θα κατάφερνε να αποτυπωθεί στις μνήμες όλων των κινηματογραφόφιλων του κόσμου ως ο πιο αξεπέραστος ηθοποιός όλων των εποχών.
Μιλάμε για τον Φίλιπ Σέιμουρ Χόφμαν…
Ένας αληθινός χαμελαίοντας της υποκριτικής, ένας ηθοποιός που μπορούσε να παίξει κάθε ρόλο και ταυτόχρονα, το ακριβώς αντίθετό του: όχι, τέτοιο ταλέντο δεν το είχε κανένας άλλος γνωστός ηθοποιός στο Hollywood και πόσο μάλλον σε τόσο εξελιγμένο βαθμό.
Υπάλληλος γλείφτης του αφεντικού του, σνομπ μεγαλοαστός, ημίτρελος αρχηγός θρησκευτικής αίρεσης, κάφρος, λούζερ, φλώρος, αλκοολικός, αμφιλεγόμενος ιερέας, γυναικάς, διανοούμενος, εκκεντρικός καλλιτέχνης, καταπιεσμένος ομοφυλόφιλος, κυνικός μυστικός πράκτορας, τίμιος και βαρετός μεροκαματιάρης, κουτοπόνηρο λαμόγιο, αλήτης-ρουφιάνος-δημοσιογράφος, πολιτικάντης.
Ήταν τα πάντα, γινόταν ό,τι γούσταρε, ανά πάσα στιγμή έπαιρνε τις πιο αντιφατικές μεταμορφώσεις με ασύλληπτη ευκολία: ο Φίλιπ Σέιμουρ Χόφμαν, ο πιο πολυδιάστατος ηθοποιός που είδαν ποτέ τα μάτια μας πέθανε πριν προλάβει να μετεξελιχθεί σε θρύλο του παγκόσμιου σινεμά. Και για κάθε έναν που είχε προλάβει να τον ζήσει, θα μείνει εντυπωμένος ως μια διαφορετική φιγούρα. Όχι ως Φίλιπ Σέιμουρ Χόφμαν αλλά….
…ως Τρούμαν Καπότε…
…ή ως Λανκάστερ Ντοντ…
…ή ακόμα και ως Φρέντι Λάουντς, ο δειλός ρεπόρτερ που πήγε να τα βάλει με έναν δολοφόνο…
Ή -γιατί όχι;- ως ένας από τους πιο αστείους χαρακτήρες που είδαν τα μάτια μας…
Οι χαμελαίοντες άλλωστε έχουν μια μόλις μορφή για τον εαυτό τους και άπειρες για τους υπόλοιπους: εξαρτάται που θα τους πετύχεις και διαφορετική όψη θα αποτυπωθεί στο κεφάλι σου. Και ο Φίλιπ Σέιμουρ Χόφμαν υπήρξε μόνο τυπικά και μόνο για τον εαυτό του ο Φίλιπ Σέιμουρ Χόφμαν. Για όσους τον γνώρισαν από τις ταινίες του υπήρξε ένας άνθρωπος με δεκάδες πρόσωπα, ταυτότητες και ιδιότητες.
Είναι κρίμα που πέθανε πριν αναγνωριστεί ως ο καλύτερος των καλύτερων.
Απλά δεν είναι δίκαιο…